Cha giàu cha nghèo

Một trong những nguyên nhân khiến người giàu ngày càng giàu, ngườinghèo ngày càng nghèo, còn giới trung lưu thì thường mắc nợ chính là vì chủđề tiền bạc thường được dạy ở nhà chứ không phải ở trường.Hầu hết chúng ta học cách xử lý tiền bạc từ cha mẹ mình, và thường thìngười nghèo không dạy con về tiền bạc mà chỉ nói đơn giản là: "Hãy đếntrường và học cho chăm chỉ." Và rồi đứa trẻ có thể sẽ tốt nghiệp với một sốđiểm xuất sắc nhưng với một đầu óc nghèo nàn về cách quản lý tiền bạc, vìtrường học không dạy về chuyện tiền nong mà chỉ tập trung vào việc giáodục sách vở và những kỹ năng nghề nghiệp mà không nói gì về kỹ năng tàichính.Đó chính là lý do tại sao những nhân viên ngân hàng, bác sĩ, kế toán thôngminh dù đạt được nhiều điểm số xuất sắc ở trường nhưng lại gặp nhiều rắcrối tài chính suốt đời. Và những món nợ quốc gia chóng mặt thường bắtnguồn từ những vị lãnh đạo có học vấn cao, nhưng chỉ được huấn luyện rất íthoặc không có chút kỹ năng nào về vấn đề tài chính.Một quốc gia có thể tồn tại như thế nào nếu việc dạy trẻ con quản lý tiềnbạc vẫn là trách nhiệm của phụ huynh, mà hầu hết họ không có nhiều kiếnthức về vấn đề này?Chúng ta phải làm gì để thay đổi số phận tiền bạc lận đận của mình? Nhàgiàu đã làm giàu như thế nào từ hai bàn tay trắng?Có lẻ bạn sẽ tìm thấy cho mình những lời giải đáp về các vấn đề đó trongcuốn sách này. Tuy nhiên, do khác biệt về văn hoá, tập quán và chính thể, cóthể một số phần nào đó của cuốn sách sẽ khiến bạn thấy lạ lẫm, thậm chíchưa đồng tình... dù rằng đây là một cuốn sách đã được đón nhận nồng nhiệtở rất nhiều nước trên thế giới.Chúng tôi giới thiệu cuốn sách này với mong muốn giúp bạn có thêm nguồntham khảo về một trong những lĩnh vực cần dạy con trẻ biết trước khi vàođời, của các bậc phụ huynh ở các nước khác...Rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của các bạn. Xin trân trọng cảmơn.

Chương 1

Cha Giàu, Cha NghèoTôi có hai người cha, một người giàu và một người nghèo - một người charuột và một người cha nuôi (cha của Mike - bạn tôi). Cha ruột tôi đã có bằngthạc sĩ, còn người cha nuôi thì chưa học hết lớp tám, nhưng cả hai người đềuthành công trong sự nghiệp và có ảnh hưởng đến người khác. Cả hai đềukhuyên bảo tôi rất nhiều điều, nhưng những lời khuyên đó không giốngnhau. Cả hai đều tin tưởng mãnh liệt vào sự học nhưng lại khuyên tôi họcnhững khóa học khác nhau. Nếu tôi chỉ có một người cha, tôi sẽ hoặc chấpnhận hoặc phản đối ý kiến của ông. Có hai người cha dạy bảo, tôi thấy đượcnhững quan điểm trái ngược nhau giữa một người giàu và một người nghèo.Và thay vì chỉ đơn giản chấp nhận hay phản đối người này hay người kia, tôiđã cố suy nghĩ nhiều hơn, so sánh và lựa chọn cho chính mình.Cả hai người cha của tôi khi bắt đầu tạo dựng sự nghiệp đều phải đấu tranhvới chuyện tiền nong, nhưng cả hai có những quan điểm khác nhau về vấn đềtiền bạc.Ví dụ, cha ruột tôi thường nói: "Ham mê tiền bạc là nguồn gốc của mọiđiều xấu." Còn cha nuôi của tôi lại bảo rằng: "Thiếu thốn tiền bạc là nguồngốc của mọi điều xấu."Những sự khác nhau trong quan điểm của họ, nhất là khi đề cập đến tiềnbạc, khiến tôi trở nên tò mò và bắt đầu suy nghĩ... Vì có hai người cha đầyảnh hưởng, tôi đã học từ cả hai người. Tôi suy nghĩ về lời khuyên của mỗingười, và nhờ vậy, tôi có được một hiểu biết sâu sắc về quyền lực và tácđộng của suy nghĩ lên cuộc sống con người như thế nào.Ví dụ, cha ruột tôi thường nói: "Tôi không mua nổi vật đó." Còn cha nuôithì cấm tôi nói như vậy ông muốn tôi nói: "Làm thế nào để mua được vậtđó?" Một bên là câu khẳng định, còn bên kia là câu hỏi. Một bên khiến bạnrũ bỏ trách nhiệm, còn bên kia buộc bạn phải suy nghĩ...Hai người cha của tôi có những quan điểm cực kỳ khác biệt. Chẳng hạn,một người bảo: "Phải học cho giỏi thì mới được làm việc ở những công tytốt."Người kia bảo: "Học cho giỏi thì mới mua được những công ty tốt." Mộtngười tin rằng: "Ngôi nhà là số đầu tư nhiều nhất và là tài sản lớn nhất củachúng ta." Người kia lại nghĩ khác: "Ngôi nhà cũng là một khoản tiền phảitrả, và nếu ngôi nhà là khoản đầu tư lớn nhất của con thì con gặp rắc rối rồiđây."Cả hai người cha đều trả tiền hóa đơn đúng thời hạn, nhưng một người luôntrả đầu tiên còn người kia luôn trả sau cùng.Một người vật lộn để tiết kiệm từng đồng một. Người kia chỉ làm một việcđơn giản là đầu tư.Một người dạy tôi cách viết một lá đơn xin việc thế nào cho ấn tượng để cóthể tìm được việc làm tốt. Người kia dạy tôi cách viết một dự án kinh doanhtài chính như thế nào để có thể tạo ra công việc.Được huấn luyện bởi hai người cha, tôi có thể quan sát tác động của nhữngsuy nghĩ khác nhau lên cuộc sống con người. Tôi thấy người ta thật sự địnhhình cuộc sống của họ qua suy nghĩ của chính họ.Ví dụ, người cha nghèo của tôi luôn phàn nàn: "Tôi sẽ không bao giờ giàulên nổi." Và lời tiên đoán đó đã trở thành sự thật. Ngược lại, người cha giàucủa tôi luôn nói những câu đại loại như: "Tôi là một người giàu, mà ngườigiàu thì không làm những việc đó." Ngay cả khi ông gặp thất bại thảm hạisau một cuộc đầu tư lớn không thành, ông vẫn nghĩ mình là một người giàu.ông nói: "Có khác biệt giữa nghèo nàn và phá sản. Phá sản chỉ là tạm thờinhưng nghèo thì vinh tiễn."Những quyền lực của suy nghĩ không bao giờ có thể đo hay đánh giá được,nhưng đó là một điều hiển nhiên mà tôi nhận thức được ngay từ khi còn nhỏ.Tôi thấy rằng người cha nghèo không phải nghèo vì số tiền ông kiếm được,mà vì những suy nghĩ và hành động của ông.Dù cả hai người cha của tôi đều rất tôn trọng việc giáo dục và học hỏinhưng họ lại bất đồng về việc học cái gì là quan trọng. Một người muốn tôihọc hành chăm chỉ, có thứ hạng chuyên môn cao dể có công việc tốt, kiếmđược nhiều tiền. Người kia khuyến khích tôi học để trở nên giàu có, để hiểutiền bạc làm việc như thế nào và học cách bắt tiền bạc phải làm việc chomình. Ông thường nhắc đi nhắc lại: "Tôi không làm việc vì tiền. Tiền bạcphải làm việc vì tôi."Năm lên 9 tuổi, tôi quyết định nghe theo và học hỏi từ người cha giàu vềvấn đề tiền bạc. Vì lúc đó, tôi chỉ mới 9 tuổi nên những bài học cha nuôi tôidạy rất đơn giản. Thực ra tất cả chỉ có 6 bài học lặp đi lặp lại và quyển sáchnày nói về 6 bài học đó, cũng theo thứ tự đơn giản như khi cha nuôi tôi dạytôi. Những bài học này là những lời hướng dẫn giúp bạn và con cái bạn trởnên giàu có hơn, bất kể điều gì sẽ xảy ra trên một thế giới không chắc chắnvà đang thay đổi nhanh chóng như hiện nay.Robert Kiyosaki và Sharon LechterCha giàu cha nghèoBiên dịch: Thiên Kim