De ware kracht van woorden

Piet Duncan was een jongeman zonder verhaal. Hij was het jaar 2067 goed begonnen door aangenomen te worden bij het meest succesvolle bedrijf ter wereld: Socio-Incorp. Nu had hij in de rangorde opgeklommen en was trots om zonder de minste twijfel te kunnen bevestigen dat hij nuttig voor de gemeenschap was. Zoals elke ochtend verliet hij dus zijn huis om klokslag 7:00 om de automatische metro te pakken die hem naar zijn werkplek zou vervoeren. Zoals elke ochtend luisterde hij het nieuws in zijn oortje, terwijl de metrostations onophoudelijk in zijn gezichtsveld voorbijging. Zijn kantoor lag op ruim twintig kilometer afstand van zijn huis. Hij zuchtte toen hij zag dat zijn twee minuten durende reis eraan kwam. Het enige moment van zijn dag dat hij zich kon ontspannen zou eindigen in tien seconden. Toch vond hij dat de wereld veel te langzaam ging. Soms dacht hij aan de tijd waarin mensen geen toegang tot hogesnelheid-metro hadden en zonder huiselijke robot moesten voor zichzelf zorgen. Voordat hij stierf, had zijn grootvader de neiging om te zeggen dat ze in een tijdperk van informatisering gedreven tot het uiterste leefden waarin de mens niets meer van nut was. Maar Piet dacht daar anders over. Machines deden niet alles.

Natuurlijk reden ze, verpleegden ze, deden ze het huishouden, wasten ze hun eigenaren, lazen ze, schreven ze, vertaalden ze maar de mensen waren in sommige opzichten nog steeds nuttig! Piet had al honderdmaal gepoogd aan zijn grootvader uit te leggen hoeveel zijn werk belangrijk was maar dat vergeefs was. Hij was nog steeds een vertaler, dat was niet niets! Toen de Socio-Icorp firma met de opleiding van een nieuwe generatie van vertalers begon, noemen hun tegenstanders het een schandaal en de zogenaamde vertalers tweederangs voorvertalers. Blijkbaar was het voor de mensen van die tijd moeilijk geweest om het belang van vereenvoudigd teksten zonder ambiguïteit te begrijpen. Dankzij de efficiëntie van de vertaalmachines had het bedrijf had zijn zaak gewonnen en werden de medewerkers vertalers genoemd ter nagedachtenis aan de mensen die moeite hadden om alles met hun eigen middelen te vertalen. Piet maakte deel van dit nieuwe generatie uit. Daarom was hij erg bij zijn werkt betrokken en las hij de teksten net zoals men had hem tijdens zijn opleiding onderwezen. Toen hij op kantoor aankwam, begon hij meteen en in perfect synchronisatie met zijn collegas te werken. Opnieuw zou hij 200 teksten die zijn meerdere hem toevertrouwden in 27 talen vertalen en voor 17:00 terugsturen om zonder probleem naar huis terug te keren.

De werkdag begon prima. De teksten waren allemaal tamelijk eenvoudig en Piet stelde zich tevreden met het downloaden van de bestanden naar het vertaalprogramma van het bedrijf, zoals gewoonlijk. Plotseling, toen hij net zijn tweede koffiekopje van de dag begon, opende hij een vreemd genoemd bestand. De robot die het had geschreven moest echter defect zijn geweest, omdat hij het met woorden had genoemd en niet getallen, zoals gebruikelijk. Verbaasd, opende de dertigjarige het bestand, negerde de ongewoon opmaak van het document en verdiepte zich in een lezing die zijn hele leven voorgoed zou veranderen. Hoe meer hij las, hoe meer hij voelde zich gehapt door de gewaagde en ingewikkeld formuleringen in het artikel. Toen hij klaar was met het lezen ervan, bleef hij even fascineert. Hij twijfelde. Moest hij dit tekst vereenvoudigen? Zou hij zelf dat zelfs kunnen doen? Het was barst van metaforen en allegorieën die hij niet volledig kon begrijpen. De tekst leek hem te hebben gehypnotiseerd met zijn schoonheid zodanig dat hij de tekst drukte af met als enig doel het een tweede keer te lezen. Uiteindelijk besloot hij om de tekst zoals het was in het computerprogramma over te brengen. In ieder geval waren de machines perfect in alle opzichten. Er kon niets fout lopen!

Hij ging dus door met zijn werkdag alsof er niets gebeurde was, maar hij kon niet de tekst die hij had gelezen uit zijn hoofd krijgen. Plotseling brulde zijn oortje tegen zijn trommelvlies.

Medewerker 729. U wordt verwacht in het Centraal Bureau. U hebt 2 minuten.

Zonder verdere vragen ging hij direct naar het bureau van zijn baas en dacht dat hij een promotie misschien zou maken. Maar al gauw werd hij teleurgesteld. Zijn werkgever leek een van zijn vertalingen, waarvan het resultaat niet wankeler kon zijn, niet op prijs hebben gesteld. Tenzij hij door de oneindigheid van zijn onbekwaamheid geschokt werd. Het duurde niet lang voordat hij begreep dat zijn werkgever over de ongewone tekst had. Dit tekst waardoor hij uren eerder werd gefascineerd.