"Nghệ thuật không là ánh trăng lừa dối, không nên là ánh trăng lừa dối! Nghệ thuật có thể chỉ là tiếng đau khổ kia, thoát ra từ những kiếp người lầm than"
-Nam Cao-
người ta vẫn hay bảo Nam Cao là mảng màu cuối cùng để hoàn chỉnh nên bức tranh chủ nghĩa hiện thứa phê phán của nền văn học nước nhà thời bấy giờ. vậy mảng màu mà ông đặt vào là gì ? đối với tôi, đó là những câu văn đầy dứt khoát, gãy gọn nhưng lại mang theo tiếng kêu lầm than của vô số kiếp người thời bấy giờ. "những kiếp người lầm than" ở đây liệu có phải chăng là:
"Đau đớn thay những kiếp sống muốn cất cánh bay cao nhưng lại bị áo cơm ghì sát đất."
(Sống mòn | Nam Cao)
