BUNGANG ARAW
KAPAG sumasapit ang tag-init, du-madagsa rin ang iba’t ibang sakit sa balat. Isa rito ang bungang araw o tinatawag na miliaria rubra o prickly heat na kadalasang lumala-bas sa balat ng tao.
Lahat naman ng edad ay pwe-deng maging biktima nito. Ngunit kadalasang nagkakaroon ang mga kabataan o mga paslit dahil hindi pa masyadong developed ang ka-nilang sweat glands.
Mapapansing ang may sakit nito ay may maliliit na rashes o butlig na sadyang mamulamula at makati at tila tumutusok na siyang nag-dudulot nang nakakairitang pa-kiramdam.
Ito ay tinatawag na papules sa Ingles. Ito ay makikita sa mukha, leeg, sa ilalim ng suso ng mga ba-bae at ilalim ng bayag naman ng mga lalaki.
Tumutubo rin ito sa mga bahagi ng katawan na nagagasgasan ng damit tulad ng likod, dibdib at tiyan.
Ang bungang araw ay lumala-bas kapag ang sweat glands ay nababara at naiiwan ang pawis sa balat kung kaya ito ay namamaga, nagkakaimpeksiyon at pumuputok.
Madalas na sumusunod ito kapag napakainit ang panahon o alinmang kondisyon na kung saan ang tao ay sadyang higit na nagpapawis, may mataas na lagnat o paggamit ng mainit na kasuotan.
Ayon sa mga espeyalista, ang kondisyong ito ay maiiwasan kung magiging malinis sa katawan o maliligo araw-araw at pagsuot ng maluwag at komportableng damit.
Makakatulong din ang pagdala ng tuwalya na pantuyo ng pawis sa ba-lat.
Malaking bagay din ang pagpapaligo sa mga sanggol at paslit sa mga malamig, mahangin o preskong kuwarto at paglilimita sa pagexpose nila sa araw.
Ang rashes ay kusang nawawala kapag tuluyang nalalamigan at pres-ko ang pangangatawan. Ang pag-gamit ng corn starch o baking soda ay matagal nang nakagawian ngunit hindi ito inaabiso ng mga duktor sapagkat minsan ang maling gamit ng mga ito ay maaring makalala kapag ito ay makapagbabara lalo ng mga sweat glands.
Pinapaalalahanan din ang pag-iwas sa pagkamot ito (lalo pa ng mga bata) at ang paggamit ng mga lotion o cream sapagkat maaring magde-velop ng allergies at infections mula rito. Mainam pa rin ang kumunsulta sa duktor kapag malala ang bungang araw na nararanasan.
Para mapanatili namang healthy at fit ngayong summer, importante ang tamang nutrisyon at balanseng ehersisyo at sapat na pamamahi-nga.
Napakaimportante ang paginom ng maraming tubig o ibang likido tulad ng sports drink upang hindi ma-dehydrate dala ng pagkawala sa katawan ng importanteng body salts tulad ng sodium, potassium, calcium bicarbonate at phosphate.
Ang ilan sa mga sintomas ng malalang dehydration ay ang labis na pagkauhaw at pagkakatuyo sa bibig at lalamunan, di-kadalasang pag- ihi, tuyong balat, pagkahilo at pag-kalito. Sa mga bata naman, ang iba pang sintomas ay ang labis na pagkatuyo ng bibig at dila, ang pag-iyak nang walang luha, tuyong diaper ng sobra sa tatlong oras, pagkairita, pagkalagnat, at pagiging di-mapakali.
Kapag may asthma o iba pang sakit sa baga naman, mainam na iwasan ang mga matataong lugar dahil sa alikabok at pollution kapag taginit. Lagi ring dalhin ang mga gamot pang-allergy tulad ng mga tabletas, pildoras o inhaler kapag lalabas ng tahanan.
Para makaiwas naman sa sun-burn, kailangang gumamit ng sun-screen lotion. Makakatulong din ang paggamit ng sunglasses para di gaanong masilaw at mairita at ng sombrero o baseball caps.
Iwasan ang pagsuot ng masikip na kasuotan at iwasan ang matuyuan ng pawis upang hindi magkaubo.
Iwasan din ang pagkain ng sob-rang mantika at asukal at kumain na lang ng mga prutas at gulay. At dahil madaling masira ang pagkain tuwing summer, siguraduhin na ang kinakain ay hindi panis upang hindi makapagdulot ng sakit sa tiyan o pagtatae.
Kung pupunta naman ng beach o maliligo, iwasan ang pananatili sa ilalim ng araw ng higit sa tatlong oras upang makaiwas sa heat stroke, sunburn at heat exhaustion.
