marcus stephenus poem

Ang baryubay sangka pungango nga ginaangtan kang bunga, kaparehas kang bunga kang niyog, bunga kang bunga, bunga kang buri, kag bunga kang palma. Ang bunga sa anang baryubay makita lang sa pamilya kang puno nga palma.

Ginatawag nga baryubay tungud hay nagaangut ang mga bunga sa sangka pungango lang. Halimbawa, kon may nagasaka kang niyog kag magbuul kang sublayun, ginahambal nga sangka baryubay lang ang ginbul-an.

Bisan sambilog lang nga niyog ang nagakabit, may gina-angtan gid ria nga baryubay. Pero kon turukun kang marapit, makita nga ang iban nga niyog pulak ukon wara pa mahimo kag nagabukol pa lamang.

Ang sami kang kamal-aman nagahambal nga kon ang kaliwat ang pagahambalan, makuon ria nga “si kwan nga ria himata natun tungud hay sangkabaryubay lang ang atun ginhalinan kag burublagun.” Ti, ang baryubay nahimo nga pasumbingay parti sa relasyon. Ginpanuladan sa bunga kang niyog nga naghalin sa sangka baryubay kag ginburublag.

Husto nga paggamit

Ang pungango nga ginaangtan kang bunga kang niyog ginatawag nga baryubay.

Ang pungango nga ginaangtan kang paray ginatawag nga uhay.

Ang pungango nga ginaangtan kang bunga kang saging ginatawag nga sangkabulig.

Ang saging nga ginsipisipi halin sa sangkabulig ginatawag nga sangka sipi.

Ang saging nga ginpuksi halin sa sangka sipi ginatawag nga sangka tudlo.

Ang prutas may pungango nga malawhan ang karaptan kaparehas kang bugnay, manggaa, kag abokado. Amo ria ang ginatawag nga nagapurong ukon nagapururong kag pwede nga ipongpungon. Kon duro ang ginakaptan nga mga prutas, malawhan ang pungango. Amo ria ginatawag nga sangkapungpong gid. Indi run kinahanglan ang surudlan hay ginapungpong ang pagdara.