SỰ TRỖI DẬY VÀ SUY TÀN CỦA ĐẾ CHẾ THỨ BA LỊCH SỬ ĐỨC QUỐC XÃ

THƯ MỤC

CUỐNsách này chủ yếu dựa trên những tài liệu tịch thuđược của Đức, biên bản thẩm vấn và lời khai củacác sĩ quan Quân đội Đức và viên chức dân sự, nhậtký và hồi ký mà một trong số những người này đểlại, cùng với những gì tôi đã được kinh qua ở Đếchế Thứ Ba.

Hàng triệu câuchữ từ thư khố Đức đã được xuất bản thành nhiềutập, cộng thêm hàng triệu câu chữ khác được thu thậphoặc chụp trên vi phim đã được lưu trữ trong nhiềuthư viện ở Hoa Kỳ, chủ yếu là tại Thư viện Quốchội và Thư viện Hoover của Đại học Stanford cùng vớiThư khố Quốc gia tại Washington. Trong số này còn cónhững hồ sơ của Himmler và một số giấy tờ riêng củaHitler. Hơn nữa, Văn phòng của Trưởng ban Quân sử, BộLục quân tại Washington cũng lưu trữ rất nhiều tài liệuquân sự của Đức.

Trong số nhữngbộ sách đã được xuất bản, có 3 bộ là hữu dụngnhất cho mục đích của tôi. Bộ thứ nhất là Documentson German Foreign Policy, Series D (Tài liệu về Chính sáchNgoại giao của Đức, Tập D), gồm bản dịch ra tiếngAnh từ tài liệu của Bộ Ngoại giao Đức từ 1939 đến1940. Qua sự hỗ trợ của Bộ Ngoại giao, tôi được tiếpcận với một số tài liệu khác của Bộ Ngoại giao Đức,chưa được dịch hoặc xuất bản, chủ yếu liên quan đếnviệc Đức tuyên chiến với Hoa Kỳ.

Hai bộ tài liệuđã được xuất bản liên quan đến các phiên xử củaToà án Nuremberg, rất có giá trị khi đưa người ta đếnphía sau hậu trường của những vụ việc diễn ra trênĐế chế Thứ Ba. Bộ đầu là Trial of the major warcriminals (Phiên xử các tội phạm chiến tranh chủchốt), gồm 42 tập, trong đó 23 tập đầu trình bày lờikhai tại các phiên xử, phần còn lại là văn bản đượcchấp nhận là bằng chứng trước toà, được công bốbằng ngôn ngữ gốc, phần lớn là tiếng Đức. Thêm mộtsố tài liệu, biên bản thẩm vấn và tờ cung khai đượcthu thập cho các phiên xử, được vội vã dịch ra tiếngAnh và công bố trong 10 tập Nazi conspiracy and aggression(Âm mưu và sự hiếu chiến của Đảng Quốc xã). Điềukhông may là phần lớn lời cung khai với những uỷ viêncủa Toà án Quân sự Quốc tế không được xuất bản màchỉ có dưới dạng in ronéo, được lưu trữ ở vài thưviện hàng đầu.

Có 12 phiên toàkế tiếp ở Nuremberg, do Toà án Quân sự Hợp Chúng Quốcthực hiện, nhưng 15 bộ sách được xuất bản về lờikhai và tài liệu trình trong những phiên toà này, có tựađề Trials of war criminal before Nuremberg Military Tribunals(Các phiên xử tội phạm chiến tranh tại Toà án Quân sựNuremberg), chỉ bằng 1/10 của khối lượng tư liệu. Phầncòn lại dưới dạng in ronéo hoặc bản sao chụp ở vàithư viện. Bản tóm tắt của những phiên toà khác, giúplàm sáng tỏ nhiều vấn đề trên Đế chế Thứ Ba, đượcAnh quốc xuất bản ở London trong các năm từ 1947 đến1949 dưới tựa đề Law reports of trials of war criminals(Báo cáo pháp lý của các phiên xử tội phạm chiếntranh).

Trong số nhữngtài liệu Đức chưa được xuất bản ngoài các bộ sưutập phong phú của Thư viện Hoover, Thư viện Quốc hộiMỹ và Thư khố Quốc gia Mỹ – vốn chứa đựng các hồsơ Himmler và một số tài liệu cá nhân của Hitler cộngthêm những tư liệu khác – một trong những phát hiệnquý giá nhất là cái gọi là "Alexandria papers" mà mộtphần đã được chụp vi phim và lưu trữ ở Thư khốQuốc gia. Cũng trong số tài liệu chưa được xuất bảnlà nhật ký của Đại tướng cấp cao Halder – 7 tậpđánh máy với thêm chú thích của Halder sau chiến tranhnhằm làm rõ một số đoạn. Tôi thấy đây là một trongnhững tư liệu quý giá nhất về Đế chế Thứ Ba.

Một số cuốnsách hữu ích cho tôi gồm có 3 loại được liệt kê dướiđây. Thứ nhất là hồi ký và nhật ký của một sốnhân vật hàng đầu trong cuốn sách này. Thứ hai là nhữngcuốn sách dựa trên tài liệu mới, như của John W.Wheeler-Bennett, Alan Bullock, H. R. Trevor-Roper và GeraldReitlinger ở Anh quốc, Telford Taylor ở Mỹ, Eberhard Zeller,Gerhard Ritter, Rudolf Pechel và Walter Goerlitz ở Đức. Thứba là những cuốn sách cung cấp thông tin cơ bản.

Một thư mụccủa những công trình về Đế chế Thứ Ba đã đượcxuất bản ở Munich như là một số đặc biệt của tạpchí Vierteljahrsheftefuer Zeitgeschichte (Lịch sử Cậnđại hàng quý), dưới sự bảo trợ của ViệnZeitgeschichte (Lịch sử Cận đại). Danh mục củaThư viện Wiener ở Anh cũng lưu trữ những thư mục xuấtsắc.