Oliy Ta'limda Chet tillarini oʻqitishdagi oʻzgarishlar

Ilmiy rahbar :Axmedova Xusniya
Samarkand State Institute of Foreign Languages
Abdurasulova Shahnoza
Samarkand State Institute of Foreign Languages

Annotatsiya: Ushbu maqolada Oliy ta'limda Chet tillarini o'qitishdagi o'zgarishlar,shuningdek yangi qo'llanilayotgan metodlar va til o'rganishda qilingan shart- sharoitlar.
Kalit so'z: Chet tili,yangi o'qitish metodikasi,Oliy ta'lim va Prezident qarorlari.
Mamlakatimizda 1991-yil 1-sentabrda mustaqillika erishgandan so'ng yoshlarning chet tillarini o'rganishga bo'lgan qiziqishi oshdi va davlatimiz tamonidan til o'rganishga ko'plab imkoniyatlar yaratildi.Uzliksiz ta'lim tizimining barcha bosqichlarida o'sib kelayotgan yosh avlodni chet tillariga o'qitish sifatini ta'minlash,chet tillarida erkin so'zlasha oladigan mutaxassilarni tayyorlash tizimini tubdan takomillashtirish,ushbu yo'nalishdagi o'quv dasturlarning uzviyligi va uzliksizligini ta'minlash chet tillarini bilish darajasini baholashning milliy test tizimini rivojlantirish asosida malaka sertifikatiga  ega bo'lgan o'quvchilar talabalar va pedagogik imtiyozlar berish hamda ularni rag'batlantirish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qildi:
O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzurida  Davlat test markazi,Xalq ta'lim vazirligi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi,o'rta maxsus ta'lim vazirligi,o'rta maxsus kasb - hunar ta'lim markaziga : 2017 - 2018 o'quv yilidan boshlab uzliksiz ta'lim tizimining barcha bosqichlarda chet tilini o'zlashtirish darajasini davlat ta'lim standartlarida belgilangan "Tinlab" tushunish (Listening ),"O'qish" (Reading), "Yozish" (Writing),"Gapirish" (Speaking) ko'nikmalari asosida baholab borish mexanizmini ishlab chiqib,amaliyotga joriy etish:
2018 -yil 1-sentabrga qadar chet tillarini o'qitishning asosiy bosqichlari umumiy o'rta ta'lim mussalari va akademik litseylarda ta'minlashni nazarda tutgan holda uzluksiz ta'lim tizimining barcha bosqichlarida o'zaro uzviylik va uzluksiz tamoyillariga asosan o'quv dasturlarini ishlab chiqib amaliyotga joriy etish vazifasiyuklansin.
Chet tili bu Xorijiy mamlakatlar  tili hisoblanadi G'arbiy Yevropa ( ingliz,ispan,fransuz,nemis) tillari va sharq tillari o'qitilib kelinmoqda.Bu chet tillari ta'lim muassalarining o'quv rejalaridan o'rin olgan. Bugungi kunga kelib chet tillarini o'rganishga bo'lgan talab va qiziqish shunchalik kuchaydiki bog'cha yoshidagi bolalardan boshlab katta yoshdagi mutaxassilargacha chet tillarini o'rgatishga harakat qilayaptilar.Bu ijobiy holat albatta chunki tilini o'rganish o'sha gaplashuvchi davlatlar madaniyati,tarixi va urf -odatlarini o'rganish bilan birga shaxsiy manfaatlari yo'lida ham  eshiklar ochilishiga zamin yaratdi.Prezidentimiz chet tillarini o'rganishni ommalashtirish faoliyati sifati jihatdan yangibosqichga olib chiqish chora tadbirlari to'g'risida.
2021- yil 19- maydagi PQ- 5117-sonqaroriga muvofiq,shuningdek xorijiy tillarini o'rganishni ommalshtirish bo'yicha  tashkily chora - tadbirlar amalga oshirish maqsadida  Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi.
1. O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzurida Xorijiy tillarini o'rganishni  ommalashtirish faoliyatini sifat jihatdan yangi bosqichga olib  chiqish chora - tadbirlar  to'g'risida 2021- yil 19 maydagi PQ - 5117- son qarorining:
1. Bandiga muvofiq O'zbekiston Respublikasi Vazirlar  Mahkamasi  huzurida Xorijiy tillarni o'rganishni ommalashtirish agentligi ( keyingi o'rinlarda - Agentlik) hamda Agentlikning  Qoraqalpog'ston Respublikasi viloyatlar va Toshkent shahridagi hududiy vakillari lavozimlari tashkil etilsin;
2. Bandiga muvofiq Agentlik va uning vakillari O'zbekiston davlat Jahon tillar universiteti huzuridagi Chet tillarini o'qitishning innovatsiyoviy metodikalarini rivojlantirish respublikasi ilmiy - amaliy markazning 34 ta shtat birligi,Xalq ta'lim vazirligi va Oliy va o'rta maxsus ta'lim tizimining 39 ta shtat birligi hisobidan tashkil etilganligi ma'lumot uchun qabul qilinsin shuningdek Davlat ta'lim muassalari xorijiy tillari o'qituvchilar uchun xorijiy tillari o'zlashtirish darajasi bo'yicha quydagilar talablar belgilansin:
2022 - 2023 o'quv yilidan boshlab davlat muassalarining xorijiy tillar o'qituvchilar lavozimlarga ishga yangi qabul qilinayotgan talabgor kamida B2 darajadagi milliy yoki ung tenglashtirilgan mos darajadagi xalqaro sertifikatga ega bo'lishi lozim:
2022 - 2023 o'quv yiliga qadar davlat oliy ta'lim muassalarida faoliyat yuritayotgan barcha xorijiy tillari o'qituvchilar kamida S1 darajadagi milliy yoki unga tenglashtirilgan mos darajadagi milliy yoki unga tenglashtirilgan mos darajadagi xalqaro sertifikatga ega bo'lishi lozim.
2024 - 2025  o'quv yiliga qadar davlat oliy ta'lim muassalarida faoliyat yuritayotgan kasbiy fanlar (Xorijiy tildan tashqari) o'qituvchilarining 50% foiz kamida B2 darajadagi milliy yoki unga tenlashtirilgan mos darajadagi xalqaro sertifikatga ega bo'lishi lozim.
2024 - 2025 o'quv yiliga qadar umumiy o'rta,o'rta maxsus va professional ta'lim muassalarida faoliyat yuritayotgan barcha xorijiy tillari o'qituvchilar kamida B2 darajada milliy yoki unga tenglashtirilgan mos darajadagi xalqaro sertifikatga  ega bo'lishi lozim.
Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Ta'lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'lim vazirligi,Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi hamda Agentlik bilan birgalikda bir  oy muddatga ta'lim tashkilotlari o'qituvchilar tegishli sertifikatni olish uchun tayyorlanish tashkil etsin shuningdek qator qarorlar qabul qilindi.
Chet tillarini o'qish bizga ko'p qulayliklar keltirishi mumkin.O'rta umumiy ta'lim maktablarida chet tili o'qitish metodikasi fani erishgan yutuqlarini egallash talabalar uchun quydagi imkoniyatlarni yaratdi.
  Kelajak kasbiy faolitatlariga puxta nazariy zamin tayyorlaydi.
Ta'limning zamonaviy metodlari tashkiliy formalari va vositalari bilan atroflicha tanishtiriladi.
Talabalarning olgan metodik bilimlarini amaliyotda samarali qo'lay olishlari uchun ko'nikma va malakalar hosil qiladi.
Barcha fanlardan o'zlashtirgan nazariy bilim va amaliy malakalarini maktab ta'lim - tarbiya ishida ijodiy tadbiq etishga ko'maklashadi.Metodika institut (universitet) da berilgan bilimlar yig'indisi bilan maktab tajribasi orasidagi " ko'prik" vazifasini o'tovchi fandir.Leksiya va amaliy mashg'ulotlarda.Chet tili o'qitish qonuniyatlari bayon etildi. metodika faniga ta'limning xususiy nazariyasi sifatida qarash shakllantiriladi.O'zbekistonda tilni o'rganisga ko'plab sharoitlar yaratilgan.Institut va maktab xonalariga zamonaviy televizor joylashtirilgan.Undan tashqari til o'rganishga qulay  bo'lgan hamma jihozlar bor.Men va siz kabi yoshlaridan birdan bir talab qilinadigan narsa bu o'qishdir. Shunday ekan ko'proq bilim olib O'zbekiston bayrog'ini ko'klarga ko'taraylik aziz tengdoshlarim.
Foydalangan adabiyotlar:
Tashkent shahri 2017 - yil 11 - avgust 610 sonli qarori.
Https:\\lex.uz>docs.
Https:\\uzlib.uz. site.
O'zbekiston Vazirlar Mahkamas qarorlari.
Chet tillarini o'qitish metodikasi.Jamol Jalilov.