Tebliğ Defterim

Neden Mezhep ?

  بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يمِ 

Hâris İbnu Amr İbni Ahi'l-Mugire ibni Şu'be, Muaz radiyallahu anh'tan naklen anlatıyor : "Resulullah aleyhissalâtu vesselâm Muaz'ı Yemen'e gönderdiği zaman kendisine sorar. "Sana bir dâva geldiği vakit nası hükmedeceksin?"
"Allah'ın kitabıyla hükmedeceğim" der Muâz.
"(Meseleyi Kitabullah'ta) bulamazsan?"
Resulullah'ın sünnetiyle hükmedeceğim."
"Ne Kitabullah ta ve ne de Resulullah'ın sünnetinde bulamazsan?"
"Kendi re'yimle ictihad edeceğim (hüküm vermekten) geri durmayacağım.
Hz. Muaz der ki: "Bu cevabım üzerine Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm (memnun kaldı, göğsüme eliyle vurup : Allah'ın elçisinin elçisini, Allah'ın elçisini memnun edecek usûlde muvaffak kılan Allah'a hamdolsun buyurdular."  

Ebu Dâvud, Akdiye 11, (3592, 3593),  Tirmizi, Ahkâm 3, (1327, 1328)  

   Buna göre eğer Kuran-ı Kerim ve Sünnet'te direk hükmü olmayan bir konuda, Kuran-ı Kerim ve Sünnet ışığında hüküm vermek. caiz / doğru olmasaydı veya şirk olsaydı burada Peygamber Efendimiz Hz. Muaz'a kızıp ona bunu yapmayı yasaklayıp onu bundan menetmezmiydi ? ama burada bilakis teyit edip desteklemekte.  

   Eğer sen bir hüküm çıkaran Müctehid'e yani mezhebe tabi olmam, Hz. Muaz gibi ben hüküm çıkarırım diyorsan, o zaman senin Müctehid olup fıkıh itikad sarf nahiv vs. 'in üstadı olup alim yani kısacası Müctehid olman gerekir. 

Eğer sen bu vasıflara sahip değilsen Kuran-ı Kerimde Allah-u T.a Hz. nin de buyurduğu gibi 

   فَسْـَٔلُٓوا اَهْلَ الذِّكْرِ اِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ ...    

 ...  Eğer siz bilmez oldunuz ise bilene (ilim sahiplerine) sorun.               (Enbiya sr. 7 - Nahl sr. 43)

İlim ehline, bilene yani Müctehide ve böylecede mezhebe tabi olmak zorundasın.

    Rasulullah zamanında mezhep mi vardı diyene gelince ;

Rasulullah zamanında mezhep olamaz çünkü ; vahiy devam ediyordu, vahiy devam ederken ictihada gerek yoktur. 

 Sahabe dönemine gelince (kurumsallaşmamış olsa da) vahiy kesildiği için ve sahabenin Fukahaları, Alimleri olduğu için ictihadları vardı ; buda mezhep demektir. 

Tabiin dönemine gelince zaten mezhep de tabiin döneminde kurumsallaşmıştır.

  Müslümanların büyük çoğunluğu (neredeyse tamamı) mezhebe bağlıdır, bu bile Peygamber Efendimizin şu Hadis-i Şeriflerine dayanarak :

* "Ümmetim dalalet (sapıklık) üzerine birleşmez. Öyleyse bir konuda ihtilaf olduğunu gördüğünüzde Sevad-i azama (büyük çoğunluğa) tabi olun." 

  (ibn Mace, Fiten, 8)  

* "Ben Rabbimden dört şey istedim, üçünü bana verdi, bir tanesini vermedi, Allah'tan ümmetimi dalalette birleştirmemesini istedim, bana (bunu söz) verdi. Allah'tan, daha önceki ümmetleri helak ettiği gibi, onları (ümmetimi) kıtlıkla helak etmemesini istedim, bunu da bana verdi. Allah'tan, düşmanlarının onlara (sürekli galip olacak şekilde) üstün getirmemesini istedim, onu da bana (söz)verdi. Sonra Allah'tan onların arasına tefrika vermemesini, onların kendi aralarında birbirlerine (iç çatışmalarla) acı vermemelerini istedim, bunu benden esirgedi. 

(Ahmed b. Hanbel, 45/200, Taberani, h. no:2171)

* "Ebu Malik el-Eş'ari radiyallahu anh anlatiyor: "Resulullah aleyhissalatu vesselâm buyurdular ki:
Allah Sizi üç hasletten himaye etti: "Hepinizi helak edecek olan peygamberinizin bedduasından, batıl ehlinin hak ehline (nurunu
söndürecek kesin) bir galebesinden, dalalet üzerine birleşmenizden.

(Ebu Dâvud, Fiten 1, (4253)

mezheplerin sahih olmasına delildir.

    Zaten ilmin 4 kaynağı olan Kitap, Sünnet, İcma, Kıyas'a inanan bir insanın mezhebi inkar edip tabi olmaması düşünülemez.

    Dört mezhebin hepsine birden uymaya gelince misal : 

Hanefi ye göre abdestin bozulduğunda Şafi ye, Şafi ye göre bozulduğunda Hanbeli ye, Hanbeli ye göre bozulduğunda Maliki ye uyulursa 4 mezhebe göre de abdestli olurken, 4 mezhebe göre de abdestsiz olmuş olur.

Diğer meselelerde böylecedir.
Buna göre her amelin sahih olduğu düşünülse de aslında hiçbir amel sahih olmamış oluyor. Böylece 4 mezhebe birden uymak mümkün olmuyor.    

Ve isra sr. 71. Ayeti kerimesinde :

...  يَوْمَ نَدْعُوا كُلَّ اُنَاسٍ بِاِمَامِهِمْۚ    

"Her insan topluluğunu imamıyla çağıracağımız o günde..."

Tefsirlerin çoğunda buna Peygamber ve mezhep imamı denilmişitir.

Böylecede anlaşılıyor ki bir imama uymak şarttır.