Bài 4: Quan hệ pháp luật
Bài gồm các phần:
1/ Khái niệm đặc điểm Quan hệ pháp luật
2/ Thành phần của quan hệ pháp luật
3/ Sự kiện pháp lý
1. Khái niệm quan hệ pháp luật, đặc điểm quan hệ pháp luật
- Trong cuộc sống, con người luôn tham gia vào những quan hệ XH rất đa dạng và phong phú: quan hệ hôn nhân gia đình, quan hệ lao động, quan hệ tài sản, quan hệ chính trị v…v… những quan hệ ấy phát sinh trong các lĩnh vực khác nhau của đời sống XH, thể hiện mối liên hệ của con người được gọi là các quan hệ xã hội. QHXH có thể tồn tại giữa các cá nhân, giữa cá nhân với tổ chức, với nhà nước v…v… Các QHXH được điều chỉnh bởi một hệ thống các qui phạm xã hội (qui phạm đạo đức, phong tục, tập quán, qui tắc của các tổ chức XH, …). Trong Xã hội có nhà nước, các quan hệ xã hội quan trọng được qui phạm pháp luật điều chỉnh. Các qui phạm pháp luật qui định cho các bên tham gia quan hệ xã hội các quyền và nghĩa vụ pháp lý, trách nhiệm của các bên nếu không thực hiện các quyền và nghĩa vụ đó.
- Tuy nhiên không phải quan hệ xã hội được qui phạm pháp luật qui định quyền và nghĩa vụ đều trở thành quan hệ pháp luật mà còn cần phải có sự kiện pháp lý cụ thể và các chủ thể tương ứng được dự kiến trước trong phần giả định của qui phạm pháp luật.
-
Qui phạm pháp luật
Như vậy: Khi 1 quan hệ xã hội được qui phạm pháp luật điều chỉnh thỉ quan hệ xã hội là nội dung vật chất của quan hệ pháp luật, quan hệ pháp luật là hình thức pháp lý của quan hệ xã hội đó.
Khái niệm: quan hệ pháp luật là quan hệ xã hội được các quy phạm pháp luật điều chỉnh, trong đó các bên tham gia đáp ứng được những điều kiện do nhà nước quy định, có những quyền và nghĩa vụ nhất định theo quy định của pháp.
Đăc điểm của quan hệ pháp luật.
QHPL là quan hệ xã hội được các quy phạm pháp luật điều chỉnh.
QHPL là hình thức pháp lý của quan hệ xã hội.
QHPL mang tính ý chí nhà nước.
a/ Quan hệ pháp luật phát sinh trên cơ sở qui phạm pháp luật, mà nội dung của QPPL phản ánh ý chí của nhà nước.
b/ QHPL phát sinh, thay đổi, chấm dứt do ý chí của các bên tham gia QHPL nhưng trong giới hạn qui phạm pháp luật đã xác định.
