Alternatif alanda hizmet gören bu sağlık sisteminin en iyi bilinen şekli Ayurveda’dır. Sanskritçe “Ayurveda” sözcüğü “Yaşam Bilimi” demektir. “Ayur” yaşam “Veda” da bilgi demektir. Ayurveda “Uzun yaşam bilgisi veya bilimi” olarak tercüme edilebilir.
Hindistan’ın alt kıtasında ortaya çıkan antik bir sağlık sistemidir. Günümüzde daha çok Hindistan, Nepal ve Sri Lanka’da uygulanmaktadır. Çin ve Tibet tıp sistemleri üzerinde etkileri olmuştur.
Veda literatürünün 40 alanının tümü gibi Ayurveda bilgisi de binlerce yıldır sözlü olarak aktarılmıştır. Ayurveda’nın temelleri bundan 2000 yıl kadar önce Charaka ve Sushruta tarafından yazılmış olan iki büyük özette toplanmıştır. Bu metinler tanı, tedavi, cerrahi, patoloji, felsefe ve yaşama dair öneriler içermektedirler.
Ayurvedik tıpta hayat tarzının değiştirilmesiyle savunma mekanizması olan bağışıklık sisteminin güçlenmesi sağlanır. Ayrıca bitkisel formüllerle ve diyetle rahatsızlığı yok edecek şekilde bedene direnç kazandırılır. Ayurvedik sisteme göre sağlıklı olmak dosha (beden tipi / mizaç), agni (hazım ısısı), dhatu (yedi beden dokusu: lenf, kan, kas, yağ dokusu, kemik, ilik, ersuyu) ve mala (dışkı, üre ve diğer atıklar) arasındaki denge üzerine kuruludur.
Ayurvedik tıbbı ana kavramlarının başında bedenin “doşa” denilen üç ana tipe ayrılmasıdır. Bunlar; Vata, Pitta ve Kaffa’dır. Ayurvedik hekimler çeşitli teşhis yöntemleriyle kişide hangi doşanın ağır bastığını tespit eder ve o kişiyi doşasına uygun yaşam şekline yönlendirirler. Dosha’lar;
Oops! Bu görüntü içerik kurallarımıza uymuyor. Yayımlamaya devam etmek için görüntüyü kaldırmayı ya da başka bir görüntü yüklemeyi deneyin.
• Vata sinir sistemi işlevini harekete geçiren hava ilkesidir.
• Pitta sindirim sistemini düzenleyen ateş ilkesidir.
• Kapha besin maddelerini dolaşım sistemine taşıyan su ilkesidir.
Ayurvedik tıpta hastalık teşhisi hastanın gözle, elle muayenesi, sorgulanması ile sağlanır. Muayene şu standart noktalarda gerçekleştirilir: Nabız teşhisi, idrar, dışkı, dil, göz, deri konuşma – ses ve genel görünüş.
Ayrıca hazım kapasitesi, kişisel alışkanlıklar, bedenin görüntüsü, hastanın direnci de göz önüne alınır. Bunun yanı sıra teşhiste hastalıkla ilgili belirtiler de gözlemlenir ve çeşitli testler de uygulanır. Ayurveda’ya göre zihin-beden denge bozukluğunun ifadesi olan hastalıklar, kendisini en erken ciltte açığa vurur.
Tedavide enerji merkezleri “Chakra” lardaki dengesizlik ve “Dosha” lardaki dengesizlik giderilmeye çalışılır. Ayurveda’da yoga, meditasyon, olumlu bakış açısı, doğal, organik, bitkisel, katkısız beslenme ve aromatik masaj da çok önemli yer tutar. Çünkü şifalı bitki özlerinden yapılan etkin maddeler, bedene ciltten çok kolayca girmektedir. Masajda yağlar kişiye göre hazırlanır. Marmalar vücudun, zihnin ve bilincin kavşaklarıdır. “Ayurveda Marma Masajı”, marmalar üzerinde çalışmak, Nadi’lerdeki ( enerji kanalı ) Prana’yı ( evrensel yaşam enerjisi ) düzenlemek, Kundalini’yi ( bedendeki uyuyan yaşam enerjisi ) uyarmak ve de çakra’ları ( enerji merkezleri ) aktive için mükemmel bir yoldur.
