TÜRK EDEBİYATINDA İLK'LER
* İlk alfabemiz: Göktürk Alfabesi
* İlk yazılı eser ve Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin: Orhun Abideleri
* İlk Türk yazarı: Yolluğ Tigin
* Bilinen ilk Türk şairi : Aprınçur Tigin
* İlk mesnevi, Türkçe yazılan ilk kitap, ilk siyasetnâme, ilk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz: Kutadgu Bilig - Yusuf Has Hacip
* İlk Türk dili sözlüğü : Divan-ı Lügati't Türk - Kaşgarlı Mahmut
* İlk Türkçe sözlük: Şemsettin Sami - Kamus-ı Türki
* İlk Tezkire (biyografik eser) : Mecalisü'n Nefais - Ali Şir Nevâi
* İlk hamse yazarı: Ali Şir Nevai
* İlk hatıra kitabı : Babürşah /Babürname
* İlk seyahatname : MİR'ATÜL MEMALİK / SEYDİ ALİ REİS
* Tasavvuf konulu ilk şiirler ve tekke şiirinin babası : Divan- ı Hikmet - Hoca Ahmet Yesevi
* Fabl türü ilk eser: Harnâme - Şeyhi
* İlk Türk destanı :Alp Er Tunga Destanı
* Dünyanın bilinen ilk destanı:Sümerlerin Gılgamış Destanı
* Dünyanın halen yaşayan, en büyük ve ilk Müslüman Türk Destanı: Kırgızların Manas Destanı
* İlk divan şairi: Hoca Dehhani
* Şarkı nazım şeklini oluşturan: NEDİM
* Divan Edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi: Nedim
* Süslü nesrin ilk temsilcisi: Sinan Paşa
* İlk bibliyografya: Keşfü'z Zünun /Katip Çelebi
* İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi: Kamus'ul Âlam
* Dünya Edebiyatında ilk önemli roman örneği Cervantes'in Don Kişot adlı eseridir.
* İlk ROMAN çevirisi: Yusuf Kamil Paşa / Fenelon'dan Telemak /1859
* Şiire ilk kez müstakil ad koyan şair: ŞİNASİ
* İlk yerli roman: Şemsettin Sami / Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat 1872
* İlk edebi roman: İntibah / Namık Kemal 1876
* İlk tarihi roman : Namık Kemal / Cezmi , A. Mithat / Yeniçeri
* İlk köy romanı : Nabizade Nazım / Karabibik
* İlk realist roman : Recaizade Mahmut Ekrem / Araba Sevdası
* İlk psikolojik roman: Mehmet Rauf / Eylül
* İlk psikolojik roman denemesi: Zehra - Nabizâde Nazım
* İlk gerçekçi (realist) romancı Romanları ile Halit Ziya Uşaklıgil
* İlk kadın romancımız:Fatma Aliye Hanım - Muhaderat
* En başarılı psikolojik roman yazarımız: P.Safa / 9.Hariciye Koğuşu
* Kurtuluş savaşımızı doğrudan işleyen roman :Ateşten Gömlek
* İlk naturalist eserimizin yazarı Nabizâde Nazım / Zehra
* Batılı tekniğe uygun ilk roman : Halit Ziya Uşaklıgil / Aşk-ı Memnu
www.edebiyatogretmeni.net
* Dünya edebiyatındaki ilk hikayeci ve eseri: Boccaio Decameron Öyküleri
* İlk öykü denemesi, Emin Nihat'ın Müsameretname adlı eseridir.
* İlk hikâye örneği: Letaif-i Rivayet Ahmet Mithat Efendi(Kıssadan Hisse)
* Batılı anlamda ilk hikayeler ( İlk Realist Hikayeler) : Sami Paşazade Sezai - Küçük Şeyler
* İlk tiyatro çevirileri: Ahmet Vefik Paşa - Moliere'den
* Batılı anlamda ilk tiyatro eseri : Şinasi - Şair Evlenmesi 1859
* İlk şiir çevirisi: Şinasi Tercüme - i Manzume adlı eseri
* İlk makale: Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi Şinasi
* Noktalama işaretlerini ilk kez kullanan, ilk Türk gazeteci: Şinasi
* Sahnelenen ilk tiyatro: Namık Kemal / Vatan Yahut Silistre
* İlk Atasözleri (Folklor) Kitabı :Şinasi /Durub-i Emsal-ı Osmaniye
* İlk resmi Türkçe gazete : Takvim -i Vakayi 1831
* İlk yarı resmi gazete : Ceride-i Havadis 1840
* İlk özel gazete : Tercüman-ı Ahval / Şinasi ile Agah Efendi 1860
* İlk pastoral şiir: A.Hamit Tarhan /Sahra
* İlk antolojisi: Ziya Paşa /Harabat
* Kafiyesiz ilk şiir: Abdulhak Hamid Tahran - Validem
* Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan : A.Hamit / Eşber veya Sardanapal
* Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri: A.Hamit / Nesteren
* İlk mensur şiir örneklerini veren : Halit Ziya
* Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan :Mehmet Emin Yurdakul
* İlk eleştiri, (batılı anlamda ilk eleştiri): Tahrib-i Harabat, Renan Müdafaanamesi Namık Kemal
* İlk özdeyiş örneklerini veren: Ali Bey / Lehçet'ül Hakayık
* İlk mizah dergisi: Diyojen /Teodor Kasap
* İlk fıkra yazarı: Ahmet Rasim
* Batılı anlamda ilk hatıra : Namık Kemal - Magosa Hatıları
* Batılı anlamda ilk gezi yazıları: Ahmet Mithat - Avrupa'da Bir Cevelan
* İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk:Fecr-i Ati
* İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi
* Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz: Fuat Köprülü
* Türkçe'nin ilk dil bilgisi kitabı: Süleyman Paşa / Sarf-ı Türki
* Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan:R. Mahmut Ekrem
* Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden: Mehmet Emin Yurdakul
* Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı: Ömer Seyfettin
* İlk köy şiiri: Muallim Naci / Köylü Kızların Şarkısı
* Bizde epik tiyatro türünün kurucusu: Haldun Taner
* Edebiyat kelimesini bizde ilk kullanan: Şinasi
* Komedi türünün ilk büyük ustası:Aristofanas
* Trajedi türünün ilk büyük ustası:Aiskylos
* Deneme türünün kurucusu:Montaigne
* Hikayede gerçek anlamda ilk kez Anadolu'yu işleyen: Refik Halit Karay
* İlk çocuk şiirlerini yazan: Tevfik Fikret / Şermin
* Dilde sadeleşmeyi savunan ilk yayın organı: Genç Kalemler
