Cao Lương Đỏ - Mạc Ngôn

Chương 2

Để dựng bia viết gia phả cho dòng họ của tôi, tôi đã từng về tận quê hương Đông bắc Cao Mật để điều tra, trọng điểm của việc điều tra là trận chiến đấu nổi tiếng giết được viên thiếu tướng của Nhật ở bên sông Mặc Thuỷ mà bố tôi đã từng tham gia. Một cụ bà chín hai tuổi trong làng nói với tôi: "Quê hương Đông bắc, có hàng vạn người ra bầy thế trận bên bờ sông Mặc Thuỷ. Tư lệnh Từ đứng trước trận, giơ tay một cái pháo nổ liền, bọn quỷ Nhật rụng rời tay chân, rơi xuống dòng sông nhan nhản. Đỉnh đầu phụ nữ là Đới Phượng Liên, mặt hoa da phấn, điều đến loại bừa sắt bày liên hoàn, ngăn được bọn quỷ tấn công...". Bà cụ đầu trọc lóc như gáo dừa, mặt nhăn nheo, bàn tay nổi đầy gân trông như giây khoai lang. Cụ là người may mắn trong trận đại thảm sát hồi tháng Tám Trung thu năm 1939 . Bấy giờ, vì chân đang có nhọt không chạy được, bị chồng nhét giấu vào trong hầm khoai lang, may mắn thế nào sống sót. Đới Phượng Liên mà trong bài vè bà cụ vừa kể chính là biệt hiệu của bà tôi. Nghe đến đây, tôi sung sướng vô cùng. Điều đó nói lên rằng mưu mẹo dùng những cái bừa chặn đường rút lui của xe giặc là do bà tôi nghĩ ra. Bà tôi cũng xứng đáng là anh hùng dân tộc đi đầu trong cuộc kháng Nhật? 

Nhắc đến bà tôi, bà cụ trở nên nhiều lời. Bà nói lộn xộn, không có đầu có đuôi, như lá cây cuốn theo chiều gió vậy. Cụ nói tới chân của bà tôi, bàn chân bé nhất làng. Nhà tôi nấu rượu phát tài to. Nói đến con đường Giao Bình, thì câu chuyện trở nên có đầu có đuôi: "Khi con đường làm đến làng này... Cao lương đã cao tới lưng... Bọn giặc dồn tất cả những người làm giỏi đi làm công cho người nước ngoài, đều lãn công chơi hoài... Hai con la to đen của nhà các anh đều bị lôi đi... Bọn giặc dựng chiếc cầu đá trên sông Mặc Thuỷ... Lão La Hán làm công cho nhà anh. Lão ta với bà anh có quan hệ bất chính, mọi người đều nói thế... Ôi dà, bà anh hồi trẻ chuyện giăng gió nhiều lắm... Bố anh hay lam hay làm, mười lăm tuổi đã giết người, tạp hôn*. Sinh hảo hán , mười người thì chín người đều bất hảo... La Hán đi phang vào con la...bị bắt và bị lột da... Bọn giặc bức hại dân, chúng ỉa vào nồi, đái vào chậu của dân. Năm ấy, đi múc nước, múc phải một cái gì, một cái đầu lâu, có bím tóc to..." 

* Ý nói kết hôn không giá thú

Ông Lưu La Hán là nhân vật quan trọng trong lịch sử gia đình chúng tôi. Giữa ông và bà tôi có chuyện lòng thòng hay không, bây giờ không có cách nào thẩm tra rõ ràng, thành thật mà nói, lòng tôi không muốn thừa nhận sự thực này.

Hiểu thì hiểu, nhưng lời kể của cụ bà đầu trọc như gáo dừa vẫn làm cho tôi khó chịu. Tôi nghĩ, ông La Hán đã coi bố tôi như cháu ruột mình thì ông như là cụ của tôi. Giả dụ ông có chuyện giăng gió gì với bà nội tôi thì đó chẳng phải là loạn luân ư? Thực ra đó chỉ là chuyện nghĩ tầm bậy, bởi vì bà tôi không phải là con dâu của ông La Hán mà là bà chủ của ông kia.Ông La Hán và gia tộc chúng tôi chỉ có quan hệ về mặt kinh tế chứ không có quan hệ về huyết thống. ông như là một người trung thực điểm suyết cho lịch sử gia đình chúng tôi và quả là không nghi ngờ gì ông đã làm vẻ vang cho lịch sử của gia đình chúng tôi. Bà tôi có yêu ông hay không, ông có lên ngủ trên giường của bà tôi hay không, đều chẳng có liên quan gì đến luân lý - Nếu yêu thì sao? Tôi tin tưởng sâu sắc rằng việc gì bà tôi cũng đều có gan làm tất cả, nếu như bà tôi muốn. Bà không những là anh hùng kháng Nhật, mà cũng là người đi đầu trong việc giải phóng cá tính, là điển hình của người phụ nữ sống tự lập. 

Tôi tra sách "Huyện Trí (sách ghi chép những chuyện xảy ra ở một huyện), "Huyện Trí"ghi rằng: Dân quân năm 27(Tức năm 1938) quân Nhật đã bắt phu ở Cao Mật, Bình Độ, huyện Giao tổng cộng bốn mươi vạn lượt người, đắp một con đường lớn Giao Bình. Phá hoại vô số hoa màu, lừa, ngựa ở thôn xóm hai bên đường đều bị cướp sạch. Nông dân Lưu La Hán, đang đêm lẻn vào dùng xẻng đánh gẫy chân một số lừa, ngựa và bị bắt. Hôm sau, quân Nhật giải Lưu La Hán ra trói vào buộc ngựa, lột da thị chúng đe dọa nhân dân. Mặt ông Lưu không hề sợ sệt, chửi luôn mồm, đến chết mới thôi.