Câu 4: Hãy trình bày khái niệm về lý thuyết khoa học. Khái niệm có vai trò ntn trong NCKH? Người NC phải làm gì khi xây dựng khái niệm khoa học?
Trả lời:
-Lý thuyết khoa học: Theo tác giả Vũ Cao Đàm (2005): "Lý thuyết khoa học (theory) là 1 hệ thống luận điểm khoa học về 1 đối tượng nghiên cứu của khoa học. Lý thuyết cung cấp 1 quan niệm hoàn chỉnh về bản chất sự vật, những liên hệ bên trong của sự vật và mối liên hệ giữa sự vật với thế giới hiện thực".
-Vai trò của khái niệm trong NCKH: nó là bộ phận quan trọng nhất của lý thuyết, là công cụ để gọi tên 1 sự kiện khoa học, là công cụ để tư duy và trao đổi thông tin, là cơ sở để nhận dạng bản chất 1 sự vật trong NCKH. Khái niệm bao gồm nội hàm (là thuộc tính bản chất của sự kiên) và ngoại diên (tất cả các cá thể có chứa thuộc tính được chứa trong nội hàm).
-Khi xây dựng khái niệm khoa học thì người nghiên cứu phải tìm được những từ khoá trong tên đề tài, trong mục tiêu nghiên cứu, trong vấn đề và giả thuyết khoa học. Tiếp đó có thể tra cứu khái niệm trong các từ điển hoặc sách giáo khoa. Và trong nhiều trường hợp do những khái niệm được định nghĩa trong từ điển không phải lúc nào cũng thoả mãn nhu cầu nghiên cứu nên người NC phải tự mình lựa chọn hoặc đặt thuật ngữ để làm rõ các khái niệm
