I.Giao tỬ
1.Nguồn gốc
-Giao tử được sinh ra trong quá trình tạo noãn và quá trình tạo tinh trùng.
-Nguồn gốc là những tế bào mầm sinh dục nguyên thủy.
-Tế bào mầm sinh dục nguyên thủy là những tế bào kém biệt hóa,xuất hiện ở giai đoạn sớm trong số các tế bào nội bì túi noãn hoàng gần niệu nang,khoảng cuối tuần thứ 3. Chúng di chuyển theo kiểu amip dọc theo mạc treo lưng của ruột sau tới tuyến sinh dục nguyên phát(khoảng cuối tuần thứ 4,đầu tuần thứ 5) và xâm nhập vào mào sinh dục trong tuần thứ 6.
Quá trình tạo noãn và tạo tinh trùng liên quan tới phân bào giảm nhiễm (giảm phân).
2.Phân bào giảm nhiễm.
a. Đặc điểm:
-Chỉ diễn ra trong quá trình tạo giao tử.
-Gồm 2 lần phân bào:giảm phân 1 và giảm phân 2.
b.Kết quả:
-Từ một noãn bào 1 (hay một tinh bào 1) sẽ cho ra 4 giao tử mang bộ NST đơn bội n=23 trong đó có 1 NST giới tính.
c.Ý nghĩa:
-Giảm số lượng NST ở các giao tử, để đảm bảo khi thụ tinh tạo ra hợp tử ở người có số lượng NST 2n=46 duy trì từ thế hệ này sang thế hệ khác.
-Phân phối lại thể nhiễm sắc của cha và mẹ, đảm bảo tính biến dị di truyền.
-Đẩy mạnh trao đổi chéo những lượng nhỏ DNA.
3.Quá trình tạo giao tử.
3.1.Quá trình tạo tinh trùng.
-Ở nam, các tế bào thuộc dòng tinh sinh sản, biệt hóa, tiến triển cuối cùng tạo ra tinh trùng.
-Gồm 3 thời kì: tạo tinh bào, phân bào giảm nhiễm, tạo tinh trùng.
3.1.1.Thời kì tạo tinh bào:
-Những tế bào mầm sinh dục nguyên thủy (NST 2n=46=44AA+XY) đến mào sinh dục trong tuần lễ thứ 6 và tồn tại ở đó trong trạng thái ngủ tiềm sinh cho đến tuổi dậy thì.
-Ở tuổi dậy thì, với sự kích thích của tế bào Sertoli và các hormon sinh dục, những tế bào này bắt đầu biệt hóa trở thành tinh nguyên bào loại A (NST 2n=46).
-Tinh nguyên bào loại A là những tế bào gốc, chúng gián phân nhiều lần để tạo ra nhiều tinh nguyên bào cùng loại (là nguồn dự trữ suốt đời cho việc tạo tinh trùng) và tinh nguyên bào loại B (là những tế bào đang biệt hóa không còn khả năng tái biệt hóa, có NST 2n=46).
-Tinh nguyên bào loại B bước vào giảm phân 1 và sao chép ADN để hình thành tinh bào 1.
3.1.2.Thời kì phân bào giảm nhiễm:
-Tinh bào 1, có bộ NST 2n=46=44AA+XY, hoàn thành giảm phân 1 để sinh ra 2 tinh bào 2. Mỗi tinh bào có bộ NST đơn bội 2n=23.