Bir sanat eserini, bir sanatçıyı çeşitli yönleriyle inceleyip tanıtmak, anlaşılmasını sağlamak, beğenilen ve kusurlu yanlarını ortaya çıkarmak amacıyla yazılan yazılara "eleştiri" denir.
Eleştiri türünde yazılar yazan, bu işi meslek edinmiş kişilere "eleştirmen" ya da "eleştirici" denir.
Eleştiri türüne eskiden "tenkit", bu türde eser veren kişilere de "münekkit" denirdi.
"Tenkid" sözcüğü, "paranın sağlamlığını ve çürüklüğünü gözden geçirmek" anlamına gelen Arapça "nakd" sözcüğünden türetilmiştir.
Dilimizde eleştiri sözcüğünün yanı sıra, tam olarak eleştiri anlamında kullanılmasa da buna yakın bir anlamda şu sözcükler de kullanılmaktadır: "kritik, analiz, tahlil, şerh, tefsir, yorum, inceleme, çözümleme."
Eleştirmen, sıradan bir gözün ilk bakışta göremeyeceği, en kuytu köşelere saklanmış güzellikleri arayıp bulur. Eserin karanlık yerlerine ışık tutar. Bunu yapabilmek için de incelediği kişi, eser ya da konuyla ilgili çok kapsamlı bir araştırma yapar, bilgiler toplar.
Eleştirmenlik fedakârlık isteyen, sabır isteyen, yorucu bir meslektir. Öyle ki, okuduğumuz birkaç sayfalık, küçücük bir eleştiri yazısı, günlerce, hatta yıllarca süren yoğun bir okuma ve çalışma sonrasında yazılmıştır. Eleştirmen ele aldığı bir eseri ya da sanatçıyı tam olarak tanıyıp anlayabilmek için günlerce, yıllarca okur, okur, kafa yorar. Ancak sonunda eserdeki görülemeyen gizli manaları keşfeder.
"Eleştirmek" sözcüğü genelde olumsuz yanıyla algılanır. Birini eleştirmek demek, o kişinin sadece olumsuz, kötü, kusurlu, zayıf, beğenilmeyen yanlarını ortaya dökmek demek değildir. Eleştiri türünde kişi ya da eserin hem olumlu hem de olumsuz yanları bir arada verilir. Bu nedenle, eleştiri yazılarında kişi ya da eserin kusurları yanında onun olumlu, iyi, güzel, güçlü, beğenilen yanları da ortaya çıkarılır. Eleştiri yazılarını sadece kişiyi karalayan, kötüleyen yazılar olarak değerlendirmek yanlış olur.
- ELEŞTİRİ VE ELEŞTİRMEN İÇİN TEMEL KAVRAMLAR
- JoinedAugust 19, 2016
Sign up to join the largest storytelling community
or

Insan bazı şeyleri hazmedemiyor tabi.hazmetmemesi de lazim.View all Conversations
Story by yelda90
- 1 Published Story

karşılaştırmalı çağdaş türk ve dün...
39
3
2
insan ruhunun derinliklerine inen, okuyana her seferinde kültür hazinesine yeni bir altın koyan türk edebiyat...