downloaded from KitabYurdu.az
downloaded from KitabYurdu.az
KURK MANTOLU MADONNA
Sabahattin Ali 25 Şubat 1907'de Gümülcine'de doğdu, 2 Nisan 1948'de Kırklareli'nde öldü. İstanbul İlköğretmen Okulu'nu bitiren Sabahattin Ali, Yozgat'ta bir yıl öğretmenlikten sonra, 1928 yılında Milli Eğitim Bakanlığı'nca Almanya'ya gönderildi. 1930'da dön dükten sonra Aydın, Konya ve Ankara ortaokullarında Almanca öğretmenliği, Milli Eğitim Bakanlığı Yayın Müdürlüğü'nde memur luk ve Devlet Konservatuvarı'nda dramaturgluk yaptı. 1945'te Ba kanlık emrine alındı, İstanbul'da Markopaşa adlı mizah gazetesini çıkardı. 1948'de bir yazısı yüzünden tutuklandı, üç ay kadar hapis yattı. Sürekli izlendiği için yurtdışına kaçmak istedi, ancak Kırkla reli dolaylarında bir kaçakçı tarafından öldürüldüğü iddia edildi. Şiirler, hikâyeler, romanlar yazdı, çeviriler yaptı. İlk yazıları Balıke sir'de Irmak dergisinde çıkmıştı (1925/26). Sabahattin Ali 1930'lu yıllarda öyküye gerçekçi ve yeni bir soluk getirmişti. Öykülerinde; tanımlamakta güçlük çektiğimiz kimi duyguları ustalıkla anlatan Ali, insanın zavallılığını ve gücünü aynı sarsılmaz üslupla, zaman zaman masalsı ve destansı bir biçimde yansıtmayı başarmıştı. Öy kü kitapları: Değirmen (1935), Kağnı (1936), Ses (1937), Yeni Dünya (1943), Sırça Köşk (1947). Halk şiirinden esinlenerek yazdığı şiirleri ni Dağlar ve Rüzgâr'da toplamıştı (1934). Sabahattin Ali, romanla rında da insanın ruhuna ayna tuttu ve gerçeğe bu aynadan baktı. Kuyucaklı Yusuf (1937), İçimizdeki Şeytan (1940), Kürk Mantolu Ma- donna (1943) adlı romanlarında, okurların gerçekliği daha derinden algılamasını sağladı. Sağlığında yayımlanmış dokuz kitabına, Var lık dergisinde tefrika edilen Esirler (1936) oyunu da eklenince on ki tabı, yedi ciltlik bir külliyat halinde Varlık Yayınları arasında tekrar basılmıştı (1965/66). Bütün Eserleri önce Bilgi Yayınevi'nde, sonra Cem Yayınevi'nde yeniden basıldı. Bu arada Hikmet Altınkay- nak'ın Sabahattin Ali-Markopaşa Yazıları ve Ötekiler (1987) derlemesi de adı geçen dizide çıktı. Yazar üzerine incelemeler arasında Kemal Sülker'in Sabahattin Ali Dosyası (1968), Asım Bezirci'nin Sabahattin Ali/Hayatı, Hikâyeleri, Romanları (1974), Kemal Bayram'm Sabahattin Ali Olayı (1978), Filiz Ali Laslo ile Atilla Özkırımlı'nın Sabahattin Ali (1979), Reşit M. Ertüzün'ün Sabahattin Ali Olayının Gerçeği (1985), Filiz Ali'nin "Filiz Hiç Üzülmesin" (1996), Ramazan Korkmaz'ın Sabahattin Ali (1997) adlı kitapları ve Almanya'da yayımlanan Elisabeth Siedel'in Sabahattin Ali Mystiker und Sozialist adlı çalışma sı sayılabilir.
downloaded from KitabYurdu.az
Sabahattin Ali'nin YKY'deki öteki, kitapları:
Bütün Öyküleri I (1997)
Bütün Öyküleri II (1997) içimizdeki Şeytan ( 1 9 9 8 ) Markopaşa Yazıları ve Ötekiler (1998) Kuyuçaklı Yusuf (1999)
Bütün Şiirleri (1999) Çakıcı'nın İlk Kurşunu (2002)
downloaded from KitabYurdu.az
SABAHATTİN ALI
Kürk Mantolu Madonna
ROMAN
ODO
downloaded from KitabYurdu.az
İSTANBUL
Yapı Kredi Yayınlan - 967 Edebiyat - 250
Kürk Mantolu Madonna / Sabahattin Ali
GenelTasarım: Faruk Ulay Kapak Tasarımı: Nahide Dikel
Baskı: Şefik Matbaası MarmaraSanayiSitesiM BlokNo:291İkitelli/İstanbul
1. Baskı: Remzi Kitabevi, 1943 YKY'de 1. Baskı: İstanbul, Şubat 1998 15. Baskı: İstanbul, Eylül 2004 ISBN 975-363-802-7
© Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Ticaret ve Sanayi A.Ş., 1997 Bu kitabın telif haklan Onk Ajans Ltd. Şti. aracılığıyla alınmıştır.
Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Ticaret ve Sanayi A.Ş. Yapı Kredi Kültür Merkezi
İstiklal Caddesi No. 285 Beyoğlu 34433 İstanbul Telefon:(0 212)252 47 00 (pbx)Faks:(0 212)293 07 23 http://www.yapikrediyayinlari.com
e-posta: ykkultur@ykykultur.com.tr
İnternet satış adresi: http://yky.estore.com.tr
w w w .telew eb.com .tr
downloaded from KitabYurdu.az
Önsöz
Sabahattin Ali'nin talihsizliklerle örülü yaşamı, gizemli yönleri hala tam aydmlatılamamış trajik ölümü, sanatçı ruhu nun tutkulu derinlikleri ile ülke gerçeklikleri karşısındaki top lumsal bilinci arasında kimi zaman kurabildiği uyumlu denge, kimi zaman da bireyin iç dünyasına eğilen şikayetçi, karamsar ve melankolik bir ruhun patlamaları şeklinde kendini gösteren iç derinliği, onu modern edebiyatımızın kolayca etiketlendirile- meyecek öncü yazarlarından biri olarak, çeşitli yönleriyle bu gün yeniden, yeni bir edebiyat merceği altında incelenmeye de ğer kılmaktadır. Şimdiye dek çoğunlukla, oldukça kaba ve şe matik bir yaklaşımla, hep Sait Faik ile birlikte, Türk öykü ede biyatının iki karşıt eğiliminin temsilcileri olarak tanınmış ve ta nıtılmıştır. Bu yaklaşım Sait Faik'i "bireyci", Sabahattin Ali'yi "toplumcu" etiketleriyle özetlemekte; pek tabii ki her ikisi de gerçek ve güçlü edebiyatçı kimlikleriyle, bu sığ değerlendirme yi çok aşmakta, hatta yapıtlarından çıkarılabilecek pek çok ör nekle neredeyse geçersiz ve anlamsız kılmaktadırlar.
Çağdaş öykü edebiyatımızın 50'li yıllardan bu yana ürün veren ustalarını da, birini Sabahattin Ali'nin, diğerini Sait Fa- ik'in temsil ettiği iki farklı -neredeyse karşıt- çizgi üzerinde görme ve öyle değerlendirme eğilimi de, aynı sığ yaklaşımın bir sonucu olarak görülebilir. Kuşkusuz, edebiyatı edebiyat dışı alanların hizmetinde, ikincil bir "misyon" olarak kabul eden böylesi önyargılı bir yaklaşımla, yalnızca Sabahattin Ali ile Sait Faik değil, hiçbir gerçek yazar gereği gibi değerlendirilemez.
downloaded from KitabYurdu.az
5
