Hipnoz litetatüründe 4 dakikanın altındaki hipnoz indüksiyonlarına ‘Rapid Induction’ (Hızlı hipnoz)
1 dakikanın altındaki hipnoz indüksiyonlarına ise ‘Instant Hypnosis’ (Ani hipnoz) deniyor.
Hızlı ve Ani Hipnoz teknikleri yoğun olarak otoriter etki ile yapılan, bazı fizyolojik etkilerin ve şok etkilerinin kullanıldığı tekniklerdir.
1) Otoriter Etki
Hepimizin yetiştirilmesinde otoriteye karşı gelmeme ve boyun eğme yatkınlığı vardır. Bilinçaltımızda otoriteye itaat etmek ister, çünkü çocukluğumuzdan beri otoriteye uymadığımızda cezalandırılmışızdır. Mesela annemizin sözünü dinlemediğimizde, babamızın dediğini yapmadığımızda, öğretmenimizi dinlemediğimizde vs. vs. Bu konuyla ilgili en güzel çalışmayı Robert Cialdini‘nin İknanın Psikolojisi kitabında inceleyebilirsiniz.
Hipnozcu beden dilini, bakışını ve ses tonunu kullanarak otoriter bir etki yaratabilir. Aynı zamanda mekan, giysi ve aksesuarlar da otorite etkisi yaratmaktadır.
Osmanlı Devletinde otorite etkisi çok yoğun bir şekilde kullanılmaktaydı. Saraylar ve kıyafetler otorite etkisi yaratırken, başka ülkelerin elçilerinin padişahın önünde eğilmesi de otoriteyi artıran çok önemli unsurlardan bir tanesidir.
Şimdi ise otorite yüksek binalar, güvenlik, korumalar, lüks araba ve lüks mallarla temsil ediliyor.
Ayrıca Otorite Etkisinin toplumda ne kadar yaygın olduğu 1961 yılında Yale Üniversitesi psikologlarından Stanley Milgram tarafından yapılan bir deneyle kanıtlanmıştır. Milgram sıradan insanların otorite etkisi ile bir işkenceciye dönüşebileceklerini göstermiştir. Milgram ulaştığı sonuçları 1974 tarihli makalesi “İtaatin Tehlikeleri”nde (İng.: The Perils of Obedience) özetledi:
Otoriteye itaatin hukuksal ve felsefesel açılardan devasa önemi bulunmaktadır, ancak bunlar çoğu insanın somut durumlarda nasıl davrandığı konusunda fazla bilgi vermez. Yale Üniversitesinde sıradan bir insanın sadece bir deney bilimcisinden aldığı emirle başka bir insana ne kadar acı çektireceğini ölçmek için basit bir deney düzenledim. Katılan deneklerin güçlü vicdani duyguları ile saf otoriteyi çeliştirdim, ve kurbanların acı dolu çığlıklarının eşliğinde genellikle otorite kazandı. Yetişkin insanların, bir otorite makamının komutası doğrultusunda her şeyi göze almakta gösterdikleri aşırı isteklilik, çalışmamızın acilen açıklama gerektiren en önemli bulgusudur.
Sadece görevlerini yapan, daha önce hiç bir suça bulaşmamış insanlar, korkunç bir yok etme işleminin bir parçası olabilmekteler. Ek olarak, yaptıkları işin yıkıcı sonuçlarını apaçık görmelerine rağmen, temel ahlaki değerleriyle çelişen bu görevlerde pek az kişinin otoriteyi reddetme potansiyeli olduğu görüldü.
