Memorias dun neno labrego

Rebusque

Pasou a festa do Carme sen que eu puidese ir ó souto. Xa estou afeito a quedarme na casa, coma nunha prisión. O que máis me doe é que a ninguén lle importe de min. O loito por meu tío Braulio semella un adival que me atafega.

Pola mañá fun á misa coa madriña. Quixen negarme pero ela colleu un baloco e arremeteume con el. Non me puiden rispar. A madriña decote me fala do inferno, onde disque hai fornos que non se apagan endexamais, e rodas de coitelos que pasan tallando arreo nas almas da xente ruín que vai para alí. Alporízase cando lle replico ríndome desas historias de meter medo. Ponse coma unha denosiña. Todos os domingos acontece o mesmo. Parece coma se os pais e os padriños dun nacesen para levarnos a onde non queremos. Eu nunca teño gana de ir á misa, nin de rezar o rosario pola noite. Pero arre dos demos que debo facelo.

Fomos, pois, á misa de cedo. A cantada era ás once, pero o loito non permitía asistir a ela. Pola tarde xoguei só á billarda na eira, e cando anoiteceu subín ó faiado para ollar o souto da romaría dende o ventanuxo.

Alí estiven un bo anaco. Corría unha maina bafaxe que me refrescaba a testa. Un eito de grilos e sapos barullaban na horta. O souto estaba alumeado con faroliños moi paveros... Tocaban a banda de Arca e mais a de Ribeira, e a xente bailaba. Aturuxos, cántigas, berros de nenos, foguetes, ulido a pólvora. Todo chegaba ata min. Os faroliños abaneábanse no aire. Por entre a xente e os carballos erguíase un nubeiro de po que logo se esparexía.

Moitas pezas das que tocaron as bandas xa as tiña oído. O eco resoaba lonxe, no fondo da carballeira. Semellaba que unha recovaxe de pantasmas fuxise con aquel balbordo nos ombreiros. Eu, en veces, sentíame voar, coma se a música me arrincase do faiado e me levase polo aire. No ceo relucían ducias de estreliñas. Parecía que axexaban para o rebumbio do souto. Quedeime ollando unha que escintilaba máis que as outras. Imaxinei que turraba por min. Sentinme xunguido, abrazado a ela. Deille un bico e de alí a pouco bailamos os dous, ó son da música...

Pedro chosco rebulíame nos ollos. Madrugara para ir con meu pai ó monte, e tiña sono. Causoume risa aquilo de bailar coa estrela. Boteille unha ollada derradeira ó souto. A xente seguíase divertindo. Os faroliños reloucaban. Pechei o ventanuxo e funme deitar. Dende a cama oía a música. Cavilei no rebusque. Xa que non fora á festa iría rebuscar. Polo San Roque atopara cinco pesetas e un pano da man.

Soñei co meu tío Braulio. Non morrera, fórase outra vez para África. O do loito era unha argallada da madriña e de meus pais para terme coutado. Andrómenas que espernean nos miolos mentres un dorme.

Erguinme ben cedo. Caladiño e de présa lisquei para o souto. Outros rapaces acostumaban ir tamén ó rebusque, pero aínda non chegara ningún.

O chan estaba todo esgarabellado. Sempre quedaba así despois das romarías. Había tampiñas de botellas e anacos de papeis por entre os carballos. A herba e algunhas matogueiras estaban tripadas. Os carros de polbo e de viño deixaran a fochanca das rodas. Había ulido a verde. Ulido a fiuncho, a névedas, a monte orballado. O sol comezara a aparruñar por detrás do coto e viña esparexendo raiolas. Mirei darredor e non vin a ninguén. Pensei no que cambian as cousas dun día para outro. Na véspera semellaba aquilo un formigueiro. Agora estaba eu só. Coma se todos houbesen morto, ou non foran máis ca unha visión da santa compaña. Coma se eu non tivese nada que ver coa natureza daquela xente. ¡Cavila un cada cousa! O sol e mais eu gavexando no souto. ¿Viría o sol tamén ó rebusque? Polo menos víñame alumear.

Dei varias voltas arredor do palco da música; andei un anaco do camiño, percorrín o campo todo e non atopei nin frangulla. Xa voltaba para a casa, polo carreiro, cando me bateron os ollos nunha cousa que relucía ó pé dunha matogueira de abrótegas. Achegueime e boteille a man. Era unha caixiña de pau moi feituca. Tiña un pecho de metal branco.