Nang sumunod na araw naglalakad si isagani sa paseo de maria christina bago lumubog ang araw.May usapan silang magkikita ni paulita.Paguusapan nila ang naganap noong sinundang gabi sa dulaan.Habang siya'y naglalakad ,nasalubong niya ang dalawang jesulta na naging profesor niya at nagpugay siya aa mga ito.Naulingan din niya si ben na may kausap at si simon ang pinaguusapan.Biglang nagkasakit si simon nang sinundang gabi,ayaw raw tumanggap ng dalaw,kahit na alagad ng hineral.Naalala ni isagani ang tungkol sa wika at ang pagkakaroon ng piging nila sa pansiterya upang ipagdiwang ang pagkamatay ng akadinya ng wikang kastila.Kung ang liberal sa espanya ay mga katulad ng mga narito,magbibigay sa dalin ang magiging tapat sa kanya ang himutok ni isagani .Mayamaya may naririnig siyang ingay na unti-unting lumapit,lumakas ang tibok ng puso ni isagani.Isang karaniwang tila ng mga puting kabayo nakilala ng binata,sabay nito si paulita si juanito at do victorina.Bago pa man makakilos si isagani ay nakababa na si paulita.Ngunit ang dalaga.Ang ngiti niyay ngiti ng pakikipag sundo.Ngunit rin si isagani at napawing lahat ang sama ng loob.At bago siya magsalita hinila siya ni danya victorina at tinanong si don tiborio.Galit na galit ang matandang babae.tatawag ako ng gwardia ciril.Ibig kong malaman kong nasaan siya buhay o patay.Akalain mong kailangan kong maghintay ng sampong taon bago makapag asawa ulit.Hindi makapaniwala si isagani sa kanyang naririnig sambit niya sa sarili ay"Sino nman kaya ang pinupuntirya nito.Ano sa tingin mo kay juanito"Biglaang sabi ni donya victorina.Ibig matawa ni isagani"Kahit gusto niyang sabihin ang mga kapintasan ni juanito,nagpigil siya sa halip,puno puriang binanggit niya.Lumipat si paulita at sinabing nahulog ang abaniko niya sa dalampasigan.Ito ay gawa-gawa lamang ni paulita upang makausap si isagani ang sarilinan at makapiling naman ni donya vitorina si juanito.Nagkukunwaring nagseselos si paulita panay raw tingin ni isagani sa prinsesa.Kaya raw siya sumama kay juanito para nga magkita sila ni isagani si donya victorina raw ang may ibig kay pelaez.Nagtawanan ang dalawa.Nagkapalitan sila ng mga pagtanaw sa kinabukasan.Nabanggit ni isagani ang pagmamahal niya na kabalikat ng pagibig niya sa bayan.Si paulita naman ay sanay ng makarinig ng paghamak o pagaalipusta sa bayan at kung minsay pumapanig pa sa pumipintag pinayapa ni isagani ang kalooban ni paulita ay inugnay ang kagandahan ng bayan sa pagmamahal niya sa dalaga.Pinakaiibig raw niya ang kanyang bayan.Bago raw niya makilala si paulita,ang bayan ito ay tanging niyang kaligayahan at magandang-maganda para sa kanya.Ngunit ng makilala niya si paulita ay naging parang kulang sa kanya ang bayan kung wala ang kagandahan nito.Nabanggit din ni isagani na darating ang panahon na uunlad at magiging malaya ang pilipinas sa pagkat malalagay sa ayos sa pagiging malingap ng espanya.Iniisip ng binata na mawawala ang mga kabulukan at mapapalitan ng pagkakaisa,pagsulong at pagunlad sa industriya ng pagsasaka.Pangarap pangarap"may pag-alinlangan ang boses ni paulita."Sinabi ni tiya torina na lagi raw na alipin ang bayan na utos"sinasanla siya ni isagani.Sinabi niya na darating ang panahon na magwawagi sila.Kong nanatili sila sa pagaaral at patuloy na magiging marangal at mataas ang pagiisip tiyak ang tagumpay ng bayan.Mahiwaga ang ngiti ni paulita.Kung wla kayong mapala?"Tugon ni isagani kung wla nga kami mapala at ikamatay ko ang pinaniniwalaan,makatitiyak kang maituturo mo ang aking libingan at masasabi mong namatay ang pagibig ko sa pagtatanggol sa karapatan ng aking bayan.Nahinto ang kanilang pag-uusap na lumapit si donya victorina."Umuwi na tayo,ha,baka ka mahamugan at sipunin wla silang nagawa kundi ang lisanin ang lugar na iyon.Lumalim na ang gabi at kailangan nang bumalik sa pag-uwi inayayahan si isagani na sumakay sa karwahe.Nagkatabi sa upuan sina donya victorina at juanito sa isang maliit na bangko nagkatabi naman sina paulita at isagani.Punong puno ng kasiyahan at pangarap ang binata wla siyang ibang napapansin hindi ang hugis at anyo ng dalagang minamahal.
