Titanic

Titanic

JeffBurak

Burakcan Y.

yayımladı

Sayfa:4/95

Titanic'in batisiyla ilgili yeni ortaya atilan teoriler cok ilginc ve oncekilere gore cok daha mantikli. Titanic battiktan sonra hayatta kalan yaklasik 700 kisiden 200'e yakini once abd'de sonra da ingiltere'de tanik olarak ifade verdi. Bu kisilere toplam 50 bin soru soruldu ve verilen tum cevaplar not alindi. Sonradan bu notlar kitaplastirildi. O gunden bu yana bir cok bilimadami verilen ifadelere bakarak geminin neden battigini cozmeye calisiyorlar.

Geminin battigi aksam yolcularin bircogu daha once sahit olmadiklari 2 seye sahit olmuslardi. Birincisi, tam gece 11:30 civarinda gemideki hava sicakligi birden bire dusmus, ikincisi bu sirada yildizlar o gune kadar hic olmadigi kadar parlakmis ve cok net bir sekilde gorulebiliyormus. Simdi bu iki seye su sekilde cevap verilebilir: 1) buzdaginin oldugu bolgeye yaklasinca havanin sogumasi normal, 2) isik kirliliginin olmadigi 1912 tarihinde gokyuzunde, ozellikle okyanusun ortasinda cok sayida yildiz gorulmesi gayet normal.

Ama isin asli oyle degil iste. Birincisi, hissedilen soguk hava bir anda olan bir sey. Yani hava sicakligi yavas yavas degil aniden 5-6 derecelik bir dusus gosteriyor ve bunu gemideki bir cok kisi farkediyor. İkincisi, o gece yildizlar her zamankinden daha parlak (akla 17 agustos'taki deprem oncesi gokyuzunde milyonlarca yildizin cok net gorulmesini getiriyor). Gemi yaklasik 4 gundur yol almasina ragmen yolcular ilk kez yildizlarin ne kadar parlak oldugundan bahsediyorlar. Oyle ki yildizlarin isigi okyanusa vurunca okyanusun yuzeyinde milyonlarca yildizin yansimasi gorulmus ve gokyuzunun nerede bitip nerede denizin basladigini ciplak gozle gormek mumkun degilmis (denizciler buna "soft horizon" yani "yumusak ufuk" diyorlarmis).

Peki bunun sebebi nedir? Her yil gronland'dan yola cikip kanada ve kuzey abd kiyilarina vuran bir okyanus akintisi var. Bu akintinin adi labrador akintisi. Bu akinti her sene gronland'da doguyor, gronland'in batisindaki buzdaglarini kopartip okyanusa savuruyor ve izledigi rota boyunca bir cok buzdagini yaninda tasiyarak kanada ve kuzey abd kiyilarina getiriyordu. Titanic'in vurdugu ve batmasina sebep olan buzdagi da yaklasik 300 gun once gronland'dan kopup aylarca suren yolculuk sirasinda tam o noktaya gelen buzdagiydi.

Peki bunun olayla alakasi nedir? Labrador akintisi sadece denizde buzdaglarini tasimiyordu. Ayni zamanda soguk ruzgarlari da tasiyordu. Labrador akintisinin gectigi yerlerde hava sicakligi bir kac saniye icinde 5-6 derece veya daha fazla dusebiliyordu. Bilimadamlari labrador akintisinin yakinlarinda yaptiklari arastirmalarda akintinin tam uzerinde ve 1 mil disinda yaptiklari olcumlerde deniz sicakliginin 13-14 derece kadar degisebildigini gozlemlediler. Zaten o donemde titanic'in rotasi uzerinde gecen ve deniz sicakligini her 4 saatte bir not alan gemiler de bunu dogruluyordu. Tam titanic'in battigi yerin civarindaki deniz suyu sicakligi diger yerlere gore 10-13 derece dusuk olarak kaydedilmisti.

Yani tam titanic labrador akintisinin yanindan gecerken hava sicakligi bir anda 5-6 derece dusmustu ve herkes bunu farketmisti. Hava sicakliginin esit olarak dagilmadigi yerlerde atmosfer bir lens gorevi gorebiliyor. Ornegin collerde alcaktaki havayla yuksekteki hava arasinda cokca derece farki oldugu icin hava lens gorevi goruyor ve insanlar serap gorebiliyorlar. Yine collerde bu sebepten dolayi gokyuzundeki yildizlar normalde oldugundan cok daha net ve parlak olarak gorulebiliyor. Yani titanic'in gectigi yerde hava sicakligi arasinda keskin bir fark vardi ve bu da havanin kendisini kocaman bir lens yapmisti, kirilan isik yuzunden hem yildizlar oldugundan cok daha parlak gozukmustu hem de buzdagi is isten gecene kadar gorulememisti.