YGS KİMYA 1.ÜNİTE: SİMYADAN KİMYAYA-KİMYANIN GELİŞİMİ

1. Değersiz madenleri altına çevirme, tüm hastalıkları iyileştirme ve hayatı sonsuz biçimde uzatacak ölümsüzlük iksirini bulma uğraşılarına SİMYA(ALŞİMİ) denir.

2. Bu işlerle uğraşanlara SİMYACI (ALŞİMİST) denir.

3. SİMYADAN KİMYAYA ateş, tuz, et, şifalı otlar (ısırgan otu, safran, maydanoz), metaller, alaşımlar, kil, Kıbrıs taşı, göz taşı, alizarin, kükürt, yün, ipek gibi maddeler aktarılmıştır.

4. SİMYACILARIN BULDUĞU AYIRMA YÖNTEMLERİ: damıtma, kristallendirme, çözme, süzme, mayalandırma, akıcı hale getirme, süblimleşmedir.

5. SİMYACILAR barut, maden işlenmesi, metaller üzerindeki çalışmalar, mürekkep, kozmetik, boya, seramik, cam ve esans elde etmişlerdir.

6. SİMYA bir bilim değildir, deneme yanılmaya dayanır, teorik temeli yoktur, sistematik bilgi birikimi içermez.

7. KİMYA bir bilimdir, deney ve gözleme dayanır, teorik temeli vardır, sistematik bilgi birikimi vardır.

8. FİLOJİSTON (ATEŞ RUHU): Becher'e göre bir madde yandığında havanın belirli bir kısmı yok olur. Bu kaybolan kısım ateşin yanmasını sağlayan ateş ruhu yani filojistondur.

9. ELEMENT KAVRAMININ TARİHSEL GELİŞİMİ: ARİSTO'YA GÖRE madde "su, toprak, ateş, hava" olmak üzere 4 elementten oluşur. SU (ıslak ve soğuk), TOPRAK (kuru ve soğuk), ATEŞ (kuru ve sıcak), HAVA (ıslak ve sıcak) olarak nitelendirilmiştir.

10. BERZELİUS: Elementleri ilk defa sembollerle göstermiştir.

11. PROTON SAYISI: Bir elementin kimliğidir. bir proton sayısı sadece bir elemente aittir.

12. PROTON SAYISI=ATOM NUMARASI=ÇEKİRDEK YÜKÜ

13. VAN HELMONT: Deneylerde ilk defa terazi kullanarak kimyasal çalışmalara NİCEL özellik kazandırmıştır.

14. MADDENİN ORTAK ÖZELLİKLERİ (madde miktarına bağlı olarak değişen özellikler): Kütle, hacim, ağırlık, eylemsizlik, tanecikli ve boşluklu yapı, elektrikli yapıdır.

15. KÜTLE: Değişmeyen madde miktarıdır. M harfiyle gösterilir.

16. HACİM: Maddenin uzayda(boşlukta) kapladığı yerdir.

17. AĞIRLIK: m.g ile gösterilir. Yerçekimi etkisiyle değişen madde miktarıdır.

18. EYLEMSİZLİK: Cisimlerin hareket durumlarını koruma eğilimleridir.

19. MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ (madde miktarına bağlı olmayan özellikler): Özkütle (yoğunluk), özhacim, özısı, çözünürlük, erime noktası, donma noktası, kaynama noktası, yoğuşma noktası, erime ısısı, buharlaşma ısısı, sertlik, esneklik katsayısı, genleşme katsayısıdır.

20. Özkütle, özhacim, öz ısı ve çözünürlük katı, sıvı, gaz tüm haller için ayırt edici özelliktir. OKTAY DOKUMACI

KİMYA ÖĞRETMENİ

21. Esneklik katsayısı sadece katılar için, genleşme katsayısı katı ve sıvılar için ayırt edici özelliktir.

22. ARI(SAF)MADDE: Tek tür tanecik(atom, molekül) içeren, belirli ayırt edici özellikleri olan homojen maddelerdir. Element ve bileşikler saf maddelerdir.

23. ELEMENT: Aynı cins atom veya aynı cins atomların oluşturduğu moleküllerden oluşur. Saftır, hal değişimi dışında homojendir, belirli erime noktası, kaynama noktası ve yoğunluk gibi özellikleri vardır. Fiziksel ve kimyasal yolla daha basit maddelere ayrışmazlar, sembollerle gösterilirler.

24. BİLEŞİK: İki ya da daha çok türde maddenin kendi özelliklerini kaybederek belli oranlarda birleşmesinden oluşan arı(saf) maddedir.

25. KARIŞIM: Birden fazla maddenin gelişigüzel bir araya gelmesiyle oluşan saf olmayan homojen ya da heterojen olabilen maddelerdir.

26. BİLEŞİKLER: Saftır, bileşenleri özelliklerini kaybeder, farklı tür atom aynı tür molekülden oluşur, formülle gösterilir, kimyasal yolla daha basit maddelere ayrışır, bileşenleri arasında belirli bir oran vardır.

27. KARIŞIMLAR: Farklı tür atom farklı tür molekülden oluşurlar, bileşenleri arasında belirli oran yoktur, formülü yoktur, fiziksel yolla bileşenlerine ayrılır, homojen ya da heterojen olabilirler, saf değildirler, bileşenleri özelliklerini kaybetmezler.

28. YANGIN SÖNDÜRÜCÜ OLMA ŞARTLARI: Yangın söndürücü olacak madde oksijenle tepkime vermemeli ve yoğunluğu havanın yoğunluğundan daha büyük olmalıdır.

29. ATOM: Maddenin tüm özelliklerini taşıyan en küçük yapı birimidir.

30. ATOM çekirdek ve katmanlar olmak üzere iki kısımdan oluşur.

31. Molar hacmin en büyük olduğu hal gaz halidir.

32. Dış basınç arttıkça kaynama noktası yükselir, kaynama noktası yükseldikçe aynı ortamdaki buhar basıncı düşer.

33. SİMYACILAR kezzap, tuz ruhu, zaç yağını bulmuşlardır.

KİMYA ÖĞRETMENİ

OKTAY DOKUMACI