Tử Cấm Thành

P6: Cảnh Dương cung

PHẦN 6: CẢNH DƯƠNG CUNG

LỊCH SỬ:

Cảnh Dương cung là 1 trong 6 cung điện phía đông của Tử Cấm Thành, nằm ở phía đông bắc Đông lục cung, phía đông Chung Túy cung và phía bắc Vĩnh Hòa cung. Cung được xây dựng vào năm Vĩnh Lạc thứ 18 triều Minh (1420), lúc đầu mang tên Trường Dương cung đến năm Gia Tĩnh thứ 14 triều Minh (1535) đổi thành Cảnh Dương cung.

Khi nhà Thanh trị vì, cung được trùng tu vào năm Khang Hi thứ 25 (1686). Vào triều Minh, Cảnh Dương cung là chỗ ở của phi tần. Sang triều Thanh, cung được sửa chữa làm nơi lưu giữ, bảo quản sách vở, con dấu của hoàng gia. Thời Khang Hi, cung được Hoàng đế ban cho câu đối: “Tụng khải tiêu hoa, bách tử trì biên nhật noãn” – “Thương phù bách diệp, vạn niên chi thượng xuân tình”.

Thời Càn Long, hoàng đế truyền lệnh cho họa sĩ dựa theo những mỹ đức của hậu phi Trung Hoa cổ đại mà vẽ lên 12 bức Cung huấn đồ, ngày Tết đem treo ở đông tây lục cung, sau đó đem bảo quản ở Học Thi đường trong Cảnh Dương cung. Cung Cảnh Dương được ban bức Mã hậu luyện y đồ, ca ngợi đức tính tiết kiệm, lấy từ điển tích Hoàng hậu Mã thị của Minh Thái Tổ Chu Nguyên Chương, 1 vị hiền hậu nổi tiếng, tuy ở địa vị tôn quý nhưng lại hết sức giản dị: “Mã Hoàng hậu ngày thường chỉ mặc y phục thêu chỉ loại bình dân, giặt qua nhiều lần, rách thì vá lại chứ không chịu thay cái mới”.

24/08/1987: Cảnh Dương cung bị sét đánh gây ra hỏa hoạn, thiêu hủy 1 số kiến trúc cũ nên sau khi trùng tu, cung được trang bị thêm cột thu lôi.

KIẾN TRÚC:

_Cảnh Dương môn: là cửa chính dẫn vào cung, nằm ở hướng bắc, ngoảnh mặt về hướng nam. Đi qua Cảnh Dương môn, ta sẽ bắt gặp 1 cửa ngăn bằng gỗ, có tác dụng như 1 bức bình phong.

_Chính điện: rộng 3 gian, lợp ngói hoàng lưu ly, nóc điện trạm trổ hơi khác so với 5 cung còn lại trong đông lục cung, mái hiên trang trí đấu củng (1 loại kết cấu đặc biệt trong kiến trúc cung đình Trung Hoa, gồm những thanh ngang từ trụ cột chìa ra gọi là “củng” và những trụ kê hình vuông chèn giữa các “củng” gọi là “đấu”). Cửa vào đặt ở gian chính giữa, 2 gian bên cạnh có cửa sổ bằng thủy tinh. Bên trong gian chính treo tấm hoành phi: “Nhu gia túc kính” được đích thân vua Càn Long ngự bút. Ngoài ra, Càn Long còn ban cho Cảnh Dương cung các đôi câu đối treo trong 3 gian của chính điện, gồm: “Sinh cơ đối vật quan kỳ diệu” – “Nghĩa phủ nhân tâm hoạch sở ninh” ở gian phía đông; “Thận song nhật lãng lan phún vụ” – “Kê thụ phong thanh ngọc ái xuân” ở gian phía tây và “Thư phố lễ viên vô dịch hảo” – “Âu hương nghiên tịnh hữu dư hân” ở gian chính.

Trước chính điện có 1 đài ngắm trăng.

_Đông tiền điện, tây tiền điện: tọa lạc ở 2 bên đông tây Chính điện, mỗi điện gồm có 3 gian, gian giữa đặt cửa ra vào, lợp ngói hoàng lưu ly, mái hiên trang trí hoa văn toàn tử thể.

_Hậu điện: còn gọi là ngự thư phòng, rộng 5 gian, cửa vào đặt ở gian chính giữa, lợp ngói hoàng lưu ly. 4 gian bên đều có cửa sổ, mái hiên trang trí đấu củng (1 loại kết cấu đặc biệt trong kiến trúc cung đình Trung Hoa, gồm những thanh ngang từ trụ cột chìa ra gọi là “củng” và những trụ kê hình vuông chèn giữa các “củng” gọi là “đấu”), chạm khắc hoa văn Long hòa tỉ thể. Hậu điện của Cảnh Dương cung được Càn Long ban tên là “Học Thi đường” và đôi câu đối: “Cổ hương phi phất đồ thư nhuận” – “Nguyên khí xung dung vật tượng hòa”.