Học tốt văn bản SGK Ngữ Văn: Lớp 6

#12: Mẹ hiền dạy con

I. Đôi nét về tác phẩm:

1. Tóm tắt

Thầy Mạnh Tử lúc nhỏ hay bắt chước, nên người mẹ đã phải chuyển nhà tới ba lần (từ vị trí gần nghĩa địa chuyển đến gần chợ, rồi đến gần trường học) để có chỗ ở phù hợp với việc học tập của con. Mạnh mẫu giữ lời, tránh cho con hiểu lầm nhưng cũng rất cương quyết trong dạy con.

2. Bố cục (2 phần)

- Phần 1 (từ đầu đến "cắt đứt đi vậy"): Quá trình dạy con của bà mẹ

- Phần 2 (còn lại): Kết quả của quá trình dạy con

3. Giá trị nội dung

- Bà mẹ thầy Mạnh Tử là tấm gương sáng về tình thương con và đặc biệt là về cách dạy con:

+ Tạo cho con một môi trường sống tốt đẹp

+ Dạy con vừa có đạo đức vừa có chí học hành

+ Thương con nhưng không nuông chiều mà ngược lại rất kiên quyết

- Truyện nêu vai trò, sự ảnh hưởng của môi trường sống đối với sự hình thành và phát triển nhân cách của mỗi người

4. Giá trị nghệ thuật

- Xây dựng cốt truyện theo mạch thời gian

- Có nhiều chi tiết độc đáo, giàu ý nghĩa gợi xúc động trong lòng người đọc

II. Phân tích văn bản Mẹ hiền dạy con

I. Mở bài

- Giới thiệu khái quát về truyện trung đại (khái niệm, thời gian ra đời, đặc trưng của thể loại,...)

- Giới thiệu về truyện "Mẹ hiền dạy con" (tóm tắt văn bản, khái quát giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật,...)

II. Thân bài

1. Quá trình dạy con của bà mẹ

a) Dạy con bằng cách chọn nơi ở

- Nhà gần nghĩa địa: Mạnh Tử bắt chước về nhà đào, chôn, lăn, khóc

→ Bà mẹ dọn nhà ra gần chợ

- Nhà gần chợ: Mạnh Tử về nhà bắt chước nô nghịch cách buôn bán điên đảo

→ Bà mẹ dọn nhà đến trường học

- Nhà gần trường học: Mạnh Tử học tập lễ phép

→ Bà mẹ vui lòng, nói "Chỗ này là chỗ con ta ở được đây"

⇒ Môi trường sống có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của mỗi đứa trẻ,

⇒ Vai trò của người mẹ trong quá trình phát triển của mỗi đứa con

b) Dạy con bằng cách cư xử hằng ngày

- Nói đùa với con "Người ta giết lợn để cho con ăn đấy" sau đó bà hối hận và quyết định mua thịt lợn về cho con ăn

→ Dạy con không được nói dối, phải luôn thành thật

- Khi Mạnh Tử bỏ học đi chơi: người mẹ cầm dao cắt đứt tấm vải đang dệt trên khung

→ Dạy con nghiêm khắc, muốn con trở nên tốt hơn

2. Kết quả quá trình dạy con của bà mẹ

Mạnh Tử học tập rất chuyên cần, sau thành một bậc đại hiền

III. Kết bài

- Khái quát nội dung và nghệ thuật của văn bản:

+ Nội dung: đề cao ảnh hưởng của môi trường sống đối với mỗi người và vai trò to lớn của người mẹ

+ Nghệ thuật: cốt truyện theo mạch thời gian, nhiều chi tiết độc đáo, giàu ý nghĩa...