Mazurek

✧LXXXIV. Nienawiść✧

Około trzystu powstańców zgromadziło się w bunkrze przy Miłej 18. W jednym z ostatnich miejsc, w których mogli się ukryć, gdzie mogli zbiec. Bronili się od ponad dwóch tygodni. Wszystkie znaki na Niebie i na Ziemi wskazywały na ich rychłą przegraną. Jednak nie chcieli odpuścić. Banda przemytników przyjęła walczących i oddała im do dyspozycji pomieszczenia znajdujące się w bunkrze. Miejsce było wyposażone w prąd i kanalizację oraz prowadziło do niego sześć różnych wyjść. Prowadzili z niego przeróżne akcje bojowe. Wychodzili na zewnątrz co jakiś czas, by walczyć z Niemcami i wracali z powrotem do schronu. Zapalono w nich resztki  nadziei, której nie sposób się było wyzbyć.

W bunkrze siedzieli również Eli z Josefem. Udało im się zbiec, gdy Niemcy atakowali szop szczotkarzy z coraz większą mocą. Brali udział w akcjach prowadzonych przez oddziały schowane w bunkrze. Dni mijały, a oni wciąż pozostali niezauważeni. Żyli z dnia na dzień, w ogromnym strachu, że wreszcie Niemcy odnajdą ich kryjówkę.

Pewnej nocy przyjaciele siedzieli przy jednym z wejść do bunkra. Stali na warcie i pilnowali, by nikt z zewnątrz przypadkiem nie znalazł się wśród nich. Eli usiadł na ziemi i oparł się o ścianę. Józef usiadł zaraz obok niego.

— Te panienki z aryjskiej strony bardzo nam wtedy pomogły — powiedział Eli.

— Widziałeś je jeszcze kiedyś obok getta?

— Nie, ale niech Bóg im błogosławi.

— Ja słyszałem, że Polacy bili się z Niemcami po drugiej stronie muru. Ale największa walka toczy się tutaj, u nas.

— Myślisz, że ta walka jeszcze trwa?

— Przecież nie przegraliśmy, Eli! Wciąż żyjemy i ukrywamy się w miarę dobrze, bo te szatany nas jeszcze nie znalazły.

— Mordują wszystkich, których znajdą na drodze. Albo pakują w transporty do obozów. My też możemy tak skończyć. Jak tylko przestanie być bezpiecznie.

— Zobaczysz, zdołamy stąd uciec, nawet jeśli powstanie upadnie.

— Jakim cudem masz w sobie tyle nadziei? — spytał Eli, spoglądając na swojego przyjaciela.

— Wierzę w nas. Byliśmy razem od samego początku tego piekła. Od kiedy w ogóle powstało getto. Razem z niego uciekniemy — odparł Josef.

— W tym momencie jedyną ucieczką z getta wydaje się śmierć.

Majowa noc nadchodziła powoli. Podmuchem ciepłego wiatru rozganiała dym, który tworzył się nad rozżarzonymi ruinami. Josef zasnął na ramieniu Eliasza. Starał się uwierzyć swemu druhowi. Jednak w głębi duszy wiedział, że z ich pozycji nie było jakiejkolwiek ucieczki. Był przygotowany na śmierć. Wiedział, że w przeciwieństwie do niego, jego przyjaciel chciał żyć z całej siły.

Cała otoczka jakiegokolwiek bezpieczeństwa runęła rankiem ósmego maja, gdy Niemcy otoczyli bunkier i wezwali Żydów do wyjścia. W środku zapanowało przerażenie i zgiełk. Ludność cywilna powoli opuszczała bezpieczne progi bunkra, wybudowanego przez przemytników. Wszędzie kotłowali się ludzie, którzy nie wiedzieli, co powinni zrobić. Żaden z powstańców nie zamierzał się poddać woli okupanta.

— Sprawdźcie wyjścia, nie idźcie prosto na śmierć! — krzyczał jeden z mężczyzn.

Rozbiegali się po całym schronie tylko po to, by zobaczyć niemieckich żołnierzy obstawiających każde z sześciu wyjść. Wrócili tam, skąd przybiegli, by zastanowić się nad swoim dalszym losem. Niemcy krzyczeli i kazali wszystkim natychmiast opuścić bunkier.

Żydzi popatrzyli po sobie. Wiedzieli, że poddanie się nie wchodziło w rachubę. Szykowali się teraz tylko na śmierć. Niektórzy wznieśli swe ręce do góry. Nie po to, by wyjść do oprawców, lecz po to, by wznieść modlitwę. Eli spojrzał na Josefa.