Anna Wazówna urodziła się w 1568 r. w Szwecji – jej ojcem był król szwedzki Jan Waza, a matką Katarzyna Jagiellonka, córka Zygmunta Starego. Gdy w 1587 r. jej brat, Zygmunt, został wybrany na królem Rzeczpospolitej Obojga Narodów, Anna udała się wraz
z nim do ojczyzny swej matki, gdzie dała się poznać jako osoba wykształcona, stanowcza i mająca duży wpływ na króla. Jeszcze w czasie pobytu w Szwecji, ok. 1580 r., Anna przeszła
na luteranizm stając się gorliwą orędowniczką tego wyznania. Stało się ono przyczyną jej kłopotów po przybyciu do Polski – królewnę nazywano heretyczką i dążono
do ograniczenia jej wpływu na Zygmunta III Wazę, który sprzyjał katolicyzmowi i zwalczał reformację. Naciski duchownych i katolickiej szlachty sprawiły, że Anna przebywała zwykle daleko od królewskiego dworu. W 1604 r. otrzymała od króla starostwo brodnickie, a w 1611 r. golubskie. Odtąd zamki w Brodnicy i Golubiu stały się jej ulubionymi rezydencjami. Anna zakładała przy nich ogrody, w których hodowała kwiaty i zioła – z tych ostatnich sporządzała wyciągi i lekarstwa rozprowadzane wśród ubogich mieszkańców okolicy, którym często pomagała również zapewniając środki do życia. Królewna dobrze znała problemy ludzi chorych – cierpiała na nietypową chorobę kośćca (wgniecenie podstawy czaszki), powodującą dotkliwe dolegliwości, na które nie pomagały ówcześnie znane leki. Dowodem jej autentycznych zainteresowań botanicznychi medycznych było sfinansowanie przez królewnę wydania polskiego zielnika napisanego przez Szymona Syreńskiego (Syreniusza), który miał służyć pomocą lekarzom. Anna Wazówna miała jednak jeszcze szersze horyzonty – znała sześć języków, interesowała się muzyką (grała m.in. na organach) i teologią. Podległe jej starostwa stały się za jej życia azylem dla protestantów i migrantów ze Szwecji.
Pałac Anny Wazówny został wzniesiony przed rokiem z inicjatywy – . Bazą dla nowego budynku pałacowego była wcześniejsza budowla gotycka wzniesiona za czasów rządów Głównym powodem do wzniesienia rezydencji przez Rafała Działyńskiego w był pożar w roku, odwiecznej siedziby najwyższej władzy w . Przy budowie pałacu wykorzystano fragmenty murów i zabudowań przedzamcza spalonego zamku. Jednym z najsławniejszych mieszkańców pałacu starostów w , od którego wywodzi się jego nazwa była księżniczka siostra króla polskiego .Królewna Anna objęła brodnickie starostwo w roku
i mieszkała tu do śmierci w r. Głównym powodem opuszczenia przez Annę dworu królewskiego w było jej wyznanie. Ponieważ w odróżnieniu od swojego królewskiego brata – gorliwego katolika, była oddaną co powodowało częste niesnaski na dworze, którego nie cechowała szeroko pojęta . Jej wybór co do miejsca przenosin, w którym mogłaby bez przeszkód żyć i głosić swoje poglądy padł na , w której jeszcze dwa lata wcześniej żył i tworzył znany polski działacz protestancki pisarz i reformator religijny, pedagog jeden z twórców z r.Anna Wazówna była osobą inteligentną i gruntownie wykształconą. Stworzyła w Brodnicy silny ośrodek intelektualny szczycący się tolerancją religijną. Na brodnickim dworze gościła uczonych i pisarzy, których była gorliwą i hojną protektorką Królewna prowadziła bogatą korespondencję z uczonymi. Interesowała ją tematyka religijna i botanika. Profesor zadedykował jej pierwszy polski powstały w r., który to bez finansowego wsparcia nieprędko powstał.Królewna szwedzka, wnuczka i także z energią przystąpiła do przebudowy pałacu wzniesionego przez Rafała Działyńskiego, czyniąc z niego nowoczesną siedzibę na wzór pałaców skandynawskich, który miał jej zapewne przypominać budowle zapamiętane w rodzinnej .. Kolejna rozbudowa miała miejsce w latach 1678-98.Anna Wazówna zmarła w w i spoczywała tu przez 11 lat, aż do czasu uroczystego pochówku w Toruniu. Oprócz szwedzkiej księżniczki pałac starostów brodnickich między innymi należał i był rezydencją takich ówczesnych osobistości jak: – królowa Polski i Szwecji, wielka księżna Litwy, - królewna polska, córka króla , – , żona , , „Marysieńka" - , żona króla . Zamieszkiwał tu także – od , , od urzędu jaki piastował pamiątką jest nazwa najsłynniejszej polskiej ulicy znajdującej się w - , czy – oraz wielu innych.Być może to właśnie w nim zatrzymał się – , który w początkach roku przez dwa dni mieszkał w . W w pałacu mieściło się gimnazjum handlowe, szkoła powszechna, szkoła muzyczna i inne placówki oświatowe. Podpalony przez doszczętnie spłonął w styczniu 1945 r. Odbudowany w latach 1960-70 z przeznaczeniem dla Powiatowego Domu Kultury i biblioteki. Od 1986 roku, po przeniesieniu domu kultury do nowej placówki, był siedzibą Muzeum Regionalnego
w Brodnicy. Obecnie pałac to siedziba Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej
im. Ignacego Łyskowskiego oraz Informacji Turystycznej. Znajduje się w nim również Sala Ślubów . Anna do końca życia (1625) nie wyrzekła się protestanckiego wyznania. Skutkiem tego niemożliwy był jej pochówek w nekropolii polskich królów na krakowskim Wawelu. Ciało królewny spoczęło w sarkofagu, który tymczasowo ustawiono w piwnicach zamku w Brodnicy. Dopiero po jedenastu latach, w 1636 r., bratanek królewny, król Władysław IV Waza, zorganizował uroczysty pogrzeb Anny Wazówny w kościele NMP
w Toruniu. Pochowano ją w specjalnie wzniesionym na ten cel mauzoleum z barokowym pomnikiem grobowym przedstawiającym leżącą królewnę. Anny Wazówna zmarła w 1625
w Brodnicy, ale z powodu papieskiego zakazu chowania protestantów na poświęconych katolickich cmentarzach, nie mogła być pochowana. Jej ciało przez kilka lat przechowywano w jednym z pomieszczeń zamku w Brodnicy. Dopiero w 1636 roku jej bratanek Władysław IV Waza zdecydował o pochowaniu jej w sąsiednim Toruniu, w specjalnie dobudowanym
w 1626 na ten cel mauzoleum w Kościele Najświętszej Marii Panny w Toruniu. Mauzoleum ma formę półkolistej apsydy, do której prowadzi barokowy portal i mieści nagrobek w formie cokołu, na którym wspiera się otwarty sarkofag z umieszczoną na nim leżącą postacią królewny, wyrzeźbioną w alabastrze.
