Văn học Việt Nam là một. Đối với đại đa phần người đọc, bình thường và nói chung, điều ấy là lẽ đương nhiên. Một tác phẩm văn học hay, hoặc không nhất thiết phải rất hay mà chỉ cần là đáng đọc thôi, do một người Việt sáng tác bằng Tiếng Việt và xuất bản bằng Tiếng Việt, thì dĩ nhiên đấy là một tác phẩm đóng góp vào cho kho tàng văn học Việt Nam nói chung.
Văn học Việt Nam là một, trong sự đa dạng. Chí ít trong thế kỷ XX là thế. Ngoài sự rất riêng của mỗi nhà văn, mỗi tác phẩm, còn có sự rất khác nhau, thậm chí trái ngược nhau, của nhiều dòng, nhiều nhóm, nhiều xu hướng văn chương cùng tồn tại trên văn đàn. Có lẽ chính sự phong phú và đa dạng ấy là một trong những duyên do hàng đầu làm nên sức phát triển mạnh mẽ và sáng ngời của văn xuôi Việt Nam giai đoạn 1930 - 1945.
Nửa sau thế kỷ XX, chiến tranh và cách mạng, đất nước bị ngoại xâm, bị tách đôi, bị cắt thành những vùng miền đối lập đối kháng dữ dội về chính trị và về mọi mặt của cuộc sống. Nhà văn và độc giả dù muốn hay không, một cách khách quan vẫn bị tách ra, trước mắt là theo giới tuyến và chiến tuyến, rồi theo quan niệm chính trị, theo ác cảm hoặc thiện cảm với bên này bên kia. Văn đàn tất nhiên cũng bị lửa đạn chiến tranh và đấu tranh chính trị cắt ra thành những mảng lớn mảng nhỏ hầu như không có một nét chung nào. Nhưng, chỉ là hầu như thôi, bởi vì xét cho cùng vẫn có một nền chung, ấy là người Việt, tiếng Việt, nước Việt.
Vài nét về Vũ Trọng Phụng:
Sinh ra trong thời kỳ đất nước lầm than dưới ách đô hộ của thực dân đế quốc, Vũ Trọng Phụng được giáo dục theo nên văn hóa phương Tây nhưng lại sớm thấu hiểu những suy đồi văn hóa do phương Tây đem lại cho nước ta thời đó.
Các tác phẩm của Vũ Trọng Phụng chính vì thế là kết quả của sự tiếp xúc và giao thoa giữa phong cách trào phúng phương tây và thực tế xã hội làng xã đương thời. Nội dung chủ yếu chính là hiện thực, là cái nhìn của Vũ Trọng Phụng về sự đổ đốn suy đồi của xã hội Việt Nam nhưng với nghệ thuật.
Có những khi ta sẽ bắt gặp những góc nhìn mới làm nổi bật nhân cách con người Việt Nam trân chính giữa thời đại rối ren. Vũ Trọng Phụng có lối viết sắc sảo, mang đậm chất châm biếm, trào phúng. Các tác phẩm dù là truyện ngắn hay tiểu thuyết đều có nội dung tư tưởng sâu sắc.
Các tác phẩm của Vũ Trọng Phụng đều hướng tới chủ đề hiện thực, tố cáo và vạch trần xã hội Việt Nam trước cách mạng tháng 8 - một xã hội bê bối với những tấn trò đời bi kịch. Ta không ra ta mà Tây lại chẳng phải Tây. Đọc truyện của ông ngẫm lại giai đoạn làm nô lệ, chịu đồng hóa văn hóa mà ngậm ngùi, chua chát. Vũ Trọng Phụng nổi tiếng với mệnh danh là "ông vua phóng sự đất Bắc", là "nhà tiểu thuyết trác việt". Ông ra đi sớm nhưng cũng kịp để lại tài sản của mình là những tác phẩm văn học đầy giá trị.
"Tiểu thuyết phải là sự thực ở đời" - Chính vì quan điểm văn chương đó mà truyện của ông dường như gói vào trong nó cả không khí của một xã hộ