والماء طاهر مطهر، لا يخرجه عن الوصفين إلا ما غير ريحه، أو طعمه، أو لونه، من النجاسات وعن الثاني ما أخرجه عن اسم الماء المطلق من المغيرات الطاهرة، ولا فرق بين قليل وكثير، وما فوق القلتين و ما دونهما، ومتحرك و ساكن، ومستعمل وغير مستعمل.
كیتابا ئێكێ پاقژى ده‌رگه‌هێ ئێكێ پشكێن ئاڤێ ئه‌ڤى ده‌رگه‌هى چار مه‌سه‌له دكه‌ڤنه د بن دا: مه‌سه‌لا ئێكێ: (ئاڤ یا پاقژه، و یا پاقژكه‌ره) یه‌عنى: هندى ئاڤه، ئه‌و ب خۆ تـشـتـه‌كـێ پـاقـژه، و پاقـژكـرن ژى پـێ دئێته‌كرن، و ئه‌ڤه تشته‌كێ ئاشكه‌رایه ده‌لیل ژ قورئانێ و سوننه‌تێ ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ هه‌نه، و عه‌قل ژى ڤێ چه‌ندێ بنه‌جهـ دكه‌ت. مه‌سه‌لا دووێ: (تشته‌ك نینه ڤان هه‌ردو سالۆخه‌تان ژ ئاڤێ بستینت، ئه‌و تشت تێ نه‌بت یێ بێنها وێ، یان ڕه‌نگێ وێ، یان تاما وێ بگوهۆڕت، ژ تشتێن پیس) یه‌عنى: ئاڤ هه‌ر دێ مینت ئه‌و ب خۆ یا پاقژ، و یا پاقژكه‌ر بۆ تشتێن دى، و ئه‌ڤ هه‌ر دو سالۆخه‌ته ژێ نائێنه ستاندن، هنگى نه‌بت تشته‌كێ پیس بكه‌فته د ئاڤێ دا، ب شه‌رته‌كى ئه‌و تشتێ پیس ئێك ژ سێ تشتان ژ وێ ئاڤێ بگوهۆڕت، و ئه‌و هه‌ر سێ تشت ئه‌ڤه‌نه: بێهن، و ڕه‌نگ، و تام.. و ده‌لیل ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ گۆتنا پێغه‌مبه‌رییه -سلاڤ لێ بن-: ( إِنَّ اَلمَاءَ طَهُورٌ لَا يُنَجِّسُهُ شَيْءٌ )یه‌عنى: هندى ئاڤه یا پاقژه و تشتى ژى پاقژ دكه‌ت، و چو تشت نینن وێ پیس بكه‌ن.. و پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- هنگى ئه‌ڤ گۆتنه گۆتبوو، ده‌مێ پسیار ژێ هاتییه‌كرن: ئه‌رێ ئه‌م ده‌سنڤێژێ ب ئاڤا بیرا (بوضاعه) بشۆین، و خه‌لك تشتێن پیس دهاڤێنه تێدا؟ مه‌سه‌لا سێیێ: (و ئاڤ سالۆخه‌تێ خۆ یێ دووێ ژ ده‌ست دده‌ت ئه‌گه‌ر تشته‌كێ پاقژ یێ وێ بگوهۆڕت كه‌فته تێدا، كو بۆ نه‌ئێته گۆتن: ئاڤ)، د مه‌سه‌لا بۆرى دا مه ئاشكه‌را بوو كو ئه‌گه‌ر تشته‌كێ پیس كه‌فته د ئاڤێ دا، و بێهنا وێ یان ڕه‌نگێ وێ یان تاما وێ گوهاڕت ئاڤ نه‌دمینت پاقژ ونه ژى تشتى پاقژ دكه‌ت، و ل ڤێرێ به‌حسێ هنگى دكه‌ت ئه‌گه‌ر تشته‌كێ پاقژ بكه‌فته تێدا و وێ بگوهۆڕت، هنگى ئه‌و هه‌ر دمینت پاقژ، به‌لێ نامینت پاقژكه‌ر، یه‌عنى: تشتى پاقژ ناكه‌ت. وه‌كى: خۆشاڤێ، یان گولاڤێ، ئه‌ڤه ب خۆ دپاقژن، ئه‌گه‌ر بمیننه ب جلكێ مرۆڤى ڤه وى بێنڤێژ ناكه‌ن، به‌لێ چێ نابت مرۆڤ ده‌سنڤێژێ پێ بگرت.. و وه‌كى ئاشكه‌را ژى ناڤێ (ئاڤ) ب تنێ ل سه‌ر ڤى ڕه‌نگى نائێته دانان ئه‌گه‌ر ئه‌و ب ناڤه‌كێ دى ڤه نه‌ئێته گرێدان. مه‌سه‌لا چارێ: (و فه‌رق ناكه‌ت ئاڤ كێم بت، یان گه‌له‌ك بت، دو قولله تێ هه‌بت یان نه، بچت، یان یا په‌نگیای بت، هاتبته ب كارئینان یان نه) یه‌عنى: ئه‌و ئاڤا تشته‌كێ پیس دكه‌فته تێدا، و ڕه‌نگێ وێ نه‌ئێته گوهاڕتن، كێم بت یان گه‌له‌ك بت، پتر بت ژ دو (قولله‌یان) یان كێمتر بت، ئاڤ ژ به‌ر بچت یان ژى د جهێ خۆ دا یا ڕاوه‌ستیاى بت، دێ مینت پاقژ و پاقژكه‌ر ژى، و مه گۆت: ئه‌گه‌ر نه‌هاته گوهاڕتن، چونكى ئه‌گه‌ر هاته گوهاڕتن، زانا هه‌مى ل وێ باوه‌رێنه كو ئه‌و نامینت پاقژ، و تشتى پاقژ ناكه‌ت. و ئه‌ڤه مه‌سه‌له‌كه زانا تێدا ب خیلاف چووینه، هنده‌ك ژ وان وه‌كى ئیمام مالكى فه‌رقێ نائێخنه ناڤبه‌را ئاڤا كێم و یا گه‌له‌ك، یا گرنگ ئه‌وه ئه‌رێ ئه‌و ئاڤ هاتییه گوهاڕتن یان نه؟ وهنده‌ك فه‌رقێ دئێخنه ناڤبه‌را ئاڤا كێم و یا گه‌له‌ك، دبێژن: ئه‌گه‌ر ئاڤ یا كێم بت، دێ پیس بت، بێته گوهاڕتن یان نه‌ئێته گوهاڕتن، به‌لێ ئه‌گه‌ر ئه‌و گه‌له‌ك بت، پـیـس نـابـت حه‌تا نه‌ئێته گوهاڕتن، و پشتى هنگى ئه‌و -د ناڤبه‌را خۆ دا- د كێمى و گه‌له‌كییێ ژى دا ب خیلاف چووینه، ئیمامێ شافعى دبێژت: ئه‌گه‌ر ئاڤ دو (قولله) بن، و (قولله) جه‌ڕكێ مه‌زنه، (و دو قولله نوكه ب سه‌د و نۆت لتران دئێنه پیڤان) ئاڤ پیس نابت ئه‌گه‌ر نه‌ئێته گوهاڕتن، و حه‌نه‌فى دبێژن: ئاڤا گه‌له‌ك ئه‌وه یا ئه‌گه‌ر تو لایه‌كێ وێ بشلقینى لایێ دى نه‌شلقیێت.. و ل دۆر حوكمێ وێ ئاڤا بۆ پاقژكرنه‌كێ، یان ده‌شنڤێژێ، یان ڕاكرنا بێنڤیژییێ هاتییه ب كارئینان، و نه‌هاتییه گوهاڕتن، زانا ب خیلاف چووینه، هنده‌ك دبێژن: ئه‌و ب خۆ یا پاقژه، به‌لێ پاقژكرنێ ناكه‌ت، وهنده‌ك دبێژن: ئه‌و یا پاقژه، و پاقژكرنێ ژى دكه‌ت، وه‌كى ئاڤا نه‌هاتییه ب كارئینان.. و خودانێ كتێبێ ل سه‌ر ڤێ بۆچوونێیه.
