Sự cần thiết khách quan của BH: rủi ro từ môi trường tự nhiên, , từ sự phát triển của KHKT, từ môi trường xã hội
Bảo hiểm là những quan hệ kinh tế gắn liền với quá trình hình thành, phân phối và sử dụng các quỹ tập trung - quỹ bảo hiểm - nhằm xử lý các rủi ro, các biến cố. Bảo hiểm bảo đảm cho quá trình tái sản xuất và đời sống của xã hội được diễn ra bình thường.
Bản chất:
· Bảo hiểm là sự đóng góp của số đông vào sự bất hạnh của số ít
· Bảo hiểm là một nghiệp vụ qua đó, một bên là người được bảo hiểm cam đoan trả một khoản tiền gọi là phí bảo hiểm thực hiện mong muốn để cho mình hoặc để cho một người thứ 3 trong trường hợp xẩy ra rủi ro sẽ nhận được một khoản đền bù các tổn thất được trả bởi một bên khác: đó là người bảo hiểm. Người bảo hiểm nhận trách nhiệm đối với toàn bộ rủi ro và đền bù các thiệt hại theo các phương pháp của thống kê
Vai trò của bảo hiểm
Bảo toàn vốn sản xuất kinh doanh và ổn định đời sống của người tham gia bảo hiểm;
Đề phòng và hạn chế tổn thất;
Bảo hiểm là một công cụ tín dụng; tạo vốn đầu tư
Góp phần thúc đẩy phát triển quan hệ kinh tế giữa các nước thông qua hoạt động tái bảo hiểm.
Tăng thu cho NSNN
Mối quan hệ giữa BH và phát triển KT-XH
Bảo hiểm đóng vai trò quan trọng trong tất cả các nền kinh tế đặc biệt là các nền kinh tế có trình độ phát triển.
Trước hết, BH bảo đảm cho các thành phần trong nền kinh tế khả năng đối pho với những biến cố, những rủi ro, thiệt hại có thể xảy ra, BH là biện pháp phòng ngừa cần thiết để đảm bảo sự vận hành của nền kinh tế môt cách ổn định và ít thiệt hại nhất khi có biến cố xảy ra. Trong sản xuất, tiêu dùng, giao thương, quan hệ xã hội, bảo hiểm đều giúp cho tất cả các quy trình và các mối quan hệ này trở nên bảo đảm, đáng tin cậy hơn, an toàn hơn. Đối với một nền kinh tế, BH như một đòn bẩy tâm lý , giúp ổn định quá trình hoạt động đầu tư của các thành phần kinh tê, giúp cho hoạt động sản xuất kinh doanh ít bị ảnh hưởng nhất từ các rủi ro tự nhiên và nhân tạo.
- Nền kinh tế phát triển và bảo hiểm có mối quan hệ mật thiết với nhau. Một nền kinh tế phát triển sẽ phát sinh ra nhu cần bảo hiểm cho tất cả các thành phần xã hội, quan hệ kinh tế. Ngược lại, nghành bảo hiểm một quốc gia nếu lớn mạnh sẽ thúc đẩy các thành phần xã hội, thành phần kinh tế thay đổi được các cách thức quản lý, ý thức đối phó với nguy cơ, quản trị rủi ro nhờ vào hệ thống quy định và ràng buộc bảo hiểm chặt chẽ. Từ đó giúp cho họ đối phó tốt hơn với các biến cố có thể xảy ra.
- Bảo hiểm cũng giống như những cam kết của các thành phần trong xã hội về triển vọng tương lai, họ bỏ tiền ra để có được sự chắc chắn trong tương lai. Có nghĩa là, một nền bảo hiểm tăng trưởng cao đồng nghĩa với xã hội đó đang có triển vọng tôt, hứa hẹn một khả năng tăng trưởng bền vững của nền kinh tế trong tương lai.