Mahidevran Sultan

Osmanlı Sarayında isim değiştirme adeti

Osmanlı Sarayında Devşirme Sisteminin yapılanmasından sonra İsim değiştirme adeti de hayata geçmiş oldu.

Devşirilen erkeklerde isimler genelde: Mehmet, Hasan, Ahmet, Mustafa, İbrahim, Davut, İsmail vs. gibi isimler tercih ediliyordu.

Kadınlarda ise yaygın müslüman isimler olan Ayşe ve Fatma yerine Farsii ve Arap karışımı isimler yoğundu. Bu isimler Hareme alınan kızların fiziki özellikleri veya kabiliyetlerine göre seçiliyordu. Örnek çok güzel bir kız ise Dilber ismi verilirdi.

Harem kadınlarına Fars kökenli isimler verilmesi Kanuni devrinde başlar. Zaten Kanuni ile beraber Harem de büyümektedir. Ama özellikle III.Murad'tan itibaren artık Cariyelerin isimleri genelde Fars kökenlidir.

Fakat bazı Harem kadınlarında Farsi isimlerinin yanısıra Fatma, Ayşe, Hatice gibi isimlerde bulunmaktadır. Peki bu kadınların neden iki ismi vardı? Bakın Tarihci Dimitri Kandemir bunu nasıl açıklamış:

Hareme giren kızların isimleri değiştiriliyor ve güzelliklerine veya meziyetlerine nazaran bir isim seçiliyor. Fakat Padişahın kadınlarının isimleri genelde iki tanedir. Mesela Hatice ismi, islam peygamberi Muhammet'in ilk eşinin ismidir ve Padişahın bu ismi taşıyan Hasekisinin ilk zevcesi veya gözde zevcesi olduğunu gösterir. Ama bazı Hasekilerin Hatice isimleri ise gerçek adlarıdır. Ayşe, Fatma, Emine gibi isimleri taşıyan Hasekiler doğuştan müslüman ve Padişahın nikahlı zevceleridirler.

Bu çok önemli gerçeği maalesef çoğu tarihci göz ardı etmiş ve incelememiştir. Gerçekten Padişah kadınlarının isimlerine dikkat etmek şart!