Biały łabędź jest symbolem czystości, piękna, światła i wdzięku, także szlachetności, mądrości, doskonałości, niewinności i wiedzy. Czerwony łabędź jest symbolem solarnym, czarny - symbolem czegoś unikatowego, rzadkiego, jak również sił nieczystych i żądzy. Czarny łabędź to stworzenie wyróżniające się, lecz nie zawsze w pozytywny sposób. Stanowi przeciwieństwo białego łabędzia.

Łabędź symbolizuje również godność, samotność, muzykę, poezję,  zazdrość, śmierć, obłok, mgłę, wieczność, śnieg, czas, przemijanie, rozwagę, odwagę, elegancję.

Łabędź jest symbolem wierności małżeńskiej, co znajduje odzwierciedlenie w ich biologii, a także dwupłciowości ze względu na połączenie „męskiego" ciała i „kobiecej" szyi. Pojedynczy łabędź może oznaczać człowieka, który nie odnalazł jeszcze miłości w swoim życiu, ale bardzo pragnie kochać i być kochanym.
 
Przysłowiowy łabędzi śpiew uchodził za pieśń śmierci.

Według legendy dusza Apollina, boga poezji i muzyki, wchodzi w łabędzia. Legenda o cudownej pieśni umierającego łabędzia jest związana z łabędziem jako symbolem Muz i poetów. Jako ptak związany z Afrodytą jest symbolem miłości. W hinduizmie łabędź, w parze z gęsią, tworzą symbol doskonałej jedności, również symbolizują wdech i wydech. W celtyckiej symbolice łabędź jest powiązany z muzyką, leczniczą mocą słońca i wody, także z miłością. W chrześcijaństwie biały łabędź jest symbolem czystości Matki Bożej, jego śpiew łączony był z Męką Pańską i śmiercią Chrystusa na krzyżu. Symbolizuje również ludzi oddanych życiu wewnętrznemu.

Z drugiej strony łabędź symbolizuje obłudnika, co wynikało ze średniowiecznego przekonania, że mięso łabędzia pod białymi piórami jest czarne, a także zarozumialca i człowieka pysznego, jako że ptak ten trzyma wysoko szyję. 

W wielu kulturach łabędź był kojarzony z kobietą. Bułgarskie - wiły i samowiły, litewskie, ruskie i polskie - boginki wodne często przybierały postać tego ptaka.

Jestem Cygnus Olor - Łabędź niemy.