VI. XẾP BẬC CÔNG VIỆC
6.1. Khái niệm, ý nghĩa
· Khái niệm: Xếp bậc công việc là việc xắp xếp các công việc có chất lượng lao động khác nhau vào những bậc nhất định.
· Ý nghĩa:
- Cùng với định mức lao động, xếp bậc công việc là cơ sở để thực hiện nguyên tắc phân phối theo lao động.
- Là đòn bẩy để kích thích về mặt vật chất và tinh thần cho người lao động tăng NSLĐ và trình độ tay nghề của họ.
6.2. Căn cứ xếp bậc
Để có cơ sở xác định bậc công việc, người ta chia công việc tra làm 4 tính chất:
a. Tính chất nặng nhọc
Thể hiện ở mức độ hao phí về thể lực mà người lao động bỏ ra để hoàn thành mức công việc được giao. Sự hao phí đó được thể hiện ơe sự tiêu hao về thể lực và sự mệt mỏi ở cơ bắp.
Như vậy, thực chất của tính chất nặng nhọc là việc đi xác định cường độ lao động mà người lao động bỏ ra nhiều hay ít để hoàn thành mức công việc được giao.
Để xác định cường độ lao động bỏ ra nhiều hay ít, người ta căn cứ vào năng lượng tiêu hao (số calo) khi làm việc.
Xếp bậc công việc theo tính chất nặng nhọc sẽ hạn chế được tình trạng tránh việc nặng, tìm việc nhẹ.
Tùy điều kiện cụ thể của doanh nghiệp, tính chất này có thể chia làm 5 mức độ khác nhau.
b. Tình chất phức tạp về kỹ thuật.
Thể hiện ở mức độ phức tạp của quy trính sản xuất và của việc sử dụng TLSX.
Để đánh giá tính chất phức tạp của công việc, người ta căn cứ vào thời gian học tập, rèn luyện và tích lũy kinh nghiệm của người lao động.
Xếp bậc công việc theo tính chất này sẽ có tác dụng kích thích người lao động hăng hái học tập, rèn luyện nâng cao trình độ tay nghề.
Tùy điều kinẹ cụ thể của doanh nghiệp, tính chất này có thể chia làm 5 mức độ khác nhau.
c. Tính chất quan trọng
Thể hiện ở mức độ về tinh thần trách nhiệm đối với công việc được giao, ở phạm vi tổn thất có thể xảy ra nếu như không hòan thành.
Để đánh giá tính chất quan trọng của công việc, người ta căn cứ vào vị trí của công việc đối với toàn bộ quá trình sản xuất.
Tính chất này có thể chia làm 4 mức độ khác nhau.
d. Tính chất độc hại đến sức khỏe.
Thể hiện ở mức độ hao phí đến sức khỏe do điều kiện làm việc gây nên.
Tính chất này có thể chia làm 4 mức độ khác nhau.
Có thể tóm tắt việc đánh giá tính chất các công việc theo bảng phân laọi dưới đây.
6.3. Các phương pháp xếp bậc công việc
