✔️3- Kur'ân-ı Kerîm / Meâl / Tefsîr Okuyoruz 📚

553.Ders Cum'a- Münâfikûn Sûreleri 09-11 / 01-04

553. Ders :

28. Cüz, 62. ve 63. Sûreler, 553. Sayfa
Cum'a ve Münâfikûn Sûreleri
09-11. ve 01-04 Âyet-i Kerîm'eler.

 بِسْــــــــــــــــمِ اللهِ الرَّحْمـٰـنِ الرَّحِيــــــمِ

9

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِي لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ
"Ey iman edenler! Cuma günü namaz için nida edildiği zaman, hemen Allah'ın zikrine koşun."

وَذَرُوا الْبَيْعَ
"Ve alışverişi bırakın."

Bugüne "Cum'a" denilmesi, insanların o günde namaz için toplanmalarındandır. Arablar daha önce Cum'a gününe "Arube" diyorlardı. Denildi ki: "Cum'a günü" adını veren Ka'b Bin Lüey'dir. O günde insanları bir araya getirmişti. Hz. Peygamber (asm) Medineye geldiğinde Kub'ada bir miktar kaldı, sonra Medineye girdi ve Cum'a namazını Beni Salim vadisinde kıldırdı.

Ayetteki "Allahın zikrine koşun" ifadesinden murat, süratli bir koşmak değildir. Zikirden murat ise, hutbedir. Zikirden muradın namaz olduğu da söylendi. Buna koşulmasının emredilmesi, vücubuna delâlet eder.

ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
"Eğer bilirseniz, bu sizin için daha hayırlıdır."

İşte bu Allahın zikrine koşmak, sizin için ticarî muameleden daha hayırlıdır. Çünkü ahiretteki fayda, daha hayırlı ve daimidir.

"Eğer bilirseniz"Gerçek hayır ve şerri biliyorsanız veya ehl-i ilim kimseler iseniz, bu böyledir.

10

فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ فَانتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ
"Namaz kılındıktan sonra yeryüzüne dağılın."

وَابْتَغُوا مِن فَضْلِ اللَّهِ
"Ve Allah'ın lütfundan (nasibinizi) arayın."

وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَّعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
"Ve Allah'ı çokça anın ki kurtuluşa eresiniz."

11

وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انفَضُّوا إِلَيْهَا
"Bir ticaret veya bir eğlence gördükleri zaman hemen dağılıp ona gittiler."

وَتَرَكُوكَ قَائِمًا
"Ve seni ayakta bıraktılar."

Sebeb-i Nüzûl

Rivayete göre Hz. Peygamber (asm) Cum'a hutbesi irad ederken gıda yüklü bir kervan geldi. Oniki kişi dışında, mesciddeki insanlar dışarı çıktılar, ayet bu münasebetle nazil oldu.

"Ona gittiler"

Burada zamir, ticarete racidir. Ayette hem ticaret hem de eğlenceden söz edilmekle beraber, zamirin sadece ticarete raci olması, bu yönelmede ticaretin asıl olmasındandır.

Ayrıca, eğlenceden murat da ticaret kervanını karşılamak için çalınan davuldur.

Ayette "bir ticaret veya bir eğlence" şeklinde gelmesi, onlardan bir kısmının sadece davulu duymakla ve görmekle yerlerinden kalktığına delalet etmek içindir.

Veya, ticarete ihtiyaç varken ve ondan faydalanırken, böyle hutbeyi bırakıp ona kalkmak kınanmış bir durum olunca, eğlence için kalkmak evleviyetle kınanmış olur.