Özgürlüğü sınırsızlık olarak algılıyor ve daha ilk adımda bir bataklığa saplanıp kalıyoruz. " Özgürlük hak mıdır yoksa lütuf mu ? " demeden önce hakkımız olan mı yoksa bize bahşedilen bir lütuf veyahut istidat mı olan kavramımızı açıklığa kavuşturmamız gerektiği kanaatindeyim.
Burada hak ve lütufdan ayrı olarak bir de istidat kavramını ele almakla ve bu pencereden bakmakla konumuzun karanlık noktalarını aydınlatabileceğimizi öngörmekteyim. En azından konumuza dair farklı bir bakış açısı kazan(dır)mış oluruz.
Fuzuli'nin bir gazelinin matla beyitinden hareketle istidat kavramını açıklayalım.
" Mende Mecnûn'dan füzûn âşıklık isti'dâdı var
Âşık-i sâdık menem Mecnûn'un ancak adı var. "
Istidat kelimesinin sözlük anlamına baktığımızda karşımıza çıkan mana şudur: Doğuştan gelen veya sonradan edilnilmiş yetenek. * Burada sonradan edinilmeden ziyade doğuştan getirilmiş olan yani diğer bir deyişle, var olmamızla birlikte bizim olan, bizde bulunan manasının üzerinde durulmasının kavramımızı açıklığa kavuşturmasında bize yardımcı olması daha muhtemel.
Aynı zamanda istidat kelimesinin diğer dillerdeki karşılıklarına ve bunların anlamlarına baktığımızda da yaratılış, yaratılıştan var olan gibi anlamlarının olduğunu görürüz. **
İstidat kavramından hareketle özgürlük ne kazanılmış, kazanılacak bir haktır ne de lütfedilmeye bırakılmayacak kadar önemlidir. Özgürlük bir istidattır. Var olmamızla birlikte bizim olan, bizde bulunan hakkımızdır. Özgürlük şahsi olarak da, içinde yaşadığımız, ayrılmaz bir parçası olduğumuz toplum olarak da korunması ve geliştirilmesi gereken mutlak bir yanımızdır.
Özgürlük hem bir yol hem de bir duvardır. Özgürlük bir başkasının hakkının var olduğu yere kadardır. Buraya kadar bir yol, buradan sonra ise bize haddimizi bildiren, belirten bir sınırdır. Bu yönüyle özgürlük sınırsızlık değil, bir sınırlar silsilesi olsa gerek.
Son olarak Fuzuli'nin matla beyitindeki istidata değinirsek özgürlüğün de âşıklık gibi bir istidat olduğu sonucuna varabiliriz. Bir örnekle konumuzu daha da somut hale getirelim : bir anne için evladı nasıl ki kutsal, bu kutsallık sonradan edinilmiş değil, evladı daha doğmadan evvel bit istidat halinde varsa özgürlükte öylece birey ve toplum içinde böyle bir istidat ve kutsaldır.
* http://www.nedirnedemek.com/istidat-nedir-istidat-ne-demek
** ( disposition ). http://www.nedirnedemek.com/Disposition-nedir-Disposition-ne-demek
ŞİMDİ OKUDUĞUN
Özgürlük: Hak ya da Lütuf veyahut İstîdat
RandomBu makalede özgürlük mefhumu ele alınmış olup, özgürlüğün ne olduğu, kazanılmış bir hak mı, bahşedilmiş bir lütuf mu yoksa, var olmamızla birlikte meydana getirdiğimiz bir istîdat mı olduğu sorusuna cevap aranmıştır.
