Tôi sinh ra trong 1 gia đình mà có lẽ sự thăng trầm của nó diễn ra lúc tôi còn quá bé để lờ mờ nhận ra. Trong trí óc của 1 đứa trẻ, có lẽ những gì ghi nhớ được là những điều đặc biệt nhất, sâu đậm nhất
Lạng Sơn… chắc nghĩ đến đây rất nhiều người nghĩ đó là nơi mà hàng lậu được tuồn vào rất nhiều từ Trung Quốc qua đường cửa khẩu, đường rừng. 1 nơi mà rất ít hình ảnh của đồng ruộng thẳng cánh cò bay, hay những bậc lúa nương vẫn thường thấy ở những tỉnh miền núi… nên có lẽ tuổi thơ của tôi cũng ko có những hình ảnh quen thuộc, tuổi thơ của 1 đứa trẻ “ thành phố ”, nơi mà người ta cầy mặt đường ra lúa gạo
Bố kém mẹ 1 tuổi. Ngày trước tôi được nghe kể lại rằng bố mẹ lấy nhau bị cả 2 nhà phản đối nhưng phần nhiều là từ ông trẻ bên nhà ngoại, vì lúc ấy nhà nội tôi nghèo, lại có nhiều anh em. Nhà Nội quê gốc Hưng Yên, lên LS từ 1970, ban đầu bố làm công nhân xưởng dệt rồi công nhân ở xí nghiệp xây lắp…Mẹ quê gốc Hải Dương thoát ly từ năm 78 theo chú ruột lên Lạng Sơn. Đôi lúc vẫn nghe mẹ kể lại bố đã đạp xe 30km để đến chỗ mẹ tầm 1h rồi lại về. Bố cưới mẹ về chẳng có gì cả… lúc ấy mẹ vẫn còn thủ kho ở cửa hàng thực phẩm của huyện, mang từng kg đường, muối cả dưa đem về nhà Nội tôi. Cái thời kì bao cấp, thời tem phiếu có lẽ tôi cũng chẳng mường tượng được nó như thế nào… nhưng có lẽ vất vả và nhiều cơ cực lắm.
Mẹ lấy bố, tôi nghĩ mẹ đã hy sinh rất nhiều. Nhà Nội nghèo, đông con nên mọi thứ đều hết sức thiếu thốn. Nghe kể lại lúc có mang chị 2, có miếng cơm be bé ăn phải len lén dấu các em không lại lắm chuyện, lần đói quá đến nỗi đã phải ăn bã chè xanh đến nỗi say phải đi viện… Khi tách ra ở riêng, nhường hết đất đai cho các em, bố cũng chẳng có gì cả. Tiền mua mảnh đất mà gia đình tôi đã ở hơn 20 năm có lẻ cũng là tiền tích cóp của mẹ. Bố là anh cả, bị bắt nghỉ học sớm để đi làm nuôi các em, lại sống trong 1 gia đình có phần hà khắc đến cực đoan của ông bà Nội nên tôi cũng ko lạ khi Bố thương 3 chị em chúng tôi theo 1 cách khác mà người ta gọi là thương cho roi cho vọt…và ông không bao giờ khen các con câu nào trước mặt người ngoài cả. Khách quan mà nói, trong gia đình bố gia trưởng và độc đoán…
Năm 1992… thời kì mở cửa biên giới. Hàng hóa ồ ạt tuồn từ Trung Quốc sang. Nhiều người có vốn lại máu liều phất lên nhanh chóng. Nhà nhà buôn hàng, người người buôn hàng. Mặt hàng lúc ấy được tiêu thụ nhiều nhất là vải, sau đến là đồ điện tử, đồng… tưởng tượng 1 chiếc xe Misk ( loại xe uống xăng như nước lã nhưng cực khỏe ) đeo trên mình 1,5-2 tạ hàng. Chỉ cần người lái hơi mất thăng bằng là đổ ụp… Những xúc vải tôn chất cao hơn đầu người lái chừng 70-80 phân. Đi một mình còn đỡ, khi cả đoàn tầm 7-8 chiếc xe thì tiếng nẹt bô, tiếng còi vang lên, người đi đường đã phải biết mà tránh trước cả trăm mét…Hay cảnh 1 xe con cóc ( xe Dai-u) chất đầy hàng đến nỗi ko đóng được cửa sau, 1 xe đi trước, 2 xe đi 2 bên, 1 xe đi đằng sau, thấy CA là sẵn sang lao vào để cản trở truy đuổi. Nhà tôi gần Ga Lạng Sơn nên còn nhiều cảnh thú vị nữa. Chẳng hạn là chuyện đưa hàng lậu lên tàu. Tất nhiên không thể đưa theo cách thường vì sẽ phải đánh thuế hoặc chịu mất trắng. Vậy là người ta nghĩ ra chuyện để người không trên các toa tàu, còn hàng thì ở dưới đất cách ga một đoạn tầm 200-300m, tránh người kiểm soát. Khi tàu chạy ở vận tốc khoảng 30-40km /h.. người ở trên đưa tay ra, người ở dưới nhâng hàng lên ( thường là 2 người nhâng hàng vì một bao vải rất nặng… theo đà ném vào toa tàu đã mở cửa sẵn, thường là tàu hàng ). Có lẽ người nào được gọi là giàu ở đất LS này cũng ko thể quên 1 thời như thế.
Tiền bố kiếm được nhiều đến nỗi tiền lúc nào trong tủ cũng phải 300-400tr vào thời điểm 1993, bố mua thêm một mảnh đất rộng gấp 2 mảnh đất đang ở. Tôi lờ mờ nhớ được nhà mình từng giàu nhất xóm. Những viên chức trong xóm nhiều lúc phải sang vay nhờ gạo, tiền mua thức ăn. Tôi được mua nhiều thứ đồ chơi mà có thể gọi là của những đứa trẻ nhà giàu…Trong xóm rất ít nhà có đến cái TV đen trắng còn nhà tôi đã có TV màu, làm cái ăng ten cao 20m bắt được cả đài Tung Quốc. Mẹ sinh được 2 chị nên khi tôi ra đời, bố cưng lắm, bắt mẹ nghỉ hẳn ở nhà để chăm sóc con cái với lí do : Lương cả tháng của cô chưa bằng tiền một ngày tôi chạy hàng. Có lẽ bố quen sống khổ rồi, nên lúc mới sướng được một chút thì chính bố đã có nhiều quyết định sai lầm…
Mẹ nghỉ ở nhà vì nghe bố. Ăn lương một cục không có hưu… Bố đi làm được nhiều, và cảm thấy mình cần phải xả hơi. Bố không biết đánh bài, chỉ biết đánh Lô. Mà ngày nào cũng phải đánh, kết con số nào là phải ghi cả mấy trăm đến cả nghìn điểm. Các chú sang can ngăn, ông bà nội sang can ngăn, Bố chỉ lạnh lùng nói : Tiền tôi tự kiếm thì tôi có quyền tự tiêu. Tôi không hiểu đã có cái gì trong Bố lúc này hay chỉ là những con số nhảy múa. Mà cái thói đời : Càng chơi càng ham, trúng thì mong trúng nữa, thua thì phải đánh tiếp để gỡ. Tôi còn nhớ như in câu mà Bố nói với Mẹ khi tiền trong tủ đã sắp cạn : Đánh nốt tuần này, rồi xây nhà. Mặc cho Mẹ khóc lóc van xin. Và căn nhà đã không bao giờ được xây nữa, mảnh đất đã mua cũng phải gán để trả nợ…mãi sau nhiều năm chắt bóp nó mới được đập đi xây lại.
Tôi từng thấy Bố có rất nhiều bạn, từng rất quý một số người, nhưng có lẽ đó chỉ là bạn tiền, bạn nhậu, bạn lợi dụng mà thôi. Bạn ? Bạn là gì mà làm chủ đề, bạn mình chơi ko can ngăn mà đồng ý ghi nợ, ghi thiếu để lao vào như con thiêu thân ? Có lẽ cái ý nghĩ đó đã ám ảnh tôi từ bé… cho dù lúc ấy tôi chưa đủ lớn để hiểu hết nhưng cũng đủ để ko còn yêu những người bạn của Bố nữa.