Maybe Next Life

Sa susunod na habang buhay

Tatlong buwan na ang lumipas simula noong iniwan kami ni Jin. Tatlong buwang tila ba'y naglalakad ako sa isang matinding bagyo—nagpapanggap na matatag, pero sa likod ng bawat ngiti ay may kirot na parang sugat na hindi maghilom-hilom. Tatlong buwan ng paglingon-lingon, umaasa sa bawat kanto ng opisina na baka makita ko siyang naglalakad papunta sa paborito niyang lamesa, bitbit ang malaking kape at ang palaging nakaimpis na ngiti sa kanyang labi. Ngunit wala na siya.

May pumalit kay Jin bilang Engagement employee, oo. Si Lyn, isang masigasig at mabait na tao, pero bawat kilos niya, bawat salita, hindi niya matapatan ang alaala ng dating kasamahan. Sa bawat sandaling siya ang nasa harapan ng team, hindi ko maiwasang hanapin ang kasimplihan at kagalingan ni Jin—ang para bang laging may solusyon sa bawat problema, ang palaging handang makinig at umalalay.

Si Elle, matalik kong kaibigan, ay hindi rin ako tinatantanan. Madalas niya akong tanungin kung kaya ko bang magmahal muli. Pero sa bawat pagpilit niyang iangat ako mula sa lungkot, alam kong hindi siya makakahanap ng sagot na makakapagpalubag-loob sa akin. Ang totoo, parang may sariling buhay ang puso ko na ayaw pang bitawan ang alaala ni Jin. "Hindi pa," sabi ko kay Elle. "Hindi ko pa kaya."

Tatlong buwang ito, ang daming nagbago. Naging mabilis ang takbo ng mga bagay. Isa-isa kaming na-promote sa trabaho. Si Danica at si Andrew—hindi lang Quality Analysts ang bago nilang titulo, kundi magkasintahan na rin sila. Si Clark, si Arcel, at ako, nasa Workforce Management na. Kami na ngayon ang nag-aayos ng mga iskedyul, nagpapanatiling maayos ang daloy ng mga bagay para sa mga ahente. At si Roki, na dating tahimik lang sa isang sulok, ay isa nang bahagi ng training team.

Parang isang malaking hakbang pasulong ang ginawa namin sa kabila ng pagkawala ni Jin. Sa isang banda, may lungkot sa puso ko na tila siya ang naging daan para umangat kami. Iniwan niya kami, pero parang iniwan din niya ang puwang para kami mismo ang magpatuloy. Sa mga sandaling ito, pakiramdam ko'y itinulak kami ng pangyayari para lumago.

At ngayon, narito ako sa harapan ng kanyang puntod, tahimik, dala ang isang kandila at ang litratong matagal ko nang tinago sa loob ng aking pitaka. Inilabas ko ito at pinagmasdan. Doon, si Jin, nakangiti. Ang masayang ngiti na iyon, na para bang walang mabigat na bagay sa mundo. Ang ngiting iyon na palaging nagpapagaan sa araw ko.

"Jin," bulong ko. "Miss na miss na kita." Ang boses ko, sa unang pagkakataon sa mahabang panahon, ay naging marupok.

Habang binabaybay ng mga mata ko ang kalangitan, itinaas ko ang kandila, sabay pagbigkas ng isang taimtim na panalangin. Nang mga sumunod na oras, naupo ako sa gilid ng puntod niya, nagkukuwento ng mga nangyari. Sinabi ko sa kanya kung paano kami umangat sa trabaho, kung paano si Danica at si Andrew ay naging masaya sa isa't isa, kung paano ang team namin ay nagpatuloy kahit wala siya.

Hindi ko alam kung naririnig niya ako, pero ang sarap sa pakiramdam na parang andiyan lang siya, nakikinig. Minsan sa katahimikan ng paligid, naririnig ko ang huni ng mga ibon, ang ihip ng hangin. Nakakatulong itong magpaalala sa akin na ang bawat bagay sa mundo, kahit gaano man ito kasakit, ay nagtatapos sa paggalaw pa rin ng buhay. Ngunit hindi iyon basta paglimot. Isa itong pagyakap sa alaala niya, sa mga bagay na iniwan niyang hindi natapos.

Nakaharap ako sa puntod ni Jin, at naroon ang lahat ng emosyong ilang buwang pinipigilan. Parang lahat ng alaala, lahat ng iniwang ngiti at tawanan, ay bumabalik sa akin nang buo’t sariwa. Nakikita ko siya, sa mga sulok ng isip ko—yung paglalakad niya papasok ng opisina, hawak ang baso ng kape na may sobrang gatas at kaunting asukal, yung mga pagkakataong mahuhuli ko siyang nakangiti mula sa kabilang dulo ng lamesa habang nagkukwentuhan kami.

Nakakabaliw isipin kung paanong sa isang iglap, ang lahat ng iyon ay naging alaala na lamang. Na parang ang lahat ng iyon, bagamat napaka-totoo noon, ay wala na ngayon kundi bahagi ng mga kuwentong paulit-ulit kong binabalikan tuwing tahimik na ang gabi. Mga kwento na habang inuulit-ulit, ay nawawala ng unti-unti ang init, ang kulay, hanggang maging mga siluetang nagtatago sa dilim ng alaala.

Minsan iniisip ko, paano kung ibang panahon, ibang pagkakataon? Kung hindi siya nawala, magiging masaya kaya kami? Hindi ko mapigilang maglaro sa isip ng mga "paano kung." Paano kung hindi siya sumuko? Paano kung narito pa rin siya? Siguro’y magkatabi pa rin kaming nanonood ng mga lumang pelikula, nagtatawanan sa mga simpleng bagay, nagpaplano ng mga bagay na alam naming hindi naman mangyayari pero masaya pa ring isipin.

Ngayon, narito ako sa kanyang puntod, at sa wakas, alam kong ito na ang huling pagbalik ko rito. Hindi dahil ayoko na siyang maalala, kundi dahil alam kong kailangan ko ring magpatuloy. Hindi madali, at walang katiyakan kung kailan talaga magiging ganap ang paglimot—o kung sakaling kailanma'y mawawala sa puso ko ang kanyang alaala.

"Jin," ang bulong ko. "Mahal na mahal kita." Hindi ko alam kung naririnig niya ako, pero alam kong hindi ko kayang itago ang pag-asam ko sa isang huling pagkakataon. "Kung pwede lang sana, kahit isang saglit, magpakita ka ulit. O maramdaman ko man lang ang presensya mo, kahit isang sandali lang."

Parang naramdaman ko ang malamig na ihip ng hangin, at kahit paano, sa isang paraan, tila ba may sagot. Isang sagot na hindi binibigkas ngunit ipinadama lamang sa akin ng katahimikan. Tiningnan ko ang langit, at sa bawat ulap at sinag ng araw, nagpaalam ako. Parang sa wakas, naiintindihan ko na siya'y parte na ng isang bagay na mas malawak at mas maganda kaysa sa akin.

Itinaas ko ang kandila, sinindihan ito bilang huling pag-alay sa kanyang alaala, at tahimik akong nanalangin. Alam kong hindi na siya babalik. Pero sa kabila ng lahat, alam ko rin, sa isang lugar sa loob ng puso ko, na hindi na siya mawawala.

Huminga ako nang malalim, at sa huling pagkakataon, tumingin sa puntod niya.

"Sa susunod na habang-buhay, Jin," sabi ko nang pabulong, sa puntong para bang ako na lamang ang nakakarinig. "Makikita kitang muli."

Matapos ang ilang saglit, tumalikod ako at lumakad palayo. Sa bawat hakbang ko, ramdam ko ang bigat ng pamamaalam, ngunit kasabay nito'y ang isang uri ng kapayapaan. Parang sa wakas, handa na akong magpatuloy para sa aking hinaharap.

WAKAS