Chương VII: đường lối xây dựng, phát triển nền văn hóa và giải quyết các vấn đề xã hội
I. QUÁ TRÌNH NHẬN THỨC VÀ NỘI DUNG ĐƯỜNG LỐI
XÂY DỰNG, PHÁT TRIỂN NỀN VĂN HOÁ
• KHÁI NIỆM VĂN HOÁ
+ Nghĩa rộng: “Văn hoá Việt Nam là tổng thể những giá trị vật chất và tinh thần do công động các dân tộc Việt Nam sáng tạo ra trong quá trình dựng nước và giữ nước”.
+ Nghĩa hẹp: Văn hoá là đời sống tinh thần của xã hội: Văn hoá là hệ các giá trị truyền thống và lối sống; Văn hoá là năng lực sáng tạo của một dân tộc; Văn hoá là bản sắc của dân tộc, là cái phân biệt dân tộc này với dân tộc khác.
Thời kỳ trướcđổi mới.
a) Quan điểm, chủ trương về xây dựng nền văn hóa mới.
* Trong những năm 1943 – 1954
- Trong Cương lĩnh chính trị tháng 2-1930 Đảng ta đã đề cập đến vấn đề văn hoá: Phổ thông giáo dục theo công nông hoá,… Dân chúng được tự do tổ chức, nam nữ bình quyền…
- Trong các hội nghị, các phong trào cách mạng do Đảng ta tổ chức, nội dung văn hoá cũng được đề cập và thực hiện.
- Năm 1943, Ban Thường vụ TW Đảng đã họp và thông qua Bản Đề cương Văn hoá Việt Nam do đồng chí Trường Chinh, Tổng Bí thư của Đảng trực tiếp soạn thảo. Đây là lần đầu tiên vấn đề văn hoá được Đảng ta đề cập một cách có hệ thống.
- Nội dung chủ yếu của Đề cương:
+ Xác định văn hoá là một trong ba mặt trận (kinh tế, chính trị, văn hoá) của cách mạng Việt Nam.
+ Đề ra 3 nguyên tắc của nền văn hoá mới:
Dân tộc hóa: chống lại mọi ảnh hưởng nô dịch và thuộc địa, đề cao tinh thần truyền thống dân tộc
Đại chúng hóa: chống lại các quan điểm, hành động coi khinh quần chúng (dân ngu khu đen), phản lại hoặc xa rời quần chúng, phủ nhận khả năng sáng tạo văn hóa của nhân dân.
Khoa học hóa: chống lại những gì làm cho văn hóa đi ngược lại khoa học, đi ngược lại sự tiến bộ, phản lại các giá trị của dân tộc và nhân loại, phản lại văn minh.
+ Nền văn hoá mới có tính chất dân tộc về hình thức và dân chủ về nội dung.
- Sau cách mạng tháng 8 - 1945, xây dựng và phát triển văn hoá là một nội dung lớn trong chương trình hành động của Chính phủ mới do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu. Hai trong 6 nhiệm vụ cấp bách cần phải tập trung giải quyết lúc này thuộc về lĩnh vực văn hoá đó là:
