Câu 6: Quá trình đổi mới tư duy về công nghiệp hóa:
v Đường lối công nghiệp hóa đất nước đã được hình thành từ ĐH III của Đảng(9-1960)
· Đại hội III của đảng(9-1960) trên cơ sở phân tích đặc điểm miền Bắc, trong đó đặc điểm lớn nhất là từ một nền kinh tế lạc hậu tiến thẳng lên CNXH không trải qua giai đoạn phát triển TBCN đã khẳng định:
- Tính tất yếu của CNH đối với công cuộc xây dựng CNXH ở nước ta. CNH XHCN là nhiệ vụ trung tâm trong suốt thời kì quá độ lên CNXH. Quan điểm này được khẳng định nhiều lần trong các đại hội Đảng sau này.
- Mục tiêu cơ bản của CNH XHCN là xây dựng một nền kinh tế XHCN cân đối và hiện đại ; bước đầu xây dựng cơ sở vật chất và kĩ thuật của CNXH. Đó là mục tiêu cơ bản, lâu dài phải thực hiện qua nhiều giai đoạn.
· Đại hội IV của Đảng(12-1976): trên cơ sở phân tích toàn diện tình hình trong nước và quốc tế, đề ra đường lối CNH XHCN là:” Đẩy mạnh CNH XHCN , xây dựng cơ sở vật chất kĩ thuật của CNXH, đưa nền kinh tế nước ta từ nền sản xuất nhỏ lên sản xuất lớn XHCN. Ưu tiên phát triển công nghiệp nặng một cáh hợp lí trên cơ sở phát triển nông nghiệp và công nghiệp nhẹ, kết hợp xây dựng công nghiệp và nông nghiệp trên cả nước thành một cơ cấu công_nông nghiệp; vừa xây dựng kinh tế TƯ, vừa phát triển kinh tế địa phương, kết hợp kinh tế TƯ với kinh tế địa phương trong một cơ cấu kinh tế quốc dân thống nhất.
· Đại hội V của Đảng(3-1982) :
- Rút ra kết luận: từ một nền sản xuất nhỏ đi lên, điều quan trọng là phải xác định đúng bước đi của CNH cho phù hợp voái mục tiêu và khả năng của mỗi chặng đường.
- Nội dung chính của CNH trong chặng đường trước mắt của thời kì quá độ là lấy nông nghiệp làm mặt trận hàng đầu , ra sức phát triển công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng ; việc xây dựng và phát triển công nghiệp nặng giai đợn này cần làm có mức độ, vừa sức, nhằm phục vụ thiết thực, có hiệu quả cho nông nghiệp và công nghiệp nhẹ.
- Đại hội VI của Đảng phê phán sai lầm trong nhận thức và chủ trương CNH thời kỳ 1960-1986:
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng (12-1986) với tinh thần “nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, nói rõ sự thật” đã nghiêm khắc chỉ ra những sai lầm trong nhận thức và chủ trương công nghiệp hóa thời kỳ 1960-1985, mà trực tiếp là mười năm từ 1975 đến 1985:
Chúng ta đã phạm sai lầm trong việc xác định mục tiêu và bước đi về xây dựng cơ sở vật chất, kỹ thuật, cải tạo xã hội chủ nghĩa và quản lý kinh tế…Do tư tưởng chỉ đạo chủ quan, nóng vội, muốn bỏ qua những bước đi cần thiết nên chúng ta đã chủ trương đẩy mạnh công nghiệp hóa trong khi chưa có đủ các tiền đề cần thiết, mặt khác chậm đổi mới cơ chế quản lý kinh tế.
Trong việc bố trí cơ cấu kinh tế, trước hết là cơ cấu sản xuất và đầu tư, thường chỉ xuất phát từ lòng mong muốn đi nhanh, không kết hợp chặt chẽ ngay từ đầu công nghiệp với nông nghiệp thành một cơ cấu hợp lý, thiên về xây dựng công nghiệp nặng và những công trình quy mô lớn , không tập trung sức giải quyết về căn bản vấn đề lương thực, thực phẩm, hàng tiêu dùng và hàng xuất khẩu. Kết quả là đầu tư nhiều nhưng hiệu quả thấp.
