Đồng minh phản công ở Bắc Miến
Cuộc tiến quân qua Ấn Độ của Nhật đã ngăn được mũi tiến công của quân Anh-Ấn ở Arakan nhưng không chặn được hướng tấn công ở phía bắc biên thùy Ấn-Miến.Trong khi quân Nhật đang vây đánh Imphal và Kohima thì đạo quân của tướng Stilwell, nòng cốt là 2 sư đoàn quân Trung Hoa số 14 và số 50, được trang bị đầy đủ và huấn luyện tốt (1),thẳng tiến theo "con đường Ledo" vào đất Miến, hướng tới Moguang, một thị trấn cách Ledo 250km về phía đông nam và thành phố Myitkyina xa thêm 40km nữa. Cùng lúc đó, đạo quân của tướng Mĩ Merill khởi hành từ Fort - Hertz phía Bắc Miến Điện cũng tiến đánh xuống Moguang, Myitkyina. Từ đây, các lực lượng Đồng minh sẽ tiếp tục tiến xuống phía Nam, đánh chiếm các căn cứ Nhật trên tuyến phòng thủ này cho tới thành phố Bhamo cách Ledo 400km.(1) Hai sư đoàn này bị Nhật đánh bại ở Vân Nam năm 1942, được không quân Mỹ chuyển sang lánh nạn ở biên thùy Ấn - Miến, được tổ chức, trang bị lại và đặt dưới quyền chỉ huy của tướng Stiwell. Nếu chiếm được Bhamo,Đồng minh sẽ có thể đánh thông tới "Con đường Miến Điện" đi Trùng Khánh.Để chặn đường tiếp viện của Nhật từ cố đô Mandalay tới phòng tuyến Moguang-Bhamo, đội quân Chindits của tương Wingate liên tục nhảy dù xuống vùng rừng núi hai bên bờ sông Irrawady ở khoảng giữa Mandalay và các thành thị nói trên.Đường xe lửa từ Mandalay đi Moguang đã bị cắt đứt thành 3 đoạn. Ngày 13-3, tướng Wingate lâm nạn phi cơ bị tử thương. Tướng Lantaigue lên thay, tiếp tục chỉ huy quân Chindits hoạt động có hiệu quả.Bộ Tư lệnh Đồng minh còn dự kiến đưa một cánh quân Trung Hoa từ Vân Nam tiến sang đánh giải tỏa "con đường Miến Điện" cho tới khi gặp các lực lượng Đồng minh từ bên kia tiến tới. Vì muốn tập trung toàn bộ lục lượng của mình cho chiến trường Trung Hoa, Tưởng Giới Thạch cố thoái thác việc này.Nhưng ngày 3 4, tổng thống Roosevelt đã gửi điện cho Tưởng, dọa sẽ cắt viện trợ cho Trùng Khánh theo chương trình "Lend - Lease" (1) nếu không có một cuộc tấn công của quân đội Quốc dân Đảng vào "con đường Miến Điện" trong một tương lai gần. Thế là 2 tuần sau,Trùng Khánh buộc phải cho đạo quân 72.000 người của tướng Wei Li Huang vượt sông Salween tiến tới Miến Điện từ phía Đông Bắc.(1) Nghĩa là "Cho mượn - cho thuê", tên gọi một đạo luật của Hoa Kì nhằm thực hiện chương trình viện trợ cho các nước Đồng minh trong Chiến tranh thế giới thứ II.Mặc dù phần lớn chủ lực Nhật của chiến trường Miến Điện đã bị sa lầy tại ấn Độ, các lực lượng Nhật ở Bắc Miến vẫn kháng cự ngoan cường để chờ mùa mưa tới. Khi ấy, máy bay và chiến xa của Đồng minh không thể hoạt động có hiệu quả và việc điều động quân đội sẽ rất khó khăn. Đồng minh không giành được thắng lợi nhanh chóng, nhung họ quyết tâm tấn công cả trong mùa mưa kể từ đầu tháng 5. Giữa tháng ấy, quân của tướng Merill chiếm được pháo đài Myitkyina ở ngoại vi thành phố. Ngày 16-6 căn cứ Xamaing của Nhật ở gần Myitkyina cũng thất thủ. Ngày 20, quân Đồng minh tiến vào chiếm thị trấn Moguang. Ngày 3-8, liên quân Mĩ - Hoa tràn vào Myitkyina và chiếm thành phố chiến lược này sau một trận đánh ngắn.Ở phía Đông, quân Trung Hoa của tướng Wei Li Huang đã gây sức ép nặng nề đối với quân Nhật tại biên giới Vân Nam - Miến Điện. Ngày 4-6, quân Trung Hoa tấn công Lungling, thị trấn thuộc tỉnh Vân Nam nằm trên "Con đường Miến Điện" cách biên giới 100 km. Ngày 28-7, họ lại tiến đánh thị trấn Tenschung ở ngay cửa ngõ vào Miến Điện.Sau hai tháng rưỡi giao tranh, ngày 17-8 quân Trung Hoa giải phóng Lungling và hôm sau họ chiếm lại Tenschung. Từ đây, họ theo "Con đường Miến Điện" tràn vào nước này.Bị dồn ép trên cả hai hướng Đông và Tây, quân Nhật phải rút về phòng thủ tại phòng tuyến Khata - Bhamo dọc theo sông Irrawady, cố giữ không để quân Đồng minh nối liên lạc giữa "Con đường Ledo" với "Con đường Miến Điện". Sau khi Tập đoàn quân 15 Nhật thảm bại rút về, quân Anh - Ấn liền gia tăng áp lực trên biên thùy Ấn - Miến.Ở phía nam đường biên giới, cuối tháng 8 đầu tháng 9 quân Anh - Ấn một lần nữa lại tiến vào Arakan. Đẩy quân Nhật lui về vùng rừng núi Taungbazar ở phía Bắc, họ lại tiến tới các thành phố Maungdaw và Buthidaung. Tại đoạn giữa biên giới tức phòng tuyến Imphal, quân Anh tiến rất nhanh về phía Đông và phía Nam vào lãnh thổ Miến Điện. Ngày 29-8, quân Anh giao chiến ác liệt với quân Nhật và kết quả là dải đất rộng 50km ở bờ tây sông Chindwin, từ Sittaung đến Thaungdut, đã trở về tay người Anh. Ngày 26-9, quân Anh tấn công vào Tiddim, một thị trấn quan trọng trên vùng đồi Chin ở bờ tây sông Chindwin. Ngày 19-10, quân Anh chiếm thị trấn này và quân Nhật phải rút hết về phía Đông sông đó.Đến cuối thảng 10-1944, Đồng minh đã đẩy lùi quân Nhật trên toàn tuyến biên giới Ấn - Miến, đột kích qua biên giới Trung - Miến, chiếm lại được nhiều vùng đất đai ở Bắc và Tây Miến Điện. "Con đường Ledo" đã được khai thông; "Con đường Miến Điện" bắt đầu được giải tỏa. Mặc dù 2 con đường đó vẫn chưa nối liền được với nhau, thắng lợi của Đồng minh đã rất rõ ràng. Do tập đoàn quân 15 hoàn toàn bị kiệt sức,quân Nhật không còn khả năng phản công giành lại những gì đã mất. Bộ tư lệnh đồng minh ở Đông Nam Á nhận thấy đã đến lúc chuyển sang tổng phản công quét sạch quân địch ra khỏi Miến Điện.Giữa lúc đó, để đảm bảo quan hệ tốt đẹp giữa Washington với Trùng Khánh, tổng thống Roosevelt đã ra lệnh triệu hồi tướng Stilwell, người luôn luôn bất đồng ý kiến với Tưởng Giới Thạch. Stilwell ra di ngày 3-11 và thiếu tướng Albert C.Wedemeyer được cử thay ông làm Tổng tham mưu trưởng quân đội Trung Hoa Dân quốc kiêm Tổng chỉ huy các lực lượng Mĩ ở Trung Hoa. Tuy vậy,"con đường Ledo" dẫn tới chiến thắng của Đồng minh ở Miến Điện đã được đặt tên mới là " Đường Stilwell".
