●Açmaz durumunda saldırıya uğrayan taş daha değerli bir başka taşını saldıran tarafa vermeden hareket edemez.
●Açmaz konumu oluştuğunda saldıran taş için açmaza aldı , savunan taraf için açmazda ifadesi kullanılır.
●Sadece yatay , dikey ve çapraz olarak çok sayıda karede hareket edebilen taşlar ( Filler , Kaleler ve Vezir ) rakip taşları açmaza alabilir.
●Şahlar , Atlar ve piyonlar rakiplerini açmaza alamazlar.
●Şah dışında her taş açmaza alınabilir zira şah çekildiğinde zaten Şah ile hamle yapmanız gereklidir.
Mutlak Açmaz ●Açmaza alınan taşın arkasında Şah varsa buna Mutlak Açmaz denir.
●Bu durumda açmaza alınan taşın atak hattının dışına hareket etmesi kural dışıdır. (Göreceli acmazdan sonra örneğini vereceğim)
Göreceli açmaz ●Eğer açmaza alınan taşın arkasında Şahtan başka bir taş varsa bu duruma Göreceli Açmaz denir.
●Açmaza alınan taş genellikle arkasındaki taştan daha değerlidir.
●Açmazdaki taşı hareket ettirmek kurallara uygundur fakat bu durumda açmazdaki taşın arkasındaki taşın rakip tarafından alınması mümkündür.
Oops! Bu görüntü içerik kurallarımıza uymuyor. Yayımlamaya devam etmek için görüntüyü kaldırmayı ya da başka bir görüntü yüklemeyi deneyin.
●Yandaki pozisyonda Siyah At mutlak açmazdadır. At ile hamle yapılırsa Siyah Şahın Beyaz Fil tarafından alınması durumu oluşur . Bu durumda At hamlesi yapılamaz.
●Beyaz At ise göreceli açmazdadır. Beyaz At hamle yapabilir. Bu durumda Siyah Kale Veziri alır.
Kısmi Açmaz
●Eğer bir Kale ve Vezir yatay veya dikey boyunca , veya bir Fil veya Vezir çapraz boyunca açmaza alınmışsa buna kısmi açmaz denir.(örneğini en sona koydum)
●Açmaza alınan taş kendi hattı boyunca hareket edebilir fakat hattı terk edemez.
●Kısmi açmazdaki taş kendisini açmaza alan taşı alabilir; fakat bu açmaza alan oyuncuya avantaj sağlayabilir.
●Her yöne giden Vezir sadece kısmi olarak açmaza alınabilir. Sınırlı ve şarta bağlı hareketleri nedeniyle piyonların durumu karmaşıktır.
●Açmazın kısmi olması açmazın hem hattına ve yönüne hem de alabileceği rakip taşların mevcut olmasına bağlıdır.
●İki rakip taşın birbirini kısmi açmaza alması mümkündür.
●Bir taşın bir yönde ( saldırı hattında ) açmaza alınması ve bir diğerinde kısmi açmaza alınması veya 2 veya daha fazla yönde açmaza alınması da mümkündür.
Oops! Bu görüntü içerik kurallarımıza uymuyor. Yayımlamaya devam etmek için görüntüyü kaldırmayı ya da başka bir görüntü yüklemeyi deneyin.
Kısmi açmaza alınan Vezir kendi hattı boyunca hareket edebilir fakat hattı terk edemez. Kaleyi alabilir.Eğer kaleyi alırsa beyazlar düşük konumdaki oyunu esitleyebilirler.
Durumsal açmaz
●Bazen bir taş durumsal açmazda kabul edilir.
●Durumsal açmaz mutlak açmaz değildir ve açmazdaki taşla hamle yapılabilir fakat bu hamle . yani açmazdaki taşı saldırı hattının dışına çıkarmak olumsuz sonuçlar yaratabilir. ( örneğin mat olmak , rakibin önemli kareleri ele geçirmesi )
Oops! Bu görüntü içerik kurallarımıza uymuyor. Yayımlamaya devam etmek için görüntüyü kaldırmayı ya da başka bir görüntü yüklemeyi deneyin.
●Diyagramda ki pozisyonda hamle sırası Beyazdadır.
● d5 deki Siyah Fil savunmasızdır ve Beyaz onu At ile alabilir, fakat, Siyahın Kalesini B1 e oynaması ile Beyaz Kalesini kaybedeceği için Beyaz bu taşı almamalı veya At ile hamle yapmamalıdır. ( Beyaz şiş saldırısına maruz kalacak, Şahın hamle yapmaya mecbur kalmasından sonra h1 deki Kaleyi kaybedecektir. )
