Beyaz Zambaklar Ülkesinde

2

Yükseliş Önderi Bir Aydın: Snelman

Daha Çar I. Alexandr'in sağlığında Fin kültürünü yükselt­mek isteyenlerin başına Snelman adında biri geçmişti. Bu nedenle bu kişinin hayatı ve çalışmaları hakkında biraz bilgi vermekte yarar var:

Johan Wilhelm Snelman, 12 Mayıs 1806'da, Stockholm'da dünyaya gelmiş ve 4 Temmuz 1881'de Danskarby'de vefat etmiştir. Snelman, dönemin büyük bir bilim adamı, derin bir filozofu ve ünlü bir siyasetçisiydi. Ancak Snelman'ın en büyük ünü, Fin kültürünü yaratan halk öğ­retmeni olmasındadır.

Snelman ve arkadaşları, halk öğretmenleri sıfatıyla sürek­li hizmet ederek bin bir bataklıklar ülkesini, beyaz zambaklar ülkesine dönüştürmeyi başarmışlardır.

Bu büyük Finlandiyalı bilge, bütün hayatı boyunca şu gerçeği yurttaşlarının zihnine yerleştirmeye çalışmıştır:

"Finlandiya her zaman Rusya ve İsveç tarafından işgal edilme tehlikesiyle karşı karşıyadır. Güçlü ve emperyalist komşularına karşı direnebilmesi için kültür ve uygarlık yö­nünden onlardan yüksek olması gerekmektedir.

Snelman, Sayma adında yayınladığı gazetesinde, ülke insanına sürekli şu düşünceleri iletmiştir:

"Ne zaman bizim küçük milletimiz, büyük komşuların­dan daha yüksek bir uygarlığa sahip olursa, ancak o zaman tehlike savuşturulmuş olur!.."

Finler uzun yıllar millî kültürlerinin gelişmesi ve ilerleme­si için çalışmışlar ve bugün birçok Avrupa ülkesinden daha yüksek bir uygarlık derecesine ulaşmışlardır. Artık büyük ve küçük komşularının saldırısıyla, özgürlük ve bağımsızlıklarını kaybetme tehlikesinden kurtulmuşlardır.

Snelman, yeni yetişen Fin aydınlarının en güzel örneğidir. O bir avuç genç öğretmen, din adamı, avukat ve memurla birlikte halkın eğitilmesi ve eğitimin yaygınlaşması amacıyla adeta bir seferberlik ilan etmiştir.

İşte bu bir avuç insan, aydınlara şöyle sesleniyorlardı:

_ Aydın olmak demek, modaya uygun elbise, şapka giy­mek ve kolalı gömlek giyinmek demek değildir. Aydın kesim, halkın beyni konumundadır. Halkımız sizi iyi bir eğitim al­dıktan sonra yüksek bir gelir elde edesiniz, geceleri eğlenesiniz diye sizi o konuma getirmemiştir. Böyle olanlar gerçek aydın olamazlar. Onlar yozlaşmışlardır.

Eğitim almış olanların tümü millî düşünceyi geliştirmeye, millî ruhu uyandırmaya, millî iradeyi güçlendirmeye mecbur­durlar.

Köylülere, işçilere, halkın alt kesimlerine nasıl daha iyi bir konuma yükselebileceklerini öğretiniz!..

Halkımıza var olmanın değerini bilmeyi ve korumayı öğ­retiniz. Çorak topraklarımızda her köylünün, her işçinin da­ha insanca, daha sağlıklı, daha mutlu, daha akılcı bir hayat ya­şayabileceklerini anlatınız!..

Halkımıza nasıl çalışmaları gerektiğini öğretiniz!..

Az maliyetli sağlıklı konutları nasıl yapabileceklerini gös­teriniz!..

Kendilerinin ve çocuklarının sağlıklarını nasıl koruyabile­ceklerini öğretiniz!..

Mutlu bir aile hayatının nasıl kurulabileceğini, kadının er­keğe, erkeğin kadına nasıl davranacağını ve çocuklarının na­sıl terbiye edileceğini anlatınız!..

Halkımızı, her işi zamanında yapmaya, disiplinli ve dü­zenli çalışmaya alıştırınız!..

Kendisinin ve başkalarının hukukunu gözetmesini öğreti­niz!..