Hướng dẫn edit cho các editor mới vào nghề

Part 1

Posted by (¯'·.º-:¦:-†Vanila --- Vy Vy†-:¦:-º.·'¯)
*Khuyến cáo: Chỉ dành cho những người thực sự coi trọng việc edit.
Giới thiệu qua về edit: Bạn không biết tiếng Trung, nhưng lại muốn chuyển một đống chữ Trung mà có lúc biến thành hình ô vuông ở máy ai đó (máy tớ chẳng hạn) trở ra một bản dịch truyện hoàn chỉnh, phục vụ nhu cầu khổng lồ của độc giả
"ngôn tình - đam mỹ" - hai thể loại tiểu thuyết tình cảm Trung Quốc đang được rất nhiều bạn đọc yêu mến. Vậy thì những điều sau đây sẽ giúp ích cho bạn
NHỮNG ĐỊNH NGHĨA CẦN NẮM RÕ:
1.CONVERT (Bản dịch thô): Dịch trực tiếp từ tiếng Trung sang tiếng Hán Việt, nội dung cơ bản được nắm vững nhưng từ ngữ thì rất cứng và khó đọc, kể cả những người biết tiếng Trung chưa chắc đã nghiền được convert, nên mới sinh ra những người edit để hoàn thiện bản dịch thô hoặc dịch lại từ bản dịch của từ điển (Vietphrase, Quick Translator,...). Vani đưa convert lên đầu bởi... thích, đùa thôi, tại vì đối với người edit, bản convert là rất quan trọng.
- Convert là một công cụ rất đắc lực khi bạn dịch, nó tựa như một nền móng vững chắc để bạn xây nhà. Nhưng đừng phụ thuộc vào nó quá, vì từ ngữ convert nhiều khi chẳng là một loại từ gì đâu ("Nguyên lai", "bất quá", "ân", "a", "ngô",... không phải là từ Hán Việt, càng không phải tiếng Trung, nó là tiếng phiên âm từ tiếng Trung sang tiếng Việt, như kiểu "oktokae" ấy), nên việc đưa nó vào bản dịch cần RẤT hạn chế. Tất nhiên, tuỳ sở thích thôi, bạn dịch trên mạng, không ai cấm bạn :-j Nhưng người ta có thể ý kiến được Nếu bản dịch không khác gì convert thì tớ nói thật, đừng dịch nữa cho loãng mạng internet, loãng editors, và nói trắng ra là phí công người ta convert :-j
- Convert quan trọng kể cả đối với những người chỉ dịch qua từ điển (Quick Translator, Vietphrase,...). Kể cả khi bạn không dịch dựa trên bản convert, bạn vẫn phải đọc trước cả truyện, nó giúp bạn có thêm tình cảm với truyện và không bị rối ren khi nhiều người cùng dịch một truyện, hoặc khi bạn không hiểu chi tiết ấy là gì, mà chi tiết ấy lại rất có thể ở chương sau. Có rất nhiều người ngại đọc convert, nhưng bạn hãy nhớ là bạn chỉ cần nắm rõ nội dung chính của truyện là được, không ai bắt bạn phải soi từng chữ xem nó nghĩa là gì cả, vì cũng có lúc từ trong bản convert không được chính xác Nhưng HÃY đọc qua convert trước khi dịch, nhé!
Những nơi Vani hay tìm convert:
Tàng Thư Viện: Các converter chất lượng đọc tốt: meoconlunar, nothing_nhh, muacauvong, ~yappa~
Diễn đàn Lê Quý Đôn: (PR hộ nàng ngocquynh220 nè :x)
Diễn đàn 2T - Chỉ quan tâm ss Lue convert thôi
Blog của tình yêu Tia:
Blog của Xanh Xanh tỷ:
2. RAW (Bản gốc): Bản tiếng Trung, chỉ có tiếng Trung thôi, rất phù hợp với những bạn biết mang máng tiếng Trung, đặc biệt thích hợp với những bạn sử dụng từ điển dịch. NÊN sử dụng bản gốc trong khi dịch vì nó giúp đảm bảo ngữ nghĩa chính xác cho bản dịch.
3. CONVERT CỘT: Dùng khi bạn muốn đối chiếu với bản gốc mà lại không có từ điển ở bên cạnh, hữu hiệu với nhiều người, nhưng thú thật là không có ích gì với tớ, lại còn tốn dung lượng máy tính nữa, nên vụ này tớ không đả động đến, nào dám múa rìu qua mắt thợ
4. TỪ ĐIỂN: RẤT quan trọng. Không có từ điển, bạn gần như không thể đối chiếu những gì bạn đang làm, và rất có khả năng sẽ "chém gió" lung tung sai lệch hoàn toàn (vừa dính xong, suýt chết).
a. Từ điển Quick Translator: Từ điển thông dụng nhất trong giới edit hiện nay, quy trình download tuy có hơi phức tạp, nhưng kết quả thì tuyệt vời vô cùng. Muốn tìm link down từ điển này thì Google một phát là ra ngay, nhưng trước khi down LÀM ƠN down chương trình netframe 3.5 hoặc 4.0 về. Có netframe thì mới chạy QT được, thanks!~ ^^ Download. Còn hướng dẫn dùng QT thì google là có, tớ cũng lười viết lại lắm, hay ném link này cho mọi người: (Nhà ss Lãnh Vân)
b. Từ điển Vietphrase, Thiều Chửu: Google giùm, tớ không dùng tớ không biết.
c. Từ điển online: (chỉ tra được một từ nên không thông dụng lắm, tiện cho bạn nào không muốn nặng máy và dịch ít) Download
5. GIỌNG VĂN: Đừng cho rằng chỉ là dịch truyện nên KHÔNG CẦN hoặc KHÔNG ĐƯỢC PHÉP đưa giọng văn của cá nhân người edit vào, đây là thứ rất cần thiết. Nếu truyện nào cũng dịch y hệt nhau thì dễ đem lại cảm giác nhàm chán, vì vậy, giọng văn của người edit là cần thiết, tất nhiên cái này không phải BẮT BUỘC, có người có, có người không (thí dụ như tớ là không *tự kỉ 5 giây*). Đừng nhầm lẫn giữa phong cách và gịong văn, hai cái này không đồng nghĩa.
NHỮNG CÔNG VIỆC CƠ BẢN:
EDIT:
Đây là công việc quan trọng nhất. Thực chất edit nghĩa là bạn vừa phải đảm bảo ngữ nghĩa tiếng Trung, vừa đảm bảo độ "thuần" Việt, ngôn ngữ được tự nhiên hài hoà. Cũng có một số bạn do thời gian hoặc sức lực không đủ, đành chỉ edit đúng nghĩa, hoặc cố gắng hoàn thiện bản dịch thô thành bản dịch... hơi thô, còn lại đành nhờ các BETA (định nghĩa ở sau). Vani edit thì luôn kèm "beta" ngay khi edit rồi, nên chẳng bao giờ Vani ghi là: "Edit: Vani; Beta: Vani" cả. :-j
Bản dịch thô: (lười tìm raw, dịch tạm làm ví dụ thôi, copy bừa convert)
"Hiện tại ta duy nhất có thể may mắn chính là, chúng ta vẫn ở cùng một trường học, có lẽ ngươi rất không muốn xem đến ta, nhưng ta nhất định sẽ thật cao hứng có thể gặp lại ngươi, cho dù đã không thể giống như trước giống nhau tùy thời tùy chỗ không có lúc nào là cũng có thể gặp lại ngươi liễu."
"Hiện giờ điều duy nhất tôi có thể coi như may mắn là, chúng ta vẫn đang học cùng một trường. Có lẽ cậu thật sự không muốn gặp tôi, nhưng tôi nhất định sẽ rất vui nếu được gặp cậu, cho dù không bao giờ có thể như trước, ở đâu lúc nào cũng có thể gặp cậu được nữa."
BETA: [Đây là định nghĩa theo tớ là cần thiết và chính xác]
Định nghĩa về BETA là hoàn thiện bản edit (cả về nội dung lẫn hình thức). Nhưng vì định nghĩa beta càng ngày càng bị biến, =.=", beta không phải chỉ sửa chữa lỗi chính tả và ngôn ngữ cho nó "mượt" thêm đâu nhá, beta quan trọng nhất là hoàn thiện phần ngữ nghĩa bằng cách check raw, rồi sau đó mới sửa lại từ ngữ của người edit. Vì thế, beta không hề là một công việc nhẹ đâu.
-> Các bạn phải nhớ rằng beta là cả NỘI DUNG lẫn HÌNH THỨC! Vì thế người beta phải có KINH NGHIỆM EDIT rồi.
Tất nhiên, có những bạn không có kinh nghiệm edit, không có thời gian mà lại thật sự muốn giúp đỡ người edit, thì đòi hỏi người edit phải đảm bảo về ngữ nghĩa ngay từ đầu, hoặc có một người beta khác về mặt ngữ nghĩa rồi, vậy là bạn beta không biết edit có thể chỉnh sửa và hoàn thiện từ ngữ cho người edit rồi nhé.
Viết một bài dài thế là hướng dẫn thôi, chứ có bao nhiêu người edit với beta đi chăng nữa thì vẫn có thể có lỗi thôi, vì bạn không phải là người DỊCH CHUYÊN NGHIỆP, và mỗi người lại có một phong cách khác nhau và mắt nhìn khác nhau, miễn là đừng "re-convert". Cũng không cần thiết phải gò mình làm theo ý người khác, vì chưa chắc ý của người ta đã là đúng, thí dụ như những từ "soái ca", "mỹ nữ",..., bạn có thể giữ lại, có người lại đổi đi, tuỳ ý mình thôi, đâu phải sách xuất bản Nhât là ngôi kể trong các truyện xuyên không, bạn hoàn toàn có thể nàng - hắn, hoặc cô - hắn, cổ đại cũng có thể đổi nếu bạn có thể làm cho nó linh hoạt, không cần thiết cứ cổ đại là nàng - hắn, ta - ngươi, ok?~ Nhưng đừng phang từ hiện đại vào nhiều quá, hợ hợ, lần trước đọc từ "gái ế" trong truyện cổ đại, đừng hỏi, bỏ luôn, tuỳ gu mỗi người, nhưng thuần Việt quá như thế là thành công trong việc doạ Vani chạy rồi.
Vanila