Bài Giảng môn Quy hoạch nông nghiệp và phát triển nông thôn

Sách giáo trình

1.1.1.1.

Khái niệm, đặc điểm nông nghiệp

* Khái niệm nông nghiệp:

Có nhiều cách tiếp cận và giải thích khác nhau về nông nghiệp:

Từ điển Oxíbrd Advanced Leamer' s Dictionary, nhà xuất bản Oxíòrd, năm 1995:

+ Agriculture (nông nghiệp) với danh từ: khoa học hoặc công việc trồng trọt, giữ hoặc nuôi gia cầm gia súc để lấy làm thức ăn.

+ Agricultural (nông nghiệp) với tính từ: (1) Agricultural land: đất nông nghiệp; (2) Worker: công nhân làm nông nghiệp (nông dân); (3) Machinery: máy móc dùng trong nông nghiệp.

Từ điển Webster's New World Dictionary, nhà xuất bản Macmillan, năm 1996, Agricuỉture (nông nghiệp) với danh từ: công việc làm đất, sản sinh vụ mùa, chăn nuôi.

Từ điển Bách khoa Việt Nam 2, năm 1995, Nông nghiệp là ngành sản xuất vật chất cơ bản của xã hội; sử dụng đất đai để trồng trọt, chăn nuôi; khai thác cây trồng và vật nuôi làm tư liệu và nguyên liệu lao động chủ yếu tạo ra lương thực thực phẩm và một số nguyên liệu cho công nghiệp. Nông nghiệp là một ngành sản xuất lớn, bao gồm nhiều chuyên ngành: trồng trọt, chăn nuôi, sơ chế nông sản. Nông nghiệp theo nghĩa hẹp là trồng trọt và chăn nuôi. Nông nghiệp theo nghĩa rộng bao gồm nông, lâm, ngư nghiệp.

* Nông nghiệp có những đặc điểm cơ bản sau đây:

Thứ nhất, quá trình tái sản xuất vật chất khai thác kinh tế gắn phần lớn với điều kiện tự nhiên (đất đai, thổ nhưỡng, khí hậu...), tức là gắn với quá trình tái sản xuất tự nhiên.

Thứ hai, ruộng đất là tư liệu sản xuất chủ yếu và đặc biệt, nếu sử dụng hợp lí, khoa học thì số ruộng đất được khai thác không bị hao mòn trong quá trình sản xuất, mà còn ngày một thêm màu mỡ, có chất lượng và đem lại năng suất cao hơn.

Thứ ba, nguyên liệu ban đầu là cây trồng, vật nuôi, còn có thể gọi là những công cụ sinh vật, có chu kỳ sản xuất tương đối dài phụ thuộc vào tự nhiên. Hay nói cách khác đối tượng sản xuất nông nghiệp là sinh vật. Năng suất lao động nông nghiệp phụ thuộc vào năng suất sinh vật Sản xuất nông nghiệp có tính chất thời vụ cao trong sử dụng lao động, vốn và các nguồn lực khác

Thứ tư, phân bố dàn trải trên từng khu ruộng, vườn, đến từng vùng, lãnh thổ. Sản xuất nông nghiệp đươc tiến hành chủ yếu trên địa bàn nông thôn. Sản xuất nông nghiệp diễn ra trong không gian rộng lớn và thời gian dài. Chủ thể chính sản xuất nông nghiệp là nông dân.

Nông nghiệp Việt Nam ngoài những đặc điểm nói trên còn có những đặc điểm sau: