Đây thôn Vĩ Dạ
Hàn Mặc Tử
Raxungamzatop đã từng nói:
Khi ta còn trẻ thơ là người mẹ
Ta lớn lên rồi thơ là bạn là người yêu
Săn sóc tuổi già thơ là con gái
Lúc chết đi rồi kỉ niệm hóa lưu thơ
Cuộc đời con người sẽ như thế nào nếu thiếu đi thơ ca nghệ thuật? Đến với thơ ca, tâm hồn con người được thanh lọc. Đến với thơ ca là đến với thế giới của cái đẹp. Vì vậy mỗi người yêu thơ từ trong tiềm thức của mình làm sao không nhớ không yêu bài thơ :”Đây thôn vĩ dạ” của nhà thơ Hàn Mặc Tử. Bài thơ này gắn liền với tên tuổi Hàn Mặc Tử,đưa nhà thơ có một bị trí vững chắc trên thi đàn thơ mới. “ Đây thôn vĩ dạ” là một vùng nước non thanh tú, cảnh tinh khiết tinh khôi, con người thực thà nhân hậu, tình cảm của người làm thơ ấm áp trong trẻo nhưng cũng thoáng một chút cô đơn. Tất cả nội dung này được kết tinh ngay trong đoạn thơ đầu tiên cũng là trích đoạn bình giảng:
Sao anh không về chơi thôn Vĩ?
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên,
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền
Mỗi một bài thơ hay thường tác động đầu tiên đến người đọc là âm điệu. Khi nội dung của nó ta còn chưa rõ thì âm điệu của bài thơ đã xâm nhập hồn ta từ bao giờ rồi. Đến với Vĩ Dạ Thôn của Hàn Mặc Tử, mặc dù cảnh tinh khiết tinh khôi nhưng ẩn qua từng chữ từng câu là âm điệu thơ buồn phù hợp với tâm trạng của Hàn Mặc Tử khi viết bài thơ này. Câu thơ đầu tiên trong bài thơ:”Đây thôn Vĩ Dạ” là một câu hỏi nghi vấn:
Sao anh không về chơi thôn vĩ
Thế nhưng câu hỏi này chứa đựng nhiều sắc thái. Nó có thể là một câu hỏi, một lời trách móc, lời mời mọc vì :” Thơ hay ý tại ngôn ngoại, lời ít ý nhiều” một câu thơ hiểu theo nhiều dư vang khác nhau. Có nhiều người đã vội cho rằng đây là câu hỏi của Hoàng Cúc gửi cho Hàn Mặc Tử trong một tấm bưu thiếp. Vẫn biết rằng :” Đây thôn vĩ dạ” là câu chuyện tình của Hàn Mặc Tử giành cho Hoàng Cúc nhưng ai đã từng theo sát nghiệp thơ của Hàn Mặc Tử thì dễ dàng nhận thấy bức bưu thiếp Hoàng Cúc gửi cho Hàn Mặc Tử không hề có câu hỏi nào như thế này cả. Có nhiều người căn cứ vào địa điểm mời là thôn Vĩ để khẳng định phải chăng đây là lời của một cô gái thôn Vĩ nào đó. Hiểu như vậy cũng không chính xác. Cần phải khẳng định, bài thơ Đây thôn vĩ dạ ra đời đã cách đây đã hơn 70 năm , lớp bụi thời gian có thể phủ mờ lên biết bao sự kiện và vấn đề nhưng càng đi vào lớp bụi thời gian ấy, Đây thôn vĩ dạ cứ ở trọ mãi trong tâm hồn người yêu thơ, đó là hành trang tinh thần của mỗi chúng ta. Điều đấy đủ để thấy đây là những vần thơ hay nên người nghệ sĩ phải xây dựng trên cặp phàm trù chung và riêng, nó vừa khái quát lại vừa cụ thể vì vậy người yêu thơ không nên truy nguyên câu thơ này theo nghĩa riêng mà vi phạm nghĩa khái quát. Đây rất có thể là Hàn Mặc Tử đã tự phân thân mình để an ủi lòng mình, vỗ về lòng mình về với chốn cũ người xưa , về chốn nước non thanh tú. Câu thơ này gồm 7 âm tiết, sức nặng của câu thơ đổ dồn vào 2 chữ :”không về” . Ở đây phải là không về chứ không phải là chưa về. Nhà thơ không thể về thôn Vĩ được nữa vì trong người ông đang mắc 1 căn bệnh nặng- Đó là căn bệnh phong , phải cách ly với mọi người, cách ly với trần thế. Vĩ dạ thôn lại là nơi chốn cũ người xưa của Hàn Mặc Tử, nơi ấy có tình yêu 1 phía, có dòng sông 1 bờ, phía bờ lại xuất phát từ nhà thơ Hàn Mặc Tử:
