Phân tích chức năng "Ngân hàng TW là ngân hàng của quốc gia"
Liên hệ thực tế ở VN
A, NHTƯ là ngân hàng của quốc gia, thể hiện qua các nghiệp vụ
1, Ngân hàng phát hành tiền
- NHTƯ giữ độc quyền phát hành tiền theo quy định trong luật hoặc được chính phủ phê duyệt. Đồng tiền do NHTƯ phát hành là đồng tiền lưu thông hợp pháp duy nhất, mang tính cưỡng chế lưu hành
-NHTƯ có trách nhiệm kiểm soát chặt chẽ số lượng tiên fcân fphát hành, thời điểm phát hành cũng như phương thức phát hành để đảm bảo sự ổn định tiền tệ và phát triển kinh tế, dựa trên các nguyên tắc cân đối và nguyên tắc đảm bảo
2, Ngân hàng của các ngân hàng
NHTƯ không tham gia kinh doanh tiên ftệ, tín dụng trực tiếp với các chủ thể trong nền kinh tế mà chỉ thực hiện các nghiệp vụ ngân hàng với các ngân hàng trung gian. Bao gồm:
- Mở tài khoản và nhận tiền gửi của các ngan hàng trung gian
+ Tài khoản tiền gửi thanh toán: NHTƯ buộc các ngân hàng phải mở tài khoản tiền gửi thanh toán và duy trì thường xuyên một lượng tiền trên tài khoản này để thực hiện nghĩa vụ chi trả với các ngân hàng trong toàn hệ thống
+Tài khoản tiền gửi dự trữ bắt buộc: NHTƯ nhận tiền gửi dự trữ bắt buộc của các NHTM theo quy định. Mục đích của dự trữ bắt buộc nhằm đảm bảo khả năng thanh toán và sử dụng nó như một công cụ điều tiết lượng tiền cần cung ứng
- Cấp tín dụng cho các ngân hàng trung gian
+ Nghiệp vụ này thực hiện dưới hình thức tái chiết khấu các chứng từ có giá ngắn hạn do NH trung gian nắm giữ, làm tăng vốn khả dụng của NH trung gian để mở rộng hoạt động tín dụng
+ NHTƯ đóng vai trò ngừoi cho vay cuối cùng của các ngân hàng để đảm bảo sự an toàn trong hệ thống ngân hàng trong trường hợp các NHTG gặp rủi ro trong hoạt động kinh doanh
- Là trung tâm thanh toán bù trừ cho hệ thống NHTG
NHTƯ góp phần tiết kiệm được chi phí thanh toán cho các NHTG và toàn bộ xã hội, đảm bảo vốn luân chuyển trong hệ thống ngân hàng, ứng biến kịp thời với các biến cố xảy ra qua quá trình theo dõi sự biến động vốn khả dụng
- Ngân hàng của chính phủ
+ Làm thủ quỹ kho bạc nhà nước thông qua quản lý tài khoản kho bạc
+ Cấp tín dụng cho chính phủ
+ Làm đại lý, đại diện cho chính phủ
B, Liên hệ Việt Nam
- Ngân hàng nhà nước VN có vị trí pháp lý là một cơ quan chính phủ, có tư cách là một cơ quan ngang bộ thực hiện chức năng quản lý hành chính nhà nước chuyên ngành về tiền tệ và hoạt động ngân hàng
- Ngân hàng NN VN có vị trí pháp lý là NHTƯ của nước CHXHCN VN, có tư cách là cơ quan duy nhất ở VN được phép thực hiện các hoạt động của NHTƯ đặc trưng bởi 3 yếu tố sau:
+ NHNN là ngân hàng duy nhất có quyền phát hành tiền mặt VND và có giá trị lưu thông trên toàn lãnh thổ nước CHXHCNVN
+ NHNN là ngân hàng của các tổ chức tín dụng. Vị trí này cho phép NHNN có thể thực hiện 1 số hoạt động ngân hàng như tín dụng, quản lý tài khoản của các tổ chức tín dụng
+ NHNN là ngân hàng làm dịch vụ tiền tệ cho chính phủ, nghĩa là một số giao dịch tiên ftệ của cp được thực hiện thông qua NHNN trên cơ sở mối quan hệ dịch vụ
