1.MB
Hữu Thỉnh là nhà thơ nổi tiếng của thơ ca hiện đại Việt Nam. Thơ ông giàu chất trữ tình, ấm áp tình người và rất gợi cảm. Những sáng tác của ông thường viết về cuộc sống con người và những trải nghiệm trong cuộc đời.
"Sang Thu" là một bài thơ hay được nhiều người yêu thích. Bài thơ được sáng tác năm 1977 in trong tập " Từ chiến hào đến Thành phố" xuất bản năm 1991. Bài thơ thể hiện những cảm xúc tinh tế và những suy ngẫm của nhà thơ khi đất trời chuyển dần từ hạ sang thu.
2.TB
*LĐ1: Mở đầu bài thơ là những phât hiện bất ngờ tinh tế của tác giả trước những tín hiệu ban đầu báo sang thu:
"Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về".
"Bỗng nhận ra" là một cụm từ diễn tả trạng thái ngạc nhiên bất ngờ chưa được chuẩn bị. Cảm nhận về mùa thu đến không có lá rụng như thu xưa, không có màu vàng như thơ mới nhưng rất riêng, rất bình dị. Nhà thơ cảm nhận thu sang bắt đầu bằng hương ổi. Mùa thu về với làn gió heo may mang theo hương thơm của làng quê Việt Nam. Hương ổi nhẹ nhàng phả vào trong gió se dần lan toả khắp không gian. Đây là một nét đặc trưng của làng quê miền Bắc. Nhà nào trong vườn cũng thường trồng nhiều ổi. Đầu thu chính là mùa ổi chín. Cả không gian dậy lên mùi hương ổi thoang thoảng. Và mùi hương ổi là một tín hiệu báo mùa thu đã về. Thu đến, nhà thơ cảm nhận bằng cả thị giác, những giọt sương thu nhỏ bé hay trong không gian. Làn sương ấy được nhân hoá như nàng thiếu nữ yểu điệu với bước đi chậm rãi nhẹ nhàng. Sự có mặt của làn sương thu buổi sáng khiến nhà thơ cảm nhận thu về dường như rõ rệt hơn. Lúc này nhà thơ mới giật mình băn khoăn "hình như thu đã về". Cảm giác ấy thật ngỡ ngàng như vừa thực vừa mơ. Rõ ràng chỉ những con người thực sự yêu mùa thu, yêu làng quê và gắn bó với quê hương đất nước như
Hữu Thỉnh mới có được sự cảm nhận nhạy bén và tinh tế đến như vậy.
*LĐ2: Ở khổ thơ tiếp theo một
loạt hình ảnh nối tiếp nhau xuất hiện khiến cho bức tranh thu hiện lên rõ ràng hơn:
"Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã".
Sự vật vào thời điểm giao mùa hạ thu được thể hiện qua các hình ảnh: dòng sông, cánh chim. Dòng sông được nhân hoá qua từ láy dềnh dàng. Nhờ hình ảnh nhân hoá này câu thơ đã thể hiện sự gần gũi của con sông đối với con người. Dòng sông đang trôi một cách thong thả nhẹ nhàng, gợi lên vẻ đẹp êm dịu của bức tranh thiên nhiên. Hai chữ "dềnh dàng" đã nói lên được dáng vẻ khoan thai của con sông mùa thu, ngỡ như nó được nghỉ ngơi thoải mái khi mùa nước lũ đã đi qua. Đối lập với hình ảnh dòng sông là những cánh chim bắt đầu vội vã bay về tổ lúc hoàng hôn hay bay về phương nam tránh cái se lạnh của gió thu. Cảm giác giao mùa còn được diễn tả thú vị qua hình ảnh:
"Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu".
Đây là hình ảnh được gợi ra từ sự liên tưởng phong phú của nhà thơ. Hình ảnh đám mây mùa hạ một nửa ở bầu trời hạ, một nửa vắt sang bầu trời mùa thu. Vẫn là hình ảnh nhân hoá, câu thơ giúp người đọc hình dung vẻ đẹp duyên dáng mềm mại của đám mây chẳng khác nào tấm dải lụa hay dáng điệu thiết tha uyển chuyển của người con gái. Đó là vẻ đẹp của thời khắc giao mùa được sáng tạo từ một hồn thơ tinh tế và nhạy cảm.
*LĐ3: Từ hình ảnh thiên nhiên lúc giao mùa nhà thơ đã thể hiện nhiều suy ngẫm mang tính triết lí về cuộc đời về con người. Nắng mưa ở thời điểm giao mùa hạ thu được tác giả thể hiện qua quan sát nhận xét tinh tế:
"Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa".
Vẫn còn được dấu ấn nắng mưa mùa hạ nhưng giảm dần về số lượng để mang nét đặc trưng của nắng mưa mùa thu. Những câu thơ vừa tả cảnh và kín đáo bộc lộ cảm xúc giao mùa của lòng người:
"Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi".
Trước hết đây là hình ảnh tả thực. Sang thu không những dịu nắng bớt mưa mà sấm cũng thưa và nhỏ đân không còn đủ sức lay động những hàng cây có tán già dặn đã trải qua hai mùa xuân hạ. Tuy nhiên "bất ngờ" và "đứng tuổi" vốn là những từ ngữ chỉ đặc trưng của con người, khi được dùng ở đây lại cho ta liên tưởng đến một tầng ý nghĩa khác- ý nghĩa về con người và cuộc đời. Sấm là hình ảnh ẩn dụ tượng trưng cho con người đã từng trải thì cũng vững vàng hơn trước những tác động thất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời.
*LĐ4: Nghệ thuật
Về nghệ thuật, nhà thơ hấp dẫn chúng ta bởi những từ ngữ giàu hình ảnh, gợi cảm khơi gợi trong lòng người đọc nhiều nét đẹp về cảnh về tình. Các phép nhân hoá được sử dụng một cách tự nhiên làm cho cảnh vật trong thời điểm giao mùa trở lên có hồn và gần gũi với cuộc sống. Bài thơ được viết theo thể thơ năm chữ, nhịp thơ chậm, nhẹ nhàng tha thiết
3.KB
Bài thơ "Sang thu" là một bức tranh thiên nhiên rất đẹp của làng quê Việt Nam trong thời khắc giao mùa. Nét độc đáo của bài thơ là bức tranh ấy không tĩnh lặng mà sống động bởi cảnh vật có sự chuyển động chậm rãi nhưng chủ động rõ rệt khi bước vào thu với đầy tâm trạng. Mặc dù đề tài mùa thu không phải là mới nhưng Hữu Thỉnh đã góp một tiếng nói riêng và mới mẻ về đề tài ấy trong thơ cả hiện đại. Bài thơ khiến ta xao xuyến hơn, thêm yêu quê hương miền Bắc đất Việt khi đất trời vào thu.
