Niccolo MACHİAVELLİ - Prens İncelemesi

77 4 1
                                    

     Acelesi olanlar için yüzeysel inceleme: Prens, tam anlamıyla sert gerçekçi bir siyaset kitabı. Okurken tüylerimi diken diken eden ve bir amacı hedeflerken sadece namuslu ve onurlu yollar olmadığını gösteren ve bir yandan insan ilişkisi tavsiyesi bile olabilecek bir kitap. Hayatı boyunca, kimseye hayır diyemeyen ve özgüven eksikliği olan arkadaşlar, hiç düşünmeden okumaya başlasın derim.

     Kitaba dair her şeyi bilmek isteyen, takıntılı psikopatlar için inceleme: Gerçekçi siyaset kuramının öncülerinden sayılan Machiavelli 15. yüzyıl İtalya'sında, Floransa'da doğmuş(3 Mayıs 1469) fakat ürettiği eserler 16. yüzyılın başlarında kah edebi kah siyasi ve tarihi eserler olmuştur. Ancak Machiavelli'yi asıl öne çıkaran siyasi yazımlarıdır. Kendisi bir cumhuriyetçi olsa dahi İtalya'nın parçalanmış, küçük şehir devletleri halindeki kaotik yapısı ve dış güçlerin istilasına karşı duramaması gibi sebeplerden, kuvvetli bir nizam istemesinden de ötürü, monarşik sistemde yapılması gerekenleri öğretmek için Prens(1513) kitabını, sürgündeyken kaleme almış. Yalnız kitabı onun ölümünden(1527) 4 yıl sonra(1531) yayınlanmış ve son olarak çok fazla dikkat çektiği ve sakıncalı söylemler içerdiği için 1559'da ''bunlar şeytanın kitaplarıdır'' gibi eleştiriler alarak "Yasak Kitaplar Dizini"ne koyulmuş.

     Yazardan yeterince bahsettiğimize göre artık kitabın içeriğine girebilirim. Kitabın benim elimde olan versiyonu Can sanat yayınlarının 4.baskısı, çevirisini İtalyanca aslında Kemal Atakay yapmış. Kitabı okumaya başlamamın sebebi, Allan Percy'nin, Her Güne Bir Nietzsche kitabında, Prensten alıntı yaptığı bir sözü olmuştur. O söz şuydu. "Her eylemimizin bizi büyük insanlar sınıfında tutması ve mükemmel bir zeka örneği olması için uğraşmalıyız".

     Bu söz bende büyük bir etki yarattı ve sabah erkenden kalkıp bu kitabı almaya gittim. Yaklaşık bir hafta içinde okudum. Neden o kadar uzun sürdü 150 sayfalık kitabı okumak derseniz; kitap, her ne kadar sade bir dille de yazılmışta olsa, karmaşık olaylar ve eski bir çok tanımadığım siyasetçilerden bahsettiğinden, anlaya anlaya okuyabilmek için, zamana yaydım, tabi siz dönemin İtalya'sına hakimseniz o ayrı. Bir siyaset kitabına göre, dili oldukça sade ve anlaşılır, Siyasi yaşama mantıkla ve psikolojik açıdan bakmış, toplumu, soylu sınıfını, askerlerini ve kendi isteklerini ne düzeyde ayarlaman gerektiğini, nasıl ince bir zeka örneği olman gerektiğini dengeyi ve hırsları nasıl yöneteceğini, bu siyasi egemenliğe sahipken nasıl bir tavır takınıp, hangi davranışlardan feragat etmen gerektiğini, yılların siyaset tecrübesine dayanarak, Lorenzo de Medici'ye(Floransa'nın yönetici hanedanı mensubu) hitaben yazmıştır.

     Prens, irili ufaklı 26 bölümden oluşuyor, her bölüm prensliğin çeşitli zorluklarına çare olabilecek tavsiyelere değiniliyor. 500 yıl önce yazılmış bir kitap olduğundan, bazı cinsiyetçi söylemlere de sahip, bunlara takılmayın okurken. Ben Machiavelli'ye baktığımda onun büyük bir vatansever olduğunu düşünüyorum ve bu kitabı yazmasının sebebini buna bağlıyorum. Fikirlerinin bir kısmı iktidar için her şey mübah gibi bir sonuca çıksa da, kimsenin kendi içinde kabul etmeyip te, yapıp gizlemeye, örtbas etmeye çalıştığı faaliyetlerin konuşulabilmesini, yolun ne kadar yanlışta olsa, çare kalmadığında en yapılması gereken şey olduğunu, tavrın net olması gerektiğini gözler önüne sermiş. Ben bu kitaptan almam gereken bir kaç tavsiyeyi aldım( tabi ki insani olan tavsiyelerini). Hem biraz İtalya, Fransa tarihi öğrenmek için hem sosyal ilişkilerin dengesini kurabilmenin; farklı bir tavsiye örneğini görebilmek için, tarihe ve siyasete de ilginiz varsa okumamanız için hiç bir sebebi bulunmayan, bana kalırsa başyapıt diyebileceğim, bir siyaset kitabıdır.

     Kitabın sonundaki Franceco Petrarca'nın, Canzone'sinin dizeleri;

"Virtù contro a furore / Erdem öfkeye karşı

prenderà l'arme, e fia el combatter corto; / Silahlanacak ve kısa sürecek savaş

che l'antico valore / Çünkü eski cesaret

nell'italici cor non è ancor morto." Ölmedi henüz İtalyanların yüreğinde

Niccolo MACHİAVELLİ - Prens İncelemesiHikayelerin yaşadığı yer. Şimdi keşfedin