Бжыхьэ пчэдыжьыпэ горэм Афыпс иадырабгъукIэ, Шапсыгъэ лъэныкъом, зы шыу мэзым хэтэу кIощтыгъэ. ЕгъэшIэрэ мэзыцун мэзышхом, бгыхэм къяцохъохырэм фэдэу, къушъхьэ шъхьапэмэ къащыублагъэу Пшызэ Iушъо нэс зэкIэ зэлъиубытыщтыгъэ. ЗэкIэ нэм фэплъыщтыр адыгэхэр «ТхьэчIэгъ мэзкIэ» заджэщтыгъэ мэзышхоу щытыгъ.
Шъоф пцIанэу узыIукIэщтыгъэхэр итэкъухьагъэу мэзым хэтыгъэ гъэхъунэхэр арыгъэ.
Адыгэ кужъ гъогу лъагъоу шыур зэрыкIощтыгъэр, тыгъэжьыхъо мэзчIэгъ уц пIуакIэм ерагъэу хэплъагъощтыгъэ. Гъогум лъэужыкIэ зи иIагъэп — благъэу чылэ щымыIэу, а гъогум цIыф бащэ зэрэрымыкIорэм инэшан.
Шыур, узэреплъынымкIэ, зекIолI шыоу, бэ зынэгу кIэкIыгъэу, бэ зытехъыкIыгъэ цIыфэу зэрэщытыр нэфагъэ: ибгырыпхыпIэхэм, ицые бгъэIухэм ыкIи лъэгонджэ-куашъохэм атедэгъэ шъохъстаныр хьазырэу хъокIыгъагъэ; ицые гъуапэхэри, зекIолI хабзэу, Iэнтэгъупэм нэсэу кIакохэу, пыутыгъэхэу щытыгъ. Курдж Iалъмэкъышхоу ушъэгъэ хьазырэу еучIэпхыгъэми а шыум гъогу чыжьэ къызэрикIугъэр къыгъэлъагъощтыгъэ.
Шэу зытесыгъэр, адыгэ шы лъэпкъыкIэ, шы мытIыры хьазырыгъ. Ари гъогууанэ къэзыкIугъэ шы улэугъэу зэрэщытым гу лъыптэнэу щытыгъ: хьэджашъом фэдэу, ныбаджэу, шыкъогъу пкъые хьазырыгъ; ыбгъэ зэрытыпIэхэр, домбаим фэдэу, кIочIэшхоу щытыгъ. Ар адыгэ зекIош шъыпкъэу, гъогу чыжьэ гъогу хьылъэм фэгъэпсыгъэу, джа зэрэкIорэм тетэу, нахь чан хъузэпытэу, мэзабэрэ гъогу къинхэм зекIолIыр ащызезыхьэу, ищыкIагъэу зыхъурэм, километрэ пшIы пчъагъэхэр чъэкIэ зэпичэу ыкIи къызыуцужьырэм, зэ-тIо куоу жьы къыщэмэ, шхоIум еоу, чанэу кIошхо етIупщыгъэкIэ ежьэжьэу щытыгъэ адыгэ зекIошымэ афэдагъ.
Тесым изэхэлъыкIи иш изэхэлъыкIэ фэдэ хьазырыгъ: ыплIэIухэмкIэ кIочIэшхоу зэIугъэкIотыгъ, ыбг псыгъоу зэпыфызыкIыгъ, ынэгу тIэкIу дэдэ жэпкъыбгъуаIу пIонэу, ау Iуплъэ гоIоу гъучIышъоу тыгъэм ыжъагъ, ыпакIэхэри, псыцубжъэ шIуцIэу, дахэу гъэщыгъэу — лIы пкъышIо-нэгушIу. Ау пстэумэ анахьэу унаIэ теозгъадзэу а шыум хэлъыгъэр — илIыгъэ ицыхьэ телъыжьэу, гугъуемылI самбырэу, гугъэ-гупшысэ шъабэр ынэгу илъэу, ынэхэр чыжьаплъэм етыгъэу зэрэщытыгъэр ары. А зэманхэм къоджэ хэгъуашъхьэм тIэкIу узэрэIукIотэу, уиныдэлъф чIыгури джэгъогъоу къыпфызэокIыжьэу, мэз Iапчъэ пэпчъ щынагъор акъосынкIэ енэгуягъоу Адыгэ шъолъырыр щытыгъ ыкIи ащ фэдэ лъэхъаным гугъуемылI самбырыгъэмрэ гугъэ-гупшысэ шъабэмрэ гъогурыкIом еплъэгъулIэныр умыгъэшIэгъон плъэкIынэу щытыгъэп...
Бэрэ пэмытэу гъэхъунэ лэжьыгъэхэр гъогурыкIом ыпэ къифэхэу фежьагъэх. Ащ фэдэу лэжьыгъэ зыщашIэрэ гъэхъунэхэр чъыг зэтегъэуагъэкIэ къэшIахьыгъэу щытыгъэх — мэзыкъохэм ащаухъумэнхэм пае. Гъэхъунэхэм хьамцIыимрэ гъажъомрэ рахыжьыгъахэу щытыгъэх, ау натрыф шъолъыр псыгъохэр джыри гуамычыжьыгъэу итыгъэх.
