Ý 1: Giới thiệu sơ lược 2 tác phẩm - tác giả và vấn đề cảm hứng về đất nước mang lại cho người đọc những ấn tượng sâu sắc về hình ảnh đất nước với những nét chung, và riêng đầy ấn tượng.
Ý 2: NÉT CHUNG
- Cảm hứng tự hào và tình yêu Tổ quốc của hai nhà thơ đã tạo nên hình ảnh đất nước chân thực, tươi đẹp, gần gũi như những gì đang hiện hữu trong cuộc sống của con người VN (phân tích 1 số dẫn chứng tiêu biểu trong 2 bài thơ để làm sáng tỏ)
- Đất nước gắn liền với những trang sử hào hùng của dân tộc, đặc biệt là truyền thống đánh giặc ngoại xâm: Việt Bắc là cả khúc ca hào hùng về cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc, đặc biệt ca ngợi những chiến thắng dồn dập đã đi vào lịch sử: sông Lô, phố Ràn, Hoà Bình, Tây Bắc, Đồng Tháp, đèo De, núi Hồng...; Đất Nước của NKĐ tái hiện truyền thống đánh giặc ngoại xâm của dân tộc qua 4000 năm.
- 2 bài thơ đều làm nổi bật hình ảnh con người VN yêu nước, anh hùng, nghĩa tình sâu nặng, thuỷ chung, đoàn kết (kể 1 vài dẫn chứng)
- 2 bài thơ đều hướng tới nghệ thuật thể hiện có tính truyền thống, đậm chất dân gian: thi liệu, ngôn ngữ, giọng điệu...
Ý 3: NÉT RIÊNG
* Việt Bắc của Tố Hữu:
- Viết vào thời điểm kết thúc cuộc KC chống Pháp 1954 - vì vậy cảm hứng về đất nước tập trung vào mảnh đất Việt Bắc - một thời gian dài nó có ý nghĩa đại diện cho đất nước, là linh hồn của đất nước cả về cảnh sắc và những trang sử. Bài thơ là khúc ca về cuộc KC gian khổ, nhưng hào hùng trong sức mạnh đoàn kết dân tộc, kết thúc với những thắng lợi vẻ vang.
- Bài thơ tô đậm phẩm chất anh hùng, đoàn kết, nghĩa tình, chia ngọt sẻ bùi, thuỷ chung vẹn toàn của con người VN trong thử thách. Những nét đẹp truyền thống và hiện đại hoà quyện, thống nhất, tất cả dồn trong nỗi nhớ da diết, sâu nặng giữa người đi kháng chiến và đồng bào Việt Bắc.
- Cảm hứng về VB - đất nước hoà quyện trong nghĩa tình lưu luyến, nhớ nhung - cách thể hiện độc đáo: hình thức đối đáp, chia tay, giọng điệu, ngôn từ của ca dao, dân ca...
* Đất Nước của Nguyễn Khoa Đièm:
- Trích từ 1 chương trong trường ca "Mặt đường khát vọng" nhưng phần thơ cũng có ý nghĩa như 1 bài thơ độc lập viết về đất nước vì cảm hứng có tính tập trung về hình tượng Đất Nước. Đất Nước được cảm nhận ở tầm khái quát với nhiều phương diện: sự hình thành, phát triển, khái niệm, lịch sử dựng nước và giữ nước, nền văn hoá, tâm hồn dân tộc... hình tượng đất nước trọn vẹn tổng thể.
- Hình tượng đất nước được nhìn nhận từ 1 tư tưởng bao trùm, chi phối tất cả, đó là tư tưởng: Đất Nước của nhân dân hay nhân dân đã làm nên Đất Nước. Khẳng định điều này, bài thơ làm xúc động người đọc về 1 chân lí thiêng liêng mà giản dị, tính giáo dục cao, cần thiết cho nhận thức của thế hệ thanh niên vùng tạm chiếm thời kì chống Mĩ và cả thế hệ mai sau.
- Nghệ thuật thể hiện đậm chất văn hoá và văn học dân gian, những gì giản dị của cuộc sống thường nhật đồng thời sang trọng trong triết lí, ngọt ngào trong giọng điệu tâm tình giữa anh và em - dễ làm người đọc xúc động, được thuyết phục.
NGUYÊN NHÂN: Do hoàn cảnh sáng tác, nội dung cảm hứng và cá tính sáng tạo của mỗi nhà thơ có sự khác nhau...
ĐÁNH GIÁ:
- Khẳng định giá trị về tư tưởng trong khi xây dựng hình ảnh đất nước VN và con người VN ở 2 tác phẩm, bao quát hai thời kì lịch sử hào hùng của dân tộc.
- Sự đa dạng, phong phú, sinh động của những hình tượng nghệ thuật chứng tỏ tài năng và tâm hồn nhạy cảm, sâu sắc của các nhà thơ...
