I.Vài nét về tiểu sử, con người ảnh hưởng đến sáng tác của Ngô Tất Tố.
1. Tiểu sử
- Xuất thân: Ngô Tất Tố (1893- 1954 ) trong một gia đình nhà nho nghèo Lộc Hà, Từ Sơn, Bắc Ninh( nay là Mai Lâm, Đông Anh, Hà Nội ).Vùng đất đó là quê hương cuả nhiều làn điệu dân ca quan họ, của nhiều truyện thần thoại, truyền thuyết, cổ tích nổi tiếng, đồng thời cũng là xứ sở của nhiều hủ tục nặng nề được duy trì từ đời này sang đời khác. Gia đình Ngô Tất Tố thuộc loại nghèo phải lĩnh thêm ruộng làng để cày cấy và thường phải vay nợ lãi. Cuộc sống gần gũi với người nông dân lao động đã giúp ông hiểu được bản chất tốt đẹp, có thái độ cảm thông và trân trọng họ. Đó là cơ sở tạo nên cái gốc nhân dạo sâu sắc trong sáng tác của ông.
- Ngô Tất Tố thuộc thế hệ những nhà nho cuối mùa ( Nguyễn Trọng Thuật, Phạm Quế Lâm, Nguyễn Khắc Hiếu…) Gia đình Ngô Tất Tố mấy đời long đong, lận dận vì nghề cử tử. Ông nội nhà văn lận đận bảy khoa thi Hương cũng chỉ đậu dến tú tài. Ông thân sinh nhà văn càng lận đận hơn, sau sáu lần “ lều chõng” về không , đành cam chịu với thân phận thầy đồ. Đó là những nạn nhân của chế độ khoa cử thối nát thời phong kiến đã góp nhiều tài liệu sống cho nhà văn viết phóng sự “ Lều chõng” sau này.
- Cách mạng tháng Tám thành công, cùng với nhiều nhà văn, nhà thơ khác, Ngô Tất Tố hân hoan chào đón cách mạng. Ông dùng ngòi bút phục vụ kháng chiến,viết cho báo Cứu quốc và báo Thông tin khu 12,…Năm 1948, ông gia nhập Đảng Cộng sản Đông Dương.
Sau hơn 30 năm viết văn, làm báo, Ngô Tất Tố đã để lại một sự nghiệp trước tác có giá trị rất đáng trân trọng. Năm 1996, Ngô Tất Tố được nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
2. Con người
- Ngô Tất Tố xuất thân Nho học, có vốn Hán học khá sâu rộng. Điều đó đã tạo điều kiện cho ông viết hàng loạt những công trình khảo cứu, biên soạn, phê bình, dịch thuật.
-Là môn đồ của Khổng Tử, nhưng Ngô Tất Tố không phải là một người bảo thù, mà lại là người rất thức thời. Ông sáng suốt nhận ra sự lỗi thời, bất lực của tầng lớp nho sĩ cuối mùa trong cảnh chợ chiều của nền Hán học.
- Ngô Tất Tố là con người luôn phê phán nghiêm khắc phong trào phục cổ, phản đối những người chạy theo phong trào phục cổ do thực dân Pháp đề xướng.
- Ngô Tất Tố là nhà văn, nhà báo, nhà khảo cứu… có tài năng và nhân cách lớn, đầy bản lĩnh và có tinh thần chiến đấu dũng cảm.
- Ngô Tất Tố là nhà văn có lòng yêu nước thiết tha. Ông là người chứng kiến và chịu ảnh hưởng sâu sắc các phong trào ái quốc thời kì Đề Thám, Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh. Tuy không có điều kiện trực tiếp cầm gươm, cầm súng giết giặc, nhưng ông đã sử dụng ngòi bút như một thứ vũ khí sắc bén.
- Lòng yêu nước của Ngô Tất Tố gắn liền với tình cảm trân trọng, thương yêu sâu sắc nhân dân lao động, nhất là những người nông dân suốt đời lam lũ, nghèo khó. Trong các sáng tác của mình, ông tỏ ra là người am hiểu nông thôn cùng với nỗi cơ cực của người nông dân, dõng dạc cất lên tiếng nói đòi cải thiện cuộc sóng cho họ.
