Hoàn cảnh lịch sử:
Đến đầu năm 1951, tình hình thế giới và CM Đông Dương đã có nhưng chuyển biến quan trọng:
-Thuận lợi
+hệ thống XHCN thế giới đã hình thành
+Liên Xô lớn mạnh về mọi mặt
+Các nước XHCN ở Châu Âu bước vào công cuộc xây dựng cơ sở vật chất cho CNXH
+Nước CHDCND Trung Hoa ra đời làm thay đổi so sánh lực lượng cho hòa bình và phong trào CM
+Ở trong nước, nhân dân ta đã giành được nhiều thắng lợi trong cuộc kháng chiến.Nước ta đã được các nước XHCN công nhận và đặt quan hệ ngoại giao.
-Khó khăn:
+Đế quốc Mỹ tăng cường giúp đỡ Pháp và can thiệp trực tiếp vào chiến tranh Đông Dương
+Đế quốc Mỹ có tiềm lực kinh tế, quân sự hùng mạnh âm mưu làm bá chủ thế giới với các chiến lược toàn cầu phản CM.
Trước yêu cầu đó, từ ngày 11-19/2/1951 Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II đã diễn ra tại xã Vinh Quang, huyện Chiêm hóa, tỉnh Tuyên Quang.
Đại hội đã nhất trí tán thành Báo cáo chính trị của Ban chấp hành Trung ương do Chủ tịch Hồ Chí Minh trình bày và ra Nghị quyết tách Đảng cộng sản Đông Dương thành ba đảng cách mạng để lãnh đạo cuộc kháng chiến của ba dân tộc đi đến thắng lợi. ở Việt Nam, Đảng ra hoạt động công khai lấy tên là Đảng lao động Việt Nam. Báo cáo hoàn thành giải phóng dân tộc, phát triển dân chủ nhân dân, tiến tới chủ nghĩa xã hội do Tổng Bí thư Trường Chinh trình bày tại Đại hội của Đảng lao động Việt Nam đã kế thừa và phát triển đường lối cách mạng trong cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng thành đường lối cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân. Đường lối đó được phản ánh trong chính cương của Đảng lao động Việt Nam.
§ Nội dung của Chính cương Đảng lao động Việt Nam.
+ Tính chất xã hội Việt Nam có ba tính chất: Dân chủ nhân dân một phần thuộc địa nửa phong kiến. Ba tính chất đó đang đấu tranh lẫn nhau, nhưng mâu thuẫn chủ yếu lúc này là mâu thuẫn giữa tính chất dân chủ nhân dân và tính chất thuộc địa. Mâu thuẫn đó đang được giải quyết trong quá trình kháng chiến của dân tộc Việt Nam chống thực dân Pháp và can thiệp Mỹ.
+ Đối tượng cách mạng Việt Nam có hai đối tượng:
•Đối tượng chính là chủ nghĩa đế quốc xâm lược cụ thể lúc này là đế quốc Pháp và bọn can thiệp Mỹ.
•Đối tượng phụ hiện nay là phong kiến, cụ thể là phong kiến phản động.
+ Nh iệm vụ cách mạng:
•Đánh đuổi bọn đế quốc xâm lược, giành độc lập và thống nhất thật sự cho dân tộc.
•Xoá bỏ những di tích phong kiến và nửa phong kiến, làm cho người cày có ruộng.
•Phát triển chế độ dân chủ nhân dân gây cơ sở cho chủ nghĩa xã hội.
Ba nhiệm vụ đó khăng khít với nhau. Song nhiệm vụ chính trước mắt là hoàn thành giải phóng dân tộc.